ضرورت مدیریت صحیح در ایمنی ساختمان
محمد کسائیان-کارشناس معماری و شهرسازی
باتوجه به آمارهای منتشرشده در سالهای اخیر، حوادث زیادی در کارگاههای ساختمانی رخ داده است. از اینرو، همه ما دوست داریم ساختمانهایی با نماهای زیبا، مدرن و جذاب داشته باشیم، اما در عین حال، ممکن است در این حریم، به ایمنی و خطراتی که میتواند در زمان ساخت و اجرای ساختمانها به شهروندان آسیب برساند، بیتوجه باشیم.در ساختمانسازی، باید اطمینان حاصل کنیم که ساختوساز هیچ خطری برای عموم مردم در اطراف ساختمان و کارگرانی که در آن مشغول به کار هستند، ایجاد نمیکند. برای این منظور، باید تسهیلات و امکانات مناسبی فراهم شود تا عوارض و تهدیدات احتمالی را بهحداقل برساند. البته در ساختمانسازی، برای رعایت ایمنی، یکسری اصول و قوانین وجود دارد که با اجرای صحیح آنها، بهویژه درباره نردبانها، پلکانها، سقف و آسانسورها، میتوان امنیت را تضمین کرد. مسلما با ایمنیسازی، کارگران نیز با انگیزه و رغبت بیشتری به کار خواهند پرداخت.با افزایش جمعیت و تحولات قابلتوجه در این صنعت، احتمال وقوع حوادث نمیتواند بهطورکامل از بین برود. با این حال، با رعایت برخی نکات ایمنی و حفاظتی، میتوان بهطورمعناداری خطر حوادث را چه در ساختوساز و چه در طول عمر ساختمانها کاهش داد. این امر به این معناست که با استفاده از مدیریت صحیح، طراحی قبلی و کنترل روشهای انجام کار، میتوانیم به اهداف حفاظتی بسیار کارآمدی دست پیدا کنیم.از آنجا که مسائل اقتصادی بر مسائل فنی غلبه کرده و تمرکز بر سودآوری بیشتر از ایمنی و کیفیت قرار گرفته است، خطرات ناشی از نادیده گرفتن ایمنی بیش از حد مشهود است. عدمرعایت ایمنی در بخش برقی و استفاده از ابزارهای اجرایی نامناسب و غیراستاندارد، میتواند باعث بروز مشکلات جزئی و در نهایت، تهدید کلیت ساختمان شود.
بحث ایمنی در ساختمانسازی بسیار جدی است و باید توسط سازندگان و ناظران موردتوجه قرار گیرد. متاسفانه، در بسیاری از پروژههای ساختمانی، شاهد سقوط افراد از ارتفاع یا سقوط مصالح ساختمانی هستیم. کارگران معمولا از داربستهای غیراستاندارد استفاده میکنند، چراکه به آنها آموزش کافی داده نشده است. در بسیاری از موارد، صاحبکاران و ناظران پروژهها همچنین از دانش و آموزش لازم درباره رعایت اصول ایمنی و کار در ارتفاع بیاطلاع هستند؛ بنابراین، لازم است برای افزایش ایمنی در ساختمانها، تدابیر کاملی اندیشیده شود و دستگاههای مرتبط بیشتر نظارت کنند. کارگران و ناظران باید آموزش کافی درباره ایمنی در کارگاههای ساختمانی، استفاده صحیح از ابزارها، تجهیزات و دستگاههای ایمنی دریافت کنند.نظارت بر ایمنی ساختمانها یکی از جوانب حیاتی در صنعت ساختوساز است. این فرآیند شامل نظارت مستمر و بررسیهای دقیق در طول فرآیند ساختوساز است که بهمنظور اطمینان از رعایت استانداردها و مقررات ایمنی انجام میگیرد. باید مسئولیتهای مربوط به نظارت بر ایمنی ساختمان را بهشکل دقیق تعیین کرد.ارتباط مستمر و همکاری بین کارفرما، مهندسان معمار، مهندسان سازه و کارگران برای رعایت ایمنی در ساختمان بسیار مهم است. هماهنگی مناسب بین اعضای گروه ساختمانی میتواند به پیشگیری از حوادث کمک کند. بهتر است از ابتدای فرآیند ساختمانی، رویکرد پیشگیرانه در نظر گرفته شود و موارد ایمنی بهطورکامل بررسی شود تا در طول عمر ساختمان هیچ خطر جدی وجود نداشته باشد. در کل، ایمنی در ساختمانها بسیار حائزاهمیت است و همه باید مسئولیت خود را در این زمینه بهخوبی درک کنند.
متاسفانه باوجود الزامات و ضوابط موجود در مقررات ملی ساختمان در زمینه رعایت نکات ایمنی در حوزه ساختمانسازی، شاهد آن هستیم که همچنان مشکلاتی در این بخش وجود دارد و خسارتهای ناشی از بیتوجهی به نکات ایمنی بر این حوزه وارد میشود. بدون شک مسئله ایمنی باید بهصورت خاص نیز در تمامی بخشها مانند کارگاههای ساختمانی، صلاحیت پرسنل و … مدنظر قرار بگیرد که متاسفانه ما در این حوزه دچار مشکل هستیم.تاکنون صنعت ساختمانسازی با تعداد زیادی از نیروهای ماهر و پاسخگو به عملیات ساختمانی مواجه نبوده است و هرکسی که قادر به جمعآوری سرمایهای برای خود بوده، بهعنوان سازنده وارد عرصه ساختوساز شده و بدون بهرهگیری از پرسنل ماهر به کار خود ادامه داده؛ امری که نتیجهاش، شرایط امروز را بهبار آورده است. مسئله این است که زمان برای پرداختن به ساختمانهای بسیار پرخطر حیاتی است. باید لیست ناایمنها زودتر بروزرسانی و روند نظارت تشدید شود. کارشناسان حوزه ساختمان البته معتقدند که از دهه ۹۰ به بعد، وضعیت ساختمانهای پایتخت از نظر کیفی نسبت به گذشته بهتر شده است و نباید نگاه تکبعدی و سیاه به ساختوساز در کلانشهر تهران داشت. با اینهمه، همچنان کیفیت ساختمانها در تهران یکی از کلیشهایترین دغدغههایی است که ساکنان این ابرشهر را آزار میدهد.