در روزهای برگزاری نمایشگاه رسانه‌های ایران گفت‌وگویی با غرفه‌داران و اهالی رسانه حاضر در نمایشگاه داشتیم. گفت‌وگوهایی که فصل مشترک آن‌ها اتفاق نظر درخصوص نتایج مثبت ازسرگیری نمایشگاه پس از ۶ سال وقفه به منظور تعامل بیشتر رسانه‌ها با یکدیگر، در کنار انتقاد از اطلاع‌رسانی اندک درباره زمان برگزاری، مدت زمان ناکافی برپایی نمایشگاه و برگزاری در روزهای وسط هفته در کنار شلوغی‌های بهمن و اسفند است.

نگاه مسئولان به رسانه‌های استانی و سراسری یکسان نیست

حضور رسانه‌ها و نشریات استانی و محلی در نمایشگاه امسال به چشم می‌آید؛ غرفه‌هایی که برخی با برنامه‌ریزی قبلی در نمایشگاه حاضر شده‌اند و برخی دیگر گویی تنها برای اعلام حضور آمده‌اند.در این میان با محمد راعی‌فرد، عضو شورای سردبیری نشریه امروزِ خراسان جنوبی و مسئول غرفه این نشریه ـ صحبت کردیم. او می‌گوید: نمایشگاه رسانه‌های ایران در سالیان قبل کاملا مدیریت شده و با حضور اساتید مهم حوزه ارتباطات و روزنامه‌نگاری برگزار می‌شد.

او ادامه می‌دهد: طی دو روز حضور در نمایشگاه، به نظرم نمایشگاه خلوت است و نسبت به سالیان قبل، استقبال چندانی از این دوره نشده است. حتی برخی غرفه‌ها همچنان در روز دوم نمایشگاه در حال آماده شدن بودند. برخی هم که آماده بودند یا با تلفن همراه مشغول هستند و یا چای می‌نوشند.

راعی‌فرد نمایشگاه رسانه‌های ایران را بی‌رمق خواند و ادامه داد: احتمال می‌دهم تا روز پایانی هم شرایط به همین شکل باشد زیرا چنین نمایشگاهی سال‌ها برگزار نشده است و شرایط مردم هم نسبت به آخرین سالی که نمایشگاه رسانه‌های ایران برگزار شد متفاوت شده است؛ البته نشریه ما با علاقه قلبی در نمایشگاه حاضر شده است زیرا فکر می‌کنم همین قدم کوچکی که برداشته شده است می‌تواند در تلطیف شرایط امروز جامعه موثر باشد و اگر نشریات استانی در چنین نمایشگاه‌هایی شرکت نکنند، همین روزنه امید هم بسته می‌شود.

او درباره چالش‌های نشریه خود، بیان کرد: استان خراسان جنوبی سه روزنامه خصوصی دارد که به لحاظ اقتصادی با زورِ آگهی‌ها سرپا هستند و به لحاظ تیراژ و محتوا به آن صورت حرفی برای گفتن ندارند؛ البته در ابعاد کشوری هم شمارگان روزنامه‌های ما اندک است. متاسفانه نگاه وزارت ارشاد در هر دولتی به رسانه‌ها گزینشی است و آنقدری که به رسانه‌های تهران اهمیت می‌دهد به استان‌های دیگر نگاه ویژه ندارد. با این نگاه روز به روز تاثیر روزنامه‌های استانی بر افکار عمومی ضعیف‌تر می‌شود.

هزینه‌های بالای تجهیز غرفه در تنگنای اقتصادی رسانه‌ها

در ادامه با مسئول غرفه «هفته‌نامه نی‌ریزان فارس» گفت‌وگو کردیم. او که سابقه فعالیت خود را حدود ۲۳ سال عنوان می‌کند، می‌گوید: حضور نشریه ما در نمایشگاه امسال فرمایشی و سفارش شده نبود و همانند دوره‌های قبلی با علاقه در نمایشگاه حاضر شدیم؛ هرچند به نظرم مدت زمان برگزاری نمایشگاه کم است و از طرفی چون وسط هفته برگزار می‌شود، باعث می‌شود مردم کمتر در نمایشگاه حاضر شوند.

