نگاه ویژه جهان به انرژیهای پاک
براساس پیشبینیهای جهانی، آماری مبنیبر کاهش تقاضای نفت خام در پی توافقنامه پاریس اعلام شده است.
کاهش سهم سوختهای فسیلی در سالهای پیشرو در جهان صحت داشته و این اتفاق ابعاد متفاوتی دارد. با کوچ جهان به سوی استفاده از انرژیهای پاک، انتظار میرود نگاه ایران نیز به این سمت و سو متمرکز باشد و از تغییر رویکرد جهان یا به عبارتی، پوستاندازی کاربرد انرژی جا نماند.
در سراسر جهان متخصصان در حال تحقیقوتوسعه بوده تا برمبنای پژوهشهای علمی، راهکارهای مناسبی در جهت بهرهبرداری از انرژیهای نو بهدست آورند. بنابراین ما نیز نباید دچار غفلت شویم و به دلیل دارا بودن ذخایر غنی از سوختهای هیدروکربنی از جمله نفت خام، به صادرات یا استفاده تنها از این انرژیها بسنده کنیم، بلکه با توجه به رویکردهای بینالملل و تحقیقاتی که روزبهروز استوارتر پیگیری میشود، بخش تحقیقات نفت و انرژی کشور ما نیز باید همگام با جهان پیش رود.
توجه به سوختهای پاک مانند انرژی خورشیدی، انرژی زیستتوده و همچنین انواع انرژیهای نو مانند انرژی اتمی طی سالهای اخیر استفاده از سوختهای فسیلی را به دلیل معایب و زیانهای زیستمحیطی آن کنار بزنند و ما نیز نباید از قافله بینالمللی که گرایش به استفاده از شیوههای نوین در صنایع دارد، عقب بمانیم.
کشور ما در کنار آنکه توجه اقتصاد خود را بر درآمدهای نفتی متمرکز کرده، سالانه مقدار قابلتوجهی سوخت فسیلی در مصارف داخلی داشته که همین موضوع میتواند برای ایران یک نکته منفی به شمار رود. انتظار میرود جامعه صنعتی کشور به سمت تولید محصولات مستقل از سوختهای فسیلی از جمله نفت خام حرکت کند چراکه اقدامات جهانی در این عرصه نشان داده انرژیهای پاک میتوانند جایگزین مناسبی برای سوختهای فسیلی باشند و حتی کارآمدتر از نفت در خدمت صنعت قرار گیرند. از همین رو، فعالیتهای تحقیقاتی ما نیز باید دنبالهرو این نتایج باشد.
امروزه ساخت ماشینهای هیبریدی که به جای سوخت فسیلی از برق برای حرکت استفاده میکنند، نقش ویژهای در جهت ارائه رویکرد جهانی به سمت انرژیهای پاک داشته و ساز کار آن نشاندهنده توانایی استقلال صنعت از سوختهای فسیلی است. طی سالهای اخیر مباحث دیگری از جمله فناوریهای نانو یا استفاده از آب بهعنوان سوخت برای تجهیزات و ماشینآلات صنعتی نیز در جهان مطرح شده و در زمینه استفاده از این فناوریها پیشرفتهای چشمگیری حاصل شده است.
در کشور ما نیز شرکتهای دانشبنیان همواره تلاش کردهاند از این قاعده و رویهای که جامعه جهانی در زمینه استفاده از نفت و انرژی در پیش گرفته، عقب نمانند و به سمت تولید فناوریهای نوین در این حوزه پیش رفتهاند. اما نکته شایان توجه آن است که روند رشد ما در استفاده از انرژیهای پاک در صنایع و دستیابی به فناوریهای نوین این بخش، با شتاب سایر کشورها تناسب نداشته و باید حرکت ما سرعت بیشتری به خود گیرد. بنابراین برداشت من از پیشبینیهای آینده درباره کاهش تقاضای جهانی نفت خام و تقلیل استفاده از سوختهای فسیلی، این است که نباید در مقابل این پیشگوییها و رویکرد فعلی جامعه جهانی درباره استفاده از انرژیهای پاک بیتفاوت بوده و تنها به ذخایر و منابع سوختهای فسیلی خود دلخوش باشیم.
لازم به یادآوری است زمانی که استفاده از سوخت سیاه یا مازوت در کشتیها ممنوع و طبق قانون، کشتیها برای تردد و فعالیت ملزم به استفاده از گازوئیل یا گاز شدند، بهتدریج این سوختها از مصارف حذف شد.
در ادامه نیز با جایگزینی انرژیهای پاک به جای سوختهای فسیلی، جهان با کنار گذاشتن نفت خام به سمت ساخت زمین پاک قدم خواهد برداشت.
در حقیقت این دست تصمیمات زیستمحیطی که از دغدغه صیانت از زمین سرچشمه میگیرد، بشر را به سوی دنیایی بیآلایشتر رهنمون میکند.