ایران یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گازی جهان است و بر همین اساس نیز بسیاری از صنایع در کشور با هدف بهره‌مندی از این ذخایر گازی و ارزش‌آفرینی هرچه بیشتر احداث شده‌اند.

کشور در طول سال‌های اخیر با محدودیت جدی در روند تامین انرژی گاز روبه‌رو شده است. انتظار می‌رود این محدودیت‌ها در سال جاری نیز ادامه داشته باشد. در چنین شرایطی، بخشی از ‌بار کمبود گاز به صنایع ازجمله فولادسازان تحمیل خواهد شد. این درحالی است که از گاز به‌عنوان خوراک اصلی در زنجیره فولاد استفاده می‌شود.

این محصول به‌ویژه در بخش احیای مستقیم و تولید آهن اسفنجی کاربرد دارد. بدین‌ترتیب با توجه به محدودیت‌های یادشده و درصورت قطعی یا کمبود گاز باید منتظر کاهش تولید فولاد در ماه‌های آینده باشیم.زنجیره فولاد در ایران بر پایه بهره‌گیری از ظرفیت‌های گازی در کشور احداث شده، تا جایی‌که میزان مصرف گاز برای تولید هر تن آهن اسفنجی حدود ۴۰۰ مترمکعب برآورد می‌شود.

در چنین شرایطی با توجه به کمبود گاز و هشدارهایی که نسبت به قطعی آن در ماه‌های سرد سال داده می‌شود، نگرانی‌هایی از سوی فعالان صنعت فولاد مبنی بر تداوم تولید در این زنجیره وجود دارد. به‌ویژه آنکه زنجیره فولاد سرمایه قابل‌توجهی را به خود جذب کرده و اکنون امکان تغییر این سیستم وجود ندارد. ظرفیت تولید فولاد کشور در حال حاضر افزون بر ۴۰ میلیون تن برآورد می‌شود و انتظار می‌رود این ظرفیت در چند سال آینده به ۵۵ میلیون تن هم افزایش یابد؛ بنابراین توسعه زیرساخت انرژی گاز، راه‌حل اساسی برای مقابله با چالش‌های ناشی از محدودیت انرژی است.

درواقع از مسئولان امر انتظار می‌رود با دقت‌نظر نسبت به ظرفیت‌های توسعه صنعتی کشور، زمینه ارتقای برداشت از ظرفیت‌های گازی کشور را فراهم

کنند.

تولید در سایر حلقه‌های زنجیره فولاد نیز به گاز وابسته است. البته این وابستگی در بخش تولید آهن اسفنجی به‌مراتب بالاتر برآورد می‌شود. گاز سوختی غیرقابل جایگزین در زنجیره فولاد است.

البته در بخش تولید محصول نهایی و برای کوره‌های پیش‌گرم می‌توان از سوخت جایگزین استفاده کرد. اما این جایگزینی بسیار محدود است و عموما هم از گازوئیل استفاده خواهد شد.

گاز جزو صنایع پاک قرار دارد اما گازوئیل به‌مراتب آلوده‌تر از گاز است. درنتیجه جایگزینی گاز با سایر سوخت‌ها، آلایندگی صنایع را به‌شدت افزایش می‌دهد. این درحالی است که کشور در سال‌های اخیر به‌شدت با چالش آلودگی هوا روبه‌رو شده؛ بنابراین تغییر سوخت صنایع به‌منزله وارد شدن خسارت‌های جدی به محیط زیست خواهد بود.

محدودیت در روند تامین گاز صنایع فولاد به‌منزله توقف یا کاهش تولید در این زنجیره است و در ادامه باید منتظر برهم خوردن آرامش بازار باشیم.

در چنین شرایطی، رشد قیمت فولاد و محصولات فولادی دور از انتظار نیست؛ کما اینکه سابقه این رشد و هیجان قیمتی، در گذشته نیز وجود دارد.

همزمان با اعمال فشار به بازار، تولید نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و به بیانی دیگر تولیدکنندگان متضرر خواهند شد. برای احداث یک واحد صنعتی فولادی در کشور هزینه قابل‌توجهی صرف شده است. توقف تولید آن‌هم چند بار در سال، خسارت‌های قابل‌توجهی به تولیدکنندگان وارد می‌کند و حتی اشتغالزایی این واحدها را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

از آنجاکه کمبود گاز در کشور از چالش‌های ساختاری و محدودیت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نشأت می‌گیرد، رفع آن نیازمند چندین سال زمان و صرف انرژی است اما در این بازه زمانی صنایع متضرر خواهند شد. بنابراین باید راهکاری اساسی برای به حداقل رساندن ضرر صنایع اندیشیده شود تا تولید ادامه یابد.