بمبهای ساعتی شهر تهران
مهدی پیرهادی ـ عضو شورای اسلامی شهر تهران
هم اکنون در کلانشهر تهران، ۳۳ هزار ساختمان ناایمن و23 هزار و ۵۶۱ ساختمان کم خطر وجود دارد. نکته قابل توجه و فاجعه بار این است که اکنون 3هزار و ۴۸۸ ساختمان پرخطر و ۱۲۹ ساختمان بحرانی و پرخطر در سطح شهر وجود دارد؛ ساختمان هایی که هرکدام به تنهایی می توانند در صورت نشست شدید یا ریزش؛ جا پای ریزش و آتش سوزی ساختمان پلاسکو، حادثه شرکت کروز و انفجار در کلینیک سینااطهر بگذارند و حوادث غیرقابل جبران دیگری رقم بزنند و بمب های ساعتی شهر تهران هستند.
این چنین است که هرچند وقت یک بار، با اتفاقاتی ناگوار داغی بر دل می نشیند. هرچند وقت یک بار، حادثه ای رخ می دهد که حجم سوءمدیریت و بی توجهی به هشدارها و رعایت نکردن استانداردهای لازم ایمنی نمایان می شود. پیش از مقدمه چینی و ربط دادن جملات به یکدیگر بهتر است به اصل مطلب اشاره کنیم؛ مطلبی که از دل آوارهای ساختمان متروپل برمی آید. آوارهایی که این روزها فریادها و ضجه های زیادی را شنیده، اما هنوز چنان عمیق تلنبار شده که عمق فاجعه ناپیدا است. در همین راستا، سعی بر این است در سطور پیش رو به ساختمان های ناایمن شهر تهران بپردازیم؛ ساختمان هایی که به قدری ناایمن هستند و تعدادشان زیاد است که هرکدام شان ممکن است، هر لحظه فاجعه عظیم دیگری را رقم بزند. آن هم در حالی که تاکنون به دفعات مختلف با هشدارهای زیادی روبه رو و خودشان از وخامت اوضاع مطلع هستند و می دانند بمب ساعتی تهران شده اند! متاسفانه سوءمدیریت و بی توجهی به هشدارها در کشور ما به قدری شدید است که تنها زمانی که فاجعه ای رخ می دهد، توجهات به علل و چرایی و راه جلوگیری از تکرار حوادثی مانند ریزش ساختمان گلاسکو در تهران یا ساختمان مترو پل آبادان جلب می شود و بعد از آن همه چیز فراموش می شود. متاسفانه سالیان متمادی است که برخی سازندگان و مالکان، بی قاعدگی را مبنای کار خود کرده اند و کشورمان جولانگاه تاخت وتاز بسازبفروش ها شده بود. به آمارهای زیر دقت کنید.
به هنگام وقوع حوادث هولناک ساختمانی گفته می شود که اخطارها و هشدارهای لازم درباره نقص موارد ایمنی به مالکان آن ابلاغ شده، اما همان طور که شاهد بودیم هیچ تاثیری نداشته است. به طورمثال، در حادثه آتش سوزی کلینیک سینااطهر همین عبارت مطرح شد و به گفته سخنگوی آتش نشانی تهران، وضعیت ایمنی این ساختمان از سال ۹۴ تاکنون توسط کارشناسان بررسی و حدود ۴ اخطار در زمینه توجه به ایمنی این ساختمان صادر شده بود. بااین حال، مدیران شهری سال ها است، معتقدند ابزار لازم قانونی را در اختیار ندارند و نمی توانند ساختمان های ناایمن را پلمب کنند. بااین وجود که تجربه حوادث این چنینی را داشته ایم، مدت ها است که اقدام جدی نظارتی یا قضایی برای برخورد با بی توجهی این ساختمان ها به هشدارها و ایمن سازی و رفع خطر انجام نگرفته است و می توان در تصدیق این موضوع، اشاره کرد که علاوه بر افزایش روزافزون تعداد ساختمان های پرخطر و بحرانی، همچنان ۱۶۷ گودبرداری ساختمانی غیراصولی با شرایط ایمنی نامناسب نیز در تهران انجام گرفته است. رئیس قوه قضاییه نیز بااشاره به مقوله اهمیت توسعه پایدار شهر تهران، بیان کرد: در دستگاه قضایی این آمادگی را داریم که در راستای نیل به توسعه پایدار کلانشهر تهران، ضمن تشکیل کارگروه های مشترک با اعضای شورای اسلامی شهر و مدیران شهری پایتخت، نسبت به برشمردن مسائل و مشکلات و اصلاح قانون و رویه های مرتبط با مدیریت شهری، اقدامات و ترتیبات لازم را اتخاذ کنیم. بنابراین آنچه برای رفع شرایط خطرناک فعلی ساختمان های بحرانی نیاز است، اقدامات قضایی و اجرایی برای برخورد و حمایت ساکنان با آنها است. هرچه سریع تر باید جلوی بروز فجایعی مانند پلاسکو و متروپل را گرفته و با نهادها و مالکان مرتبط با ساختمان های ناایمن و پرخطر برخورد شود. تکرار چنین حوادثی یادآوری می کند که این مسئله به هیچ وجه یک موضوع ساده نیست که امکان موکول کردن به زمان دیگری را داشته باشد.