طرح خانه‌سازی دولت شکست خورد؟
محمد علیزاده-کارشناس بازار مسکن
از همان ابتدا گفته می شد که باتوجه به اینکه بیش از نیمی از هزینه خانوار صرف اجاره مسکن می شود، زمین رایگان توسط دولت به مردم داده شود تا در این زمین ها ساخت وساز کنند. در ابتدا مردم فکر می کردند که با طرح نهضت ملی مسکن، صاحب خانه می شوند، اما با مشخص شدن جزئیات آن، متوجه شدند که میهمان جیب خودشان هستند و خبری از اقدام ویژه ای برای خانه دار شدن در این طرح نیست. در ابتدای ثبت نام برای خانه دار شدن، پرسش رایج این بود که هزینه یک واحد مسکونی در طرح نهضت ملی چقدر خواهد بود؟ در این باره مشخص شد که با ثبت نام و پس از تایید شرایط متقاضیان برای مشمول مسکن شدن، باید با پیشرفت فیزیکی کار، مرحله به مرحله هزینه آن را واریز کنند تا کار پیش رود، پس حتی هزینه آن هم مشخص نبود. به نظر می رسد، دولت باید درباره این طرح تجدیدنظر کند و بیش از این به مردم وعده ندهد و شکست این طرح را بپذیرد. این طرح بیشتر در حد حرف مانده است و به نظر نمی رسد دولت برای آن اقدام قابل توجهی کرده باشد. رئیس دولت سیزدهم بعد از انتخابات گفت که طرح نهضت ملی مسکن از قبل برنامه ریزی شده و به زودی اجرا می شود، اما شاهد این هستیم که بعد از گذشت مدت طولانی هنوز فعالیتی انجام نگرفته است. از یاد نبریم که وظیفه دولت خانه دار کردن قشر متوسط جامعه در راستای ایجاد رفاه حداقلی بوده و استفاده از بازار مسکن به عنوان یک بازار درآمدی برای دولت نیست. اگر دولت بتواند ابزار کنترلی مناسبی را در بازار به کار گیرد، به راحتی می تواند این قشر را خانه دار کند و درعین حال به یک موازنه نرخ و عرضه و تقاضا در حوزه ساخت وساز برسد.زیرساخت های این طرح برای سازنده توجیه اقتصادی ندارد تا سرمایه گذاران این خانه ها را در دست بگیرند. به تازگی هزینه های ساخت مسکن بسیار افزایش یافته که باعث شده سازنده رغبتی برای ساخت نداشته باشد.
به نظر می رسد سرمایه گذار با قیمت هایی که برای مصالح ساختمانی وجود دارد، اقدام به ساخت نکند، به این دلیل که آنها نمی توانند با کیفیت پایین خانه به دست مردم بسپارند.اوایل دولت که قیمت ها مناسب تر بود، حتی برای سرمایه گذار هم، ساخت این طرح توجیه اقتصادی نداشت، در زمان حال که دیگر جای خود دارد. به نظر می رسد، این طرح از اول شکست خورده و ممکن است به سرنوشت مسکن مهر دچار شود.قیمت آپارتمان به دلیل گران شدن مصالح ساختمانی، پروانه هایی کسب و هزینه های شهرداری افزایش نرخ پیدا کرد و نرخ خانه های ویلایی تغییری نداشت، اما به نظر می رسد خانه های ویلایی هم به زودی نسبت به آپارتمان تغییر نرخ دهند.احتمال دارد در آخرین ماه از امسال، باز هم جهش نرخ مسکن را تجربه کنیم. این موضوع در اجاره مسکن هم تاثیرگذار است و افزایش خواهد داشت. در گذشته، قراردادهای اجاره، ۲ ساله و بیشتر هم منعقد می شد، اما به تازگی این اتفاق رخ نمی دهد و مالکان تنها یک سال با مستاجر قرارداد می بندند، زیرا در هر سال، شاهد افزایش نرخ اجاره ها هستیم.