او درباره میزان استقبال از این دوره نمایشگاه رسانه‌های ایران، اظهار کرد: دوره‌های قبل حتی طبقه دوم هم غرفه داشتیم اما اکنون اینگونه نیست. از نظر اقتصادی هم با توجه به اینکه رسانه‌ها در تنگنا قرار دارند، برپا کردن یک غرفه برایشان سخت است. همین غرفه ۱۲ متری که به ما دادند به علاوه‌ی هزینه رفت و آمد و اسکان در تهران برای ما نزدیک به ۱۰۰ میلیون هزینه داشته است.

به اعتقاد او نمایشگاه رسانه‌های ایران زمان عرضه تخصصی به مخاطب خاصی است که دنبال مطبوعات است و می‌گوید: سعی ما هم حضور در نمایشگاه‌ها است.

او در عین حال برگزار نشدن نمایشگاه رسانه‌های ایران را آسیب‌زا خواند و گفت: محل عرضه کتاب کودک با محل عرضه نشریه کودک متفاوت است. کتاب کودک در کتاب‌فروشی است و نشریه کودک در دکه‌هایی است که عملا تعطیل شده‌اند؛ بنابراین وجود چنین محملی برای حضور رسمی یک نشریه تخصصی مهم است.

سادات با اشاره به اینکه نشریه نبات همچنان به شکل کاغذی تولید می‌شود، گفت: البته به حوزه دیجیتال و بستر سایت هم ورود کرده‌ایم اما نکته مهم این است که در حوزه کودکان نمی‌توان روی موبایل و تبلت برای کودک مجله خواند زیرا کماکان در سن پایین مجله فیزیکی قدرت نفوذ دارد و استفاده می‌شود. حضور رسانه‌ها و خبرگزاری‌های رسمی با غرفه‌های بزرگ، در راهروی اصلی شبستان و معمولا شلوغ، موضوعی است که از روز نخست به چشم می‌آید. غرفه‌هایی که معمولا برای هر روز خود برنامه‌ریزی کرده‌اند و معمولا هیچگاه خالی از مهمان نمی‌شوند.

نمایشگاه، رسانه‌های رسمی را از خواب بیدار می‌کند

محدثه تک‌فلاح ، مدیرروابط عمومی موسسه همشهری و مسوول غرفه این نشریه در نمایشگاه رسانه‌های ایران ـ معتقد است، امسال نمایشگاه رسانه‌های ایران به لحاظ تقویمی زمان خیلی خوبی برگزار شده است و می‌گوید: در فضای انتخابات، ما نیاز به یک تلنگر و جریان‌سازی رسانه‌ای داریم. فضاهای رسمی خبری ما در خوابی هستند که تنها، چالش‌های چند گروه حزبی را پوشش می‌دهند و کم پیش می‌آید با خلاقیت فضای رقابتی درست برای آنها شکل گیرد و از این نظر برگزاری نمایشگاه رسانه‌ها یک فرصت است.

او ادامه می‌دهد: رسانه‌ها و نشریات در این محیط یکدیگر را می‌بینند و تقریبا در غرفه اکثر نشریات و خبرگزاری‌های بزرگ، جایگاه برگزاری مناظره تخصصی سیاسی تعبیه شده است و این باعث می‌شود رسانه‌ها از یکدیگر ایده بگیرند.

تک‌فلاح ادامه می‌دهد: رقابت خبرگزاری‌های جدیِ عمومی و رسمی با انسان‌رسانه‌ها و رسانه‌های تخصصی در کنار یکدیگر در شرایطی که به نظر می‌رسد انسان‌رسانه‌ها درحال پیشی‌گرفتن از سایر رسانه‌ها هستند، مهم است.

به گزارش ایسنا، تک‌فلاح درخصوص قرارگیری رسانه‌های بزرگ رسمی در کنار انسان‌رسانه‌ها، تصریح کرد: تجربیات رسانه‌ای نشان می‌دهد وجود انسان‌رسانه‌ها در عین وجود برخی مزایا، آسیب‌هایی هم داشته است. تبلیغات انسان‌رسانه‌ها برای موضوعات تجاری، بیان حرف‌های بی‌سند درباره مسائل مختلف و ... از مشکلات این بخش است، اما در سمت دیگر، کارها و پویش‌های خوبی از طریق انسان‌رسانه‌ها به نتیجه رسیده است. با کنار هم قرار دادن این دو مورد می‌بینیم که همچنان رسانه‌های رسمی برای اعلام اخبار باید در اولویت باشند، اما همین رسانه‌ها هم نباید درگیر فضای سیاست‌زده حزبی و گروهی شوند تا مردم به آنها اقبال داشته باشند؛ آنها باید ببینند که خبرنگار می‌خواهد حرفی را بزند که پاسخ مشکل یا دغدغه آنها است و حرفی را بدون سند نمی‌زند.

