این شرکت‌ها براساس دانش و تخصص نیروی کار خود و همچنین توانایی در ارائه محصولات و خدماتی که مشکلات پیچیده را حل و نیازهای بازار را برآورده می‌کند، پیشرفت می‌کنند. بنابراین، اجرای یک سیستم حمایتی که توسعه و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را در اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان تقویت ‌کند، بسیار مهم است.

کم وکیف سیستم ارزیابی جدید

سیستم ارزیابی و پشتیبانی سنتی برای شرکت‌ها، اغلب بر ارزیابی‌های اولیه متمرکز بود و براساس معیارهای از پیش تعیین‌شده، پشتیبانی محدودی را ارائه می‌کرد. با این حال، این رویکرد نمی‌تواند ماهیت پویای شرکت‌های دانش‌بنیان و ظرفیت رشد و توسعه آنها را تشخیص دهد. برای پرداختن به این موضوع، یک سیستم ارزیابی جدید پیشنهاد شده؛ سیستمی که با مسیر رشد شرکت‌های دانش‌بنیان همسو می‌شود و در هنگام پیشرفت، پشتیبانی فزاینده‌ای را ارائه می‌کند. یکی از جنبه‌های کلیدی سیستم ارزیابی جدید، تمرکز آن بر تعیین مسیر رشد برای شرکت‌های دانش‌بنیان است. هدف این سیستم به‌جای ارزیابی صرفا وضعیت فعلی آنها، ارائه راهنمایی و پشتیبانی برای کمک به این شرکت‌ها در دستیابی به بلوغ در نوآوری و ورود موفقیت‌آمیز به بازارهای صنعتی است. این تغییر دیدگاه، نه‌تنها به نفع شرکت‌هاست، بلکه محیط رقابتی‌تری را برای کل اکوسیستم اقتصاد دانش‌محور ایجاد می‌کند.

سیستم ارزیابی و پشتیبانی جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان چندین ویژگی و مزیت قابل‌توجه ارائه می‌دهد. اولا، با توجه به مسیر رشد به جای توقف در ارزیابی اولیه، ورود به اکوسیستم را تسهیل می‌کند. این بدان معناست که حتی شرکت‌ها در مراحل اولیه با ظرفیت‌های امیدوارکننده نیز می‌توانند پشتیبانی و راهنمایی دریافت کنند و آنها را قادر می‌سازد تا پیچیدگی‌های بازار را طی کنند و به شرکت‌های موفقی تبدیل شوند.علاوه بر این، سیستم جدید بر نظارت و پشتیبانی مستمر در طول مسیر رشد یک شرکت تأکید دارد. این رویکرد پویا تصدیق می‌کند که شرکت‌ها ممکن است در مراحل گوناگون توسعه خود با چالش‌هایی مواجه شوند و به انواع مختلف حمایت نیاز داشته باشند. با ارائه کمک‌های مستمر، این سیستم تضمین می‌کند که شرکت‌های دانش‌بنیان منابع و راهنمایی‌های لازم را برای انطباق با شرایط متغیر بازار، اصلاح استراتژی‌های خود و غلبه بر موانع در اختیار دارند.در ادامه صمت در این زمینه، نظر سه تن از کارشناسان حوزه علم و فناوری را جویا شده که خواهید خواند.

حمایت تدریجی و مشروط به توسعه بیشتر

رحمان سعادت، استاد اقتصاد دانشگاه پیرامون نظام جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان به صمت گفت: یکی از رویکردهای مهم در اصلاحات اخیر در زمینه نظام مجوزدهی و ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیل ورود این شرکت‌ها از طریق افزایش مبادی ورود و همچنین تنوع بخشیدن به شاخص‌ها بوده است. تا پیش از این، نه تنها یک مبادی ورود برای شرکت‌ها جهت دانش‌بنیان شدن وجود داشت، بلکه نظارت پیشینی و همچنین نبود شاخص‌های متنوع، به یک پاشنه آشیل بزرگ تبدیل شده بود که امکان بزرگ شدن و نقش‌پذیری بیشتر اکوسیستم دانش‌بنیان را ایجاد نمی‌کرد. در همین راستا نیز به‌درستی نظام ارزیابی و حمایت از موسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت اصلاح شد تا علاوه بر تسهیل ورود، اکوسیستم بالغ شده فعلی اقتصاد دانش‌بنیان به سمت نقش‌های جدیدی در اقتصاد کشور با رویکرد تبدیل‌شدن به‌هاب علم و فناوری صنعتی برود. این استاد اقتصاد دانشگاه در ادامه با اشاره به رویکرد جدید حمایتی مبتنی بر مسیر رشد و توسعه هر یک از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: نظام حمایتی نیز با تغییرات جدی روبه‌رو شده است. قبلا هر شرکتی دانش‌بنیان محسوب می‌شد با توجه به شاخص ارزیابی سخت پیچیدگی فناوری، دیگر همواره دانش‌بنیان بود و همه حمایت‌ها را نیز یکجا دریافت می‌کرد و از یک نقطه به بعد ساکن می‌شد و در جهت رشد حرکت نمی‌کرد و با توجه به اینکه شاخص پیچیدگی فناوری را احصا کرده بود؛ از ذیل دانش‌بنیان بودن نیز خارج نمی‌شد، اما در وضعیت فعلی، به سمت حمایت تدریجی و مبتنی بر تعریف یک مسیر رشد منحصر به فرد برای هر شرکت رفته‌ایم که از این نظر اعطای حمایت به شکل تدریجی و مشروط به توسعه بیشتر، یک اقدام تحولی مهم در زمینه حمایت از اکوسیستم علم و فناوری کشور در جهت بلوغ بیشتر و نقش‌پذیری در تبدیل‌شدن به‌هاب علم و فناوری صنعتی است.

وی در پایان اظهار کرد: تمرکز اصلی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری با نظام جدید ارزیابی تنها بر شرکت‌های به بلوغ رسیده و مستعد در مسیر بومی‌سازی فناوری و تجهیزات است که در دسته‌بندی جدید به‌عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان فناور یا نوآور شناخته می‌شوند و شرکت‌های با فروش کمتر از ۵ میلیارد تومان که به بلوغ و محصولات بازارمحور نرسیدند، در مسیر رشد تعیین شده و از طریق مبادی مختلف نظیر پارک‌های علم و فناوری یا ستادهای توسعه فناوری سپرده شده است و از این طریق تمرکز اصلی بر شرکت‌هایی که توانایی همکاری با صنعت را دارند، گذاشته خواهد شد و همچنین شرکت‌های نوپا را با نظام حمایتی تدریجی و مشروط به توسعه بیشتر به سمت بلوغ بیشتر و نظارت پسینی حرکت داده که این اقدام نیز بسیار مهم و اثرگذار است.

تسهیل ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به صنعت

علی پاشایی‌بیدار، کارشناس حوزه علم و فناوری نیز درباره با تغییرات مهم نظام جدید ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان به صمت گفت: سامانه جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور روان‌سازی فرآیند ورود این شرکت‌ها به بازار طراحی شده است. دولت با ارائه مشوق‌های مالیاتی برای تحقیق و توسعه، همکاری بین صنایع بزرگ و شرکت‌های دانش‌بنیان را تشویق می‌کند. این همