شرط بقای صنعت نمایشگاهی
برای نشان دادن اهمیت نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات کافی است به این نکته اشاره کنیم که در جهان معاصر بیشترین فضاهای نمایشگاهی به کشورهای ایالات متحده، آلمان و چین تعلق دارند که مهم‌ترین قطب‌های تجاری دنیا به‌شمار می‌روند.
برای نشان دادن اهمیت نمایشگاه ها در توسعه صادرات کافی است به این نکته اشاره کنیم که در جهان معاصر بیشترین فضاهای نمایشگاهی به کشورهای ایالات متحده، آلمان و چین تعلق دارند که مهم ترین قطب های تجاری دنیا به شمار می روند.
بازاریابی برای کالاهای شرکت کنندگان در نمایشگاه، فروش مستقیم کالا به خریداران عمده یا مصرف کنندگان، معرفی کالاهای ابتکاری یا نوینی که در نتیجه تجاری سازی یافته های تحقیقاتی تولید شده اند به بازدیدکنندگان، پیدا کردن کانال های جدید توزیع کالا در کشورهایی که نمایشگاه در آن برگزار شده است، شناسایی رقبای تجاری و آگاهی از ویژگی های کالاها و خدمات آنها، شرایط صادرات، قیمت های پیشنهادی و...، آگاهی از دیدگاه های مشتریان بالقوه در زمینه نقاط ضعف کالاهای عرضه شده و اقداماتی که برای برطرف کردن آنها باید انجام شود از جمله مزیت هایی است که صرفا با برگزاری رویدادهای نمایشگاهی می توان در راستای توسعه صادرات کشور از آن بهره برد. گسترش نیوز، پایگاه خبری موسسه فرهنگی مطبوعاتی صمت در گفت وگو با سعید صیفی، رئیس انجمن نمایشگاه های بین المللی ایران به بررسی شرایط روز و جایگاه صنعت نمایشگاهی ایران در منطقه پرداخته است.
وضعیت فعلی صنعت نمایشگاهی کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
کشور ما به عنوان یکی از مهم ترین اقتصادهای منطقه در صنعت نمایشگاهی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته و این صنعت جایگاه خود را در میان صنایع، اصناف، فعالان اقتصادی و بخش های خدماتی و به طور کلی غرفه داران و بازدیدکنندگان پیدا کرده و به لحاظ نقشی که در بازاریابی و رونق اقتصادی ایفا می کند کاملا شناخته شده است.
مشارکت کنندگان نمایشگاه با استقبال از برگزاری و حضور در نمایشگاه ها موجب رشد این صنعت و به تبع آن رونق اقتصاد می شوند. این صنعت در کشور ما بیش از ۵۰ سال سابقه فعالیت موثر دارد و همگام با توسعه اقتصاد جایگاه خود را پیدا کرده و هم به لحاظ تعداد و هم کانال های برگزاری، ساخت سایت و... در قالب صنعت مطرح می شود.
ما چه در سطح تخصصی و چه در سطح بین المللی رشد چشمگیری داشته ایم، اما باوجود این توسعه هنوز با صنعت نمایشگاهی کشورهای توسعه یافته فاصله داریم و با چالش های متعددی روبه رو هستیم. به عنوان مثال فعالیت های نمایشگاهی در کشور ما باوجود اینکه در خدمت صنایع مختلف هستند، هنوز به عنوان یک صنعت مستقل شناخته نمی شود و در واقع جایگاه اصلی خود را در اقتصاد ایران پیدا نکرده است. برگزاری و مدیریت موفق نمایشگاه ها مستلزم داشتن شناخت عمیق تر از مخاطب، خواسته های او و ارائه این خواسته ها در قالبی جذاب و متقاعدکننده است. صنعت نمایشگاهی ایران می تواند با استفاده از تبلیغات، تحقیقات بازار و ایجاد یک برند جهانی از نمایشگاه های ایران و توسعه آن برای مشتریان خود ارزش افزوده ایجاد کند و مزیت رقابتی به وجود بیاورد.
به عقیده شما جایگاه صنعت نمایشگاهی ما نسبت به چند سال گذشته ارتقا داشته یا تنزیل پیدا کرده و دلایل آن چه بوده است؟
صنعت نمایشگاهی ایران در عین جوان بودن، طی سال های اخیر با برگزاری نمایشگاه های تخصصی در شهرهای مختلف کشور، برگزاری یا مشارکت در بسیاری از نمایشگاه های تخصصی بین المللی خارج از کشور، اعزام هیات های تجاری به کشورهای مختلف و برگزاری همایش ها، سمینارها و کنفرانس های تخصصی بین المللی به اهداف قابل توجهی دست یافته است.
توسعه صنعت نمایشگاهی ایران وابسته به جایگاه این صنعت در کشور است و هر قدر این جایگاه ارتقا یابد، بدون شک رونق این صنعت را به دنبال خواهد داشت. امروزه شرکت های مختلف تولیدی و خدمات اهمیت حضور در نمایشگاه ها را درک می کنند و آن را یکی از بهترین کانال های بازاریابی می دانند و با منافع اقتصادی و اجتماعی قابل توجه آن از جمله توسعه صادرات و ارزآوری، رشد صادرات غیرنفتی، جذب سرمایه گذاری خارجی، اشتغالزایی، گسترش مناسبات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بین کشورها و رشد تولید ناخالص داخلی کشور آشنا هستند.
