مدتی است وضعیت بازار مبلمان چنگی به دل نمی‌زند و مردم به‌دلیل افزایش هزینه‌ها در برخی موارد حتی قادر به تعمیر مبلمان نیز نیستند. چالش‌هایی چون افزایش هزینه‌های تولید، تولیدکنندگان را در معرض فشار قرار داده و آنها را ناچار به افزایش نرخ محصول کرده است. از سوی دیگر برخی مواد اولیه مورداستفاده در صنعت مبلمان داخلی و برخی وارداتی هستند که متاسفانه تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه موردنیاز خود در هر دو بخش با مشکل مواجهند و این مواد به چند برابر نرخ به دست تولیدکننده می‌رسد و در نهایت شاهد افزایش نجومی قیمت‌ها در بازار مبلمان هستیم. حال باتوجه به کسادی بازار مبلمان که فعالان این حوزه بر آن تاکید دارند باوجود ظرفیت‌های فراوان، سوال این است که چرا فکری به حال توسعه صادرات این محصول با احداث فروشگاه‌های ایرانی نمی‌کنیم؟ مجموع صادرات انواع مبلمان در سال گذشته حدود ۷۰ میلیون دلار بوده است.

گذری بر آمار صادرات مبلمان

براساس آمار به‌دست آمده، تولید جهانی مبلمان در سال ۲۰۲۱ از ۵۰۰ میلیارد دلار فراتر رفته و چین در تولید و صادرات این حوزه کماکان در صدر قرار دارد. چین با دارا بودن سهمی به ارزش ۱۷۰ میلیارد دلار بزرگ‌ترین تولید‌کننده مبلمان جهان است و پس از آن نیز ایالات متحده با ۵۵ میلیارد دلار، آلمان با ۲۰.۵ میلیارد دلار، هند با ۱۹.۵ میلیارد دلار، ایتالیا با ۱۸.۴ میلیارد دلار و لهستان با ۱۲.۶ میلیارد دلار قرار دارند.همچنین به گزارش یک سایت آماری تحلیلی در بخش صادرات مبلمان چین با صادراتی به ارزش ۸۷ میلیارد دلار بزرگ‌ترین صادرکننده مبلمان در جهان است و لهستان با ثبت صادراتی به ارزش حدود ۱۶ میلیارد دلار در رتبه دوم قرار دارد. در این گزارش همچنین آمده است کشورهایی همچون آلمان، ایتالیا، ویتنام، مکزیک، ایالات متحده، چک، کانادا و هلند در جایگاه‌های بعدی صادرات انواع مبلمان قرار دارند.صادرات مبلمان کشور ما نیز در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۰ میلیون دلار بوده است. همچنین واردات مبلمان در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰، از نظر مقداری ۱۷۱ درصد افزایش یافته است.همچنین به گزارش عصر هشت، در سال ۱۴۰۱، ۱.۹۴۷ تن انواع مبلمان چوبی به ارزش ۶.۶۳۷.۷۵۶ دلار وارد کشور شده که این مقدار نسبت به مدت مشابه آن در سال ۱۴۰۰ از نظر مقداری ۱۷۱ درصد و از نظر ارزشی نیز ۳۹۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. صنعت مبلمان از صنایع درآمدزا محسوب می‌شود، اما در چند سال اخیر تولیدکنندگان این محصول با مشکلات و چالش‌های مختلفی به‌ویژه در بحث تامین مواد اولیه که اغلب وارداتی است، روبه‌رو هستند. از سوی دیگر مدت‌هاست بازار مبلمان در داخل درگیر رکود است که این موضوع موجب گله‌مندی بسیاری از فعالان این حوزه شده است. وقتی مواد اولیه مبلمان به‌سختی و با افزایش نرخ به‌دست تولیدکننده می‌رسد و در نهایت باید در بازاری راکد عرضه شود، بهتر نیست از این ظرفیت در صادرات استفاده کرد؟

صادرات ۷۰ میلیون دلاری مبلمان

حسن احمدیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران درباره صادرات مبلمان به صمت گفت: صادرات تنها خریدوفروش نیست، بلکه یک فرآیند است و برای این فرآیند باید بسترها آماده باشد، امکانات تجارت باید مهیا باشد، ارتباط بین دو کشور باید مناسب باشد. همچنین قوانین گمرکی بین دو کشور باید تسهیل و مسائل بین‌المللی نیز در نظر گرفته شود تا صادرات حاصل شود. البته در سال‌های گذشته نیز به صادرات مبل می‌پرداختیم و اکنون باتوجه به ظرفیت بخش تولید مبلمان در تلاش برای افزایش صادرات هستیم. میزان صادرات مبلمان در سال گذشته حدود ۷۰ میلیون دلار بوده، اما در حال حاضر بازار در رکود است و آمار جدیدی فعلا در دسترس نیست.

