ضرورت تقویت مسئولیتاجتماعی
محمودرضا طاهری-کارشناس استاندارد
براساس تعریفها، کارآفرین کسی است که سازمان و اقتصاد را زنده میکند و بر این مبنا، بسیاری از فعالان اقتصاد جزو کارآفرینان بهشمار میروند اما آیا به هر قیمتی میتوان این اقتصاد را زنده کرد؟! در واقع در تعاریف امروزی در کنار کارآفرینی، مسئولیتهایی وجود دارد که انجام آنها از ارکان کارآفرینی محسوب میشوند. یکی از مهمترین مواردی که باید در بحث کارآفرینی موردتوجه قرار گیرد، بحث «مسئولیتهای اجتماعی» است. البته «مسئولیت اجتماعی» از آنچه امروز از آن برداشت میشود، بسیار فراتر است. مسئولیت اجتماعی فقط این نیست که در کنار بیمارستانی که احداث میکنیم یک هتل هم برای همراهان بیمار بسازیم اما از سوی دیگر، زبالههای بیمارستانی را بهراحتی در طبیعت رها کنیم. کارآفرینان دارای مسئولیتهای تعریف شده اجتماعی هستند و در این باره نهتنها در قبال افراد که حتی در برابر سهامداران خود، مشتریان، طبیعت و زمین هم مسئولیت دارند و مجموعه این عوامل، مسئولیت اجتماعی هستند. سازمان بینالمللی استاندارد در سال ۲۰۱۰ میلادی دستورالعملی را درباره مسئولیت اجتماعی منتشر کرد که با عنوان استاندارد ایزو ۲۶۰۰۰ شناخته میشود. البته همانطور که همواره در مقابل هر تغییری، مقاومتهایی وجود دارد، زمانی که این استاندارد تنظیم میشد، فریاد بسیاری از دولتها و دولتمردان بلند شد که این دستورالعمل مشکلات بسیاری را ایجاد خواهد کرد، همچنین منافع اقتصادی به خطر خواهد افتاد، اما امروز بعد از گذشت بیش از یک دهه از تصویب این دستورالعمل، همه در حال استفاده از آن هستند و اقتصاد هیچ کشوری نیز از مسیر اصلی منحرف نشده است. بسیاری معتقدند ما نیز در همان مقطع زمانی باید آن استانداردها را ایرانیزه میکردیم و بهکار میبستیم که با این کار موافقت نشد و تازه در سالهای اخیر اجرای «مسئولیت اجتماعی» با جدیت از سوی شرکتها سازمانها دنبال میشود. در واقع «مسئولیت اجتماعی» در چارچوبهای جهانی یک قاعده و استاندارد بینالمللی است و در دنیای امروز کارآفرینی، بخشی از مسئولیتهای هر سازمانی، اجرای وظایف «مسئولیت اجتماعی» است که فعالیتهای داوطلبانه تنها یکی از آنهاست. این روند، رفته رفته در سازمانها و شرکتهای ایرانی نیز در حال توسعه است و امروز مشاهده میکنیم بسیاری از شرکتها یا موسسههای اقتصادی برای مشارکت در مسئولیتهای اجتماعی درصدی از میزان درآمد خود را به تامین هزینههای اجرای «مسئولیت اجتماعی» احتصاص میدهد باید بپذیریم مسئولیت اجتماعی در کارآفرینی یک اقدام کاملا فراگیر است. در عین حال باید قبول کنیم الزام قانونی در ایجاد واحدی برای اجرای صحیح «مسئولیت اجتماعی» در بنگاههای صنعتی بسیار دشوار است و اجبار در این زمینه ممکن است به تشکیل یک بخش صوری منجر شود که کار خاصی هم در آن انجام نمیشود. باتوجه به مسائل پیشگفته، میتوان گفت اکنون بهترین کار در زمینه مسئولیتهای اجتماعی، فرهنگسازی است؛ این امر بسیار زمانبر و دشوار است اما در هر حال مسیری است که باید برای موفقیت پیموده شود.