استقبال شرکت ها از حضور در نمایشگاه های مختلف در سطح کشور رشد و توسعه این صنعت را به دنبال دارد. صنعت نمایشگاهی نیازمند آن است که در ساختار دولتی نیز جایگاه خود را پیدا کند تا از حمایت های سیاسی و اقتصادی آن بهره مند شود، چراکه این صنعت محرک رشد در همه بخش های اقتصاد است.
در آینده و دوران پساکرونا نیز محرک ابتدایی اقتصاد جهانی و عامل سرعت بخشیدن به بهبود آن، صنعت نمایشگاهی خواهد بود. ما مزایای این صنعت و تاثیر آن بر اقتصاد را درک کرده ایم و به اهمیت آن در روند توسعه پی برده ایم. سیاستمداران می دانند صنعت نمایشگاهی باید بخش کلیدی تمامی برنامه های توسعه باشد. در این حالت است که در مسیر رشد قرار خواهیم گرفت.
چالش های کنونی صنعت نمایشگاهی ایران را چه مواردی می دانید و راهکارهای برون رفت از این چالش ها چیست؟
امروزه نمایشگاه ها فضاهایی به مراتب فراتر از غرفه هایی برای نمایش محصولات و خدمات هستد. آنها بازارهایی بزرگ هستند که به واسطه فرصت های آموزشی، معرفی نوآوری و فرصت های بازاریابیِ جدید تقویت می شوند و فعالیت های دیجیتالی و شبکه سازی اجتماعی از آنها حمایت می کنند.
صنعت نمایشگاهی بر آن است تا قدرت خود را در ایجاد ارتباطات تجاری و تبادل اطلاعات و دانش فنی برای همه فعالان تجاری به کار بگیرد. این صنعت خریداران و فروشندگان را گرد هم می آورد تا به برقراری روابط تجاری و کسب وکار و نوآوری بپردازند؛ از همین رو صنعت نمایشگاهی را یک «صنعت فرادست» می دانند. این صنعت از طریق فراهم ساختن مکانی برای داد وستد و ملاقات، عملا بر قدرت و توانمندی همه صنایع فعال می افزاید.
ما باید بدانیم که بازار در معرض تغییر نسلی جدی قرار دارد و لازم است متناسب با این تغییرات برنامه ریزی کنیم. امروز ما با نسل هزاره سروکار داریم. هزاره ها به عصری تعلق دارند که رسانه ها پیوسته آنها را به صورت زنده از طریق موبایل، ایمیل و سایت های اینترنتی با سایر انسان ها مرتبط می سازند. آینده صنعت نمایشگاهی در گرو توانایی ما در جذب متخصصان جوان به نمایشگاه ها است تا آنها نیز چون پدران و مادران شان در نمایشگاه ها حضور داشته باشند.
در راستای نیل به این هدف باید نمایشگاه هایی برگزار کنیم که تجربه ای مثبت و سازنده به دنبال دارند. بازدیدکنندگان جوان به دوران انقلاب فناوری تعلق دارند؛ عصری که نهایت نوآوری و خلاقیت در آن رقم خورده است. آنها تشنه یادگیری بهترین و جدیدترین چیزها هستند. آنها می خواهند زمانی که از زندگی و کار خود می گیرند و در نمایشگاه سپری می کنند، ارزشش را داشته باشد؛ بنابراین باید نسبت به آنچه برای این متخصصان جوان جالب و جذاب است حساس و دقیق باشیم.
مسئله تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت دوباره مطرح شده است. به عقیده شما، تحقق این موضوع و روی کار آمدن دوباره وزارت بازرگانی چه تاثیری بر صنعت نمایشگاهی کشور خواهد داشت؟
وزارت صمت با پرداختن به امور واردات و صادرات و تقویت تجارت، انحصارزدایی و تنظیم بازار می تواند موجبات توسعه اقتصاد را فراهم آورد؛ بنابراین ما امیدواریم نقش مهمی در رفع مشکلات صنعت نمایشگاهی ایفا کند و زمینه مساعدی برای بهره گیری از تمامی ظرفیت های صنعت نمایشگاهی در کشور فراهم شود و فعالیت های نمایشگاهی به منزله بازوی توانمند صادرات نقش خود را به درستی ایفا کنند. این مهم می تواند به بهبود فضای کسب وکار و تجارت در بخش خصوصی در عرصه های مختلف اقتصادی کمک
کند.
همچنین فرصت مناسبی است که سازمانی جامع و دربرگیرنده کلیه فعالیت های نمایشگاهی ذیل وزارت صمت شکل گیرد و با تعریف ساختاری شامل کلیه فعالان و ذی نفعان صنعت نمایشگاهی از جمله مراکز نمایشگاهی، برگزارکنندگان، غرفه سازان و پیمانکاران خدمات نمایشگاهی، مشاوران و... فعالیت های نمایشگاهی به شکل هدفمند و نظام مند برنامه ریزی شود. به این ترتیب این سازمان به عنوان متولی رسمی صنعت نمایشگاهی کشور می تواند فضای جدیدی برای رونق و رشد این صنعت تاثیرگذار در توسعه اقتصاد کشور به وجود آورد.