وی با اشاره به چالش‌های موجود در این صنعت بیان کرد: تا زمانی که مشکلات داخلی صنعت مبلمان رفع نشود، نمی‌توان شاهد رشد صادرات در این صنعت بود. عدم ثبات نرخ ارز و مشکلات مالی مسیر تولید را ناهموار کرده، این در حالی است که ایران پس از صنعت خودرو بالاترین میزان اشتغال و ارزش افزوده را در صنعت مبلمان دارد و جمعیت زیادی در این صنعت فعالیت می‌کنند.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران در ادامه افزود: در تامین چوب و ام‌دی‌اف مشکلات بسیاری داریم و قیمت‌ها هر لحظه تغییر می‌کند.

نقش نمایشگاه

احمدیان با اشاره به تاثیرات شرکت در نمایشگاه‌ها در رشد صادرات مبلمان اظهار کرد: در سال‌های اخیر با شرکت در برخی از نمایشگاه‌ها فرصت مناسبی را در زمینه صادرات مبلمان فراهم کردیم که در نهایت باتوجه به سیاست‌‌گذاری‌های بین دو کشور و عوامل فرهنگی عراق، افغانستان، عمان، قطر، امارات، روسیه، تاجیکستان، ارمنستان، قزاقستان و برخی از کشورهای افریقایی مقاصد صادراتی مبلمان ایرانی شدند.

وی با اشاره به تاثیر حمایت دولتی در توسعه صادرات مبلمان گفت: در مجموع احداث فروشگاه در کشورهای هدف و شرکت در نمایشگاه‌های خارجی از مسائلی هستند که به‌صورت شخصی محقق نمی‌شوند و باید در این زمینه دولت از تولیدکننده حمایت کند؛ همان رویه‌ای که در سایر کشورها حاکم است و دولت‌ها با پرداخت هزینه‌هایی برای شرکت در نمایشگاه‌ها یا احداث فروشگاه حمایت‌های لازم را از تولیدکننده انجام می‌دهند.

همسایگان را دریابید

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران با اشاره به مزیت‌های کشور ما برای رشد صادرات، افزود: باتوجه به موقعیت کشور، جمعیتی ۴۰۰ میلیون نفری در اطراف ما قرار دارند که به مبلمان ما نیاز دارند. در نتیجه از نظر ظرفیت تولید، نیروی انسانی و ارتباط با کشورهای روز دنیا تا ۵۰۰ میلیون دلار نیز می‌توانیم روی صادرات این بخش حساب کنیم. با چنین ظرفیتی می‌توان ایران را تبدیل به هاب منطقه کرد. صنعت مبلمان ظرفیت بالایی دارد که باید از این ظرفیت به‌درستی استفاده شود.

وی با اشاره به اشتغالزایی خوب صنعت مبلمان بیان کرد: طبق آمار وزارت صمت در بخش صنعتی بیش از ۸ درصد اشتغال مربوط به صنعت مبلمان است و بیش از ۸ میلیارد دلار گردش مالی در این صنعت وجود دارد. در نتیجه باید از این ظرفیت در راستای تامین داخل و پوشش نیاز کشورهای اطراف به‌عنوان یک قطب اصلی استفاده کرد.

دولت به تولید توجه کند

احمدیان با انتقاد از عملکرد دولت اظهار کرد: رفع تحریم و توافقات درست مهم‌ترین پیش‌نیازهایی است که باید در راستای تحقق آنها تلاش کرد. در شرایطی چنین محدود، فقط سیاست‌های دستوری، به‌دور از در نظر گرفتن مشکلات اجرایی و بیشتر شعارهای فرمایشی مطرح و وعده‌ها به‌ندرت عملی می‌شود. علاوه بر اینها هنگام تخصیص ارز با بهانه‌ها و سنگ‌اندازی‌های مختلفی روبه‌رو می‌شویم تا به این واسطه میزان درخواست کاهش یابد. در چنین وضعیتی سرمایه‌گذاری در صادرات با ریسک همراه می‌شود، این در حالی است که اگر دولت تمرکز کافی برای رفع چالش‌های این حوزه داشته باشد، شاهد اشتغالزایی، ارزش افزوده و رشد صادرات خواهیم بود.