او درباره شرایط برگزاری نمایشگاه رسانه‌های ایران، ادامه داد: تصور ما این بود که نمایشگاه رسانه‌های ایران امسال قرار است ۱۰ روزه برگزار شود و تمام برنامه‌ریزی‌های خود را بر این اساس انجام داده بودیم که برگزاری نشست‌ها و هزینه‌هایی که کرده‌ایم در مدت بیشتری باشد و شاید برای چهار روز برایمان صرفه اقتصادی نداشت ولی آنقدر خلاء نبود نمایشگاه در ۶ سال گذشته حس می‌شد که برای همین مدت کم هم تلاش کردیم به بهترین نحو در خدمت بازدیدکنندگان نمایشگاه باشیم. یکی از نقدهایی که به نمایشگاه وارد است مدت زمان کوتاه آن و قرار گرفتن در وسط هفته است اما درعین حال شاید اگر به روزهای تعطیل آخر هفته می‌رسیدیم حتی برخی از اهالی رسانه هم ترجیح می‌دادند در کنار خانواده باشند.

برخی برای تبلیغ خود به نمایشگاه رسانه‌ها می‌آیند

غرفه دیگری که به سراغ گفت‌وگو با آنها رفتیم مربوط به خبرگزاری فارس است؛ حمید محمدی، مدیر فرهنگی خبرگزاری فارس و مسئول غرفه این رسانه در نمایشگاه رسانه‌های ایران ضمن اینکه برگزاری نمایشگاه رسانه‌ها را محفل خوبی برای اهالی رسانه می‌داند به ایسنا می‌گوید: اینجا همکاران خود را در سایر رسانه‌ها می‌بینیم و این موضوع به نوآوری و خلاقیت کمک می‌کند.

نزدیکی مردم و مطبوعات در نمایشگاه رسانه‌ها

در آخرین بخش از گفت‌وگو با مسئولان غرفه‌های رسانه‌ها به سراغ علیرضا مرادی ـ سردبیر فرهنگی ایرنا و مسئول غرفه این رسانه در نمایشگاه رسانه‌های ایران رفتیم. به اعتقاد او برگزاری نمایشگاه در این بازه زمانی، در میانه کارهای متعدد ایام جشنواره‌های فجر و انتخابات مجلس شورای اسلامی، برای اهالی رسانه کمی سخت است و می‌گوید: شاید بهتر بود نمایشگاه یک یا دو ماه زودتر برگزار می‌شد اما همین که بعد از چند سال وقفه برگزار شد، خوب است.

وی افزود: همواره موافق برگزاری نمایشگاه رسانه‌های ایران بودم؛ از این جهت که همه صنوف به شکلی کار خود را عرضه می‌کنند، پس چرا ما خبرنگاران نباید بتوانیم چنین فضایی را تجربه کنیم و کار خود را نشان مخاطب عام و تخصصی بدهیم تا ببینند چه تلاش‌هایی می‌کنیم و چه سختی‌هایی می‌کشیم.

او تاکید کرد: نمایشگاه رسانه‌های ایران مانند سال تحویل اهالی رسانه است؛ چون دیدارها تازه می‌شود و در عین حال فضای گفت‌وگو شکل می‌گیرد و از سوژه‌های مختلف آگاه می‌شویم.

مرادی ادامه داد: وقتی در محل کار هستیم مردم هم دسترسی کمتری به ما دارند اما نمایشگاه رسانه‌های ایران فضایی را فراهم می‌کند که مردم با ما راحت‌تر ارتباط بگیرند و موضوعات مختلفی به ذهن می‌رسد.

او تاکید می‌کند: اینکه اعلام می‌شود اهمیت و اعتبار رسانه‌ها با آمدن پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و تلگرام کم شده است را قبول ندارم، در نهایت خوراک این پلتفرم‌ها هم از مرجع و رسانه اصلی است و هنوز هم اعتبار رسانه‌ها به جاست. کمی درمورد رسانه‌های چاپی بحث وجود دارد که آنها هم به سمت رسانه برخط رفته‌اند تا از این رقابت جا نمانند.

مرادی تاکید می‌کند: قطعا فرصتی که برای آماده کردن غرفه و آمادگی قبلی برای نمایشگاه داشتیم کم بود و طی یک روز و نیم غرفه رسانه خود را آماده کردیم و این فرصت زمان کمی بود.