جهانی نشدن گلوگاه توسعهیافتگی است
مرتضی یزدخواستی- فعال صنعت فولاد
تولید فولاد در رده صنایع استراتژیک قرار دارد. ارتقای تولید فولاد در کشورهای گوناگون، شاخصهای از توسعهیافتگی محسوب میشود و همین موضوع نیز بر اهمیت و جایگاه این صنعت میافزاید.
صنعت فولاد در ایران بر پایه بهرهگیری از ذخایر غنی سنگ آهن شکلگرفته است. هرچند بهرهمندی از ذخایر غنی انرژی نیز مسیر تولید و توسعه فولادسازی را در کشور ما تسهیل کرده تا جاییکه ایران در حالحاضر در رده دهمین فولادساز بزرگ جهان قرار دارد. در همین حال، طرحهای توسعه متعددی نیز برای این صنعت در نظر گرفتهشده و تولید ۵۵ میلیون تن از این فلز در افق ۱۴۰۴، هدفگذاری شده است.
بدون تردید تعاملات جهانی از اثرگذاری مثبتی بر روند بهبود و توسعه عملکردی انواع کسبوکارهای اقتصادی و تولید برخوردار است؛ صنعت فولاد نیز از برقراری دوباره تعاملی سازنده با جهان منتفع خواهد شد. برقراری تعامل میان ایران با سایر کشورها از چند منظر اهمیت دارد؛ در درجه نخست آنکه امکان واردات مواد اولیه یا تجهیزات و قطعات و ماشینآلات موردنیاز صنایع بهآسانی ممکن میشود. در ادامه باید خاطرنشان کرد در سایه ارتباطات خوب ایران با سایر کشورها، بازارهای هدف صادراتی ما گسترش خواهد یافت. کشف بازارهای جدید صادراتی نیز امکانی برای رشد و توسعه تولید فراهم میکند. در حالت کلی، بازار داخلی ظرفیت محدودی از مصرف دارد؛ درنتیجه تکیه صرف به بازار داخلی بهمنزله محدود کردن تولید است. اما در سایه برقراری روابط سازنده جهانی امکانی برای توسعه مصرف فولاد و فروش محصول در بازار جهانی فراهم میشود. بدینترتیب صنایع میتوانند با حداکثر ظرفیت خود تولید کنند و مابقی محصولات خود را در بازار جهانی به فروش برسانند که در ادامه ظرفیت تولید آنها و بهدنبال آن بهرهوری تولید، افزایش خواهد یافت. در طول سالهای گذشته آنطور که باید و انتظار میرفت سرمایه خارجی به کشور جذب نشده است. این در حالی است که کشور ما از ظرفیتهای قابلتوجهی در حوزههای مختلف برخوردار است. چنانچه منابع مالی طرفهای خارجی جذب کشور شود میتوان در مسیر بهبود و توسعه عملکرد صنایع گام برداشت. رفع تحریم و بازگشت مجدد به برجام یکی از الزامات اساسی در مسیر جذب سرمایه به کشور است. صنایع فولاد کشور در طول سالهای گذشته با وجود تمام محدودیتهایی که در مسیر فعالیت صنایع بهدلایل مختلف ازجمله تحریم وجود داشته، توانستهاند در مسیر توسعه گام بردارند، تا جایی که صنعت فولاد ایران در سطح جهانی شناختهشده است. در همین حال بازارهای خوبی برای فروش محصولات فولادی ایرانی در سطح جهان وجود دارد. بهعلاوه آنکه تلاششده صادرات و فروش بینالمللی با ارزشآفرینی همراه باشد.
حال انتظار میرود همین مسیر با جدیت بیشتری دنبال شود. تولید محصولات نهایی و فروش آنها در بازار جهانی در اولویت قرار گیرد. فولادسازان ایرانی در طول سالهای گذشته علاوهبر ارتقای جایگاه تولیدی خود، توانستهاند دانش فنیشان را بهروز و داخلیسازی کنند. حال میتوانند از این دانش حتی در سایر کشورها نیز بهره بگیرند. چنانچه تعاملات ایران در سطح بینالمللی بهبود یابد، میتوان به حضور صنعتگران ایرانی در سایر کشورها نیز امید داشت. بهعنوان مثال، افغانستان که در همسایگی ایران قرار دارد، از ظرفیتهای غنی سنگ آهن برخوردار است.
بدون تردید ایران میتواند سهم مثبتی در بهرهمندی این کشور از ظرفیتهای معدنی و احداث صنایع داشته باشد. بسیاری از کشورهای همسایه ایران نیازمند فولاد هستند و ایران میتواند در سایه تعاملات بینالمللی، سهم قابلتوجهی از تامین بازار این کشورها را در اختیار بگیرد. بدون تردید اینگونه مبادلات تجاری به نفع طرفین خواهد بود.
صنایع فولادی کشور در طول این سالها در مسیر بلوغ صنعتی گام برداشتهاند و بسیاری از نیازهای خود را با تکیه بر توان داخلی تامین میکنند؛ بنابراین باید علاوهبر تامین نیاز کشورهای همسایه به این محصول، سهمی هم در ارائه خدمات فنیمهندسی به آنها داشته باشیم.