بازار انحصاری تامین مواد اولیه

علیرضا عباسی، رئیس اتحادیه درودگران و مبلسازان تهران درباره صادرات مبلمان در گفت‌وگو با صمت گفت: صادرات در همه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، راهکارهای منحصر به‌فردی دارد. اکنون کشورهای همسایه ایران با جمعتی بالغ‌بر ۵۰۰ میلیون نفر به مبلمان تولیدی ما نیاز دارند، اما متاسفانه باتوجه به اخذ تصمیمات غیرکارشناسی در صنعت مبلمان بازارهای کشورهای همسایه را از دست دادیم. در مجموع صنعت مبلمان ظرفیت‌های خوبی برای تولید صادرات‌محور دارد.

وی با اشاره به ظرفیت‌های نمایشگاه‌ها برای رشد صادرات بیان کرد: هدف صنعت نمایشگاهی، تبادل دانش فنی، انتقال فناوری و در نهایت خروجی آن صادرات است. در واقع کارکرد اصلی نمایشگاه این است که تولیدکنندگان داخلی و خارجی در آن با هم آشنا شوند و قرارداد ببندند. بر همین اساس کشورها معمولا از ظرفیت شرکت در نمایشگاه‌ها برای معرفی محصولات و انعقاد قراردادهای مختلف استفاده می‌کنند؛ این در حالی است که در ایران نمایشگاه حکم فروشگاه یا بهتر بگوییم بازار مکاره‌ را دارد که هیچ تاثیری در صادرات نخواهد داشت. نتیجه این عملکرد نیز کاهش آمار صادرات است.

عدم نظارت بر تامین مواد اولیه

رئیس اتحادیه درودگران و مبلسازان تهران درباره چالش‌های تولید بیان کرد: تولیدکنندگان در صنعت مبل با چالش‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مهم‌ترین مشکل در این صنعت عدم نظارت کافی بر تامین مواد اولیه و وجود دلالان است که در نتیجه این چالش‌ها با افزایش نرخ محصول در بازار مواجه خواهیم بود.

رکود در بازار مبل

عباسی با اشاره به گرانی مبلمان به‌دلیل افزایش هزینه تولید بیان کرد: اکنون به‌دلیل افزایش نرخ کالا در بازار با کاهش قدرت خرید روبه‌رو هستیم. متاسفانه بازار در رکود به‌سر می‌برد و بسیاری از تولید‌کنندگان ما در آستانه تعطیلی هستند. رئیس اتحادیه درودگران و مبلسازان تهران با اشاره به چالش‌های موجود برای تامین مواد اولیه نیز گفت: متاسفانه در تامین مواد اولیه درگیر بازاری انحصاری هستیم، زیرا از یک سو واردات این مواد ممنوع شد و از سوی دیگر تولید داخلی مواد اولیه نیز کفاف نیاز تولیدکنندگان را نمی‌دهد.

وی با انتقاد از وعده‌های شعاری حمایت از تولید بیان کرد: برخی با بهانه حمایت از تولید داخل مانع از واردات مواد اولیه به کشور می‌شوند، این در حالی است که بهترین راه بهبود وضعیت اقتصاد، حمایت از تولیدکننده آن هم با تسهیل واردات مواد اولیه و کاهش هزینه این کار است.

اختصاص یارانه به تولید

عباسی با درخواستی از دولت گفت: اگر وزارت صمت مسیر تامین مواد اولیه را برای تولیدکنندگان کمی تسهیل کند، امکان افزایش صادرات در این بخش وجود دارد. در واقع اگر یارانه به‌جای شهروندان به تولید اختصاص داده می‌شد در نهایت شاهد کاهش هزینه تولید و در نتیجه ارزانی کالا در بازار بودیم.

سخن پایانی

باتوجه به بررسی‌های صورت گرفته ایران در حوزه مبلمان می‌تواند به‌خوبی نیاز کشورهای اطراف را رفع کند و بازار این کشورها را به‌دست گیرد. با این حال چالش‌های دست‌وپاگیر داخلی تولیدکننده را دلسرد کرده و در نهایت شاهد کاهش صادرات مبلمان هستیم. این در حالی است که در صورت رفع چالش‌ها این صنعت می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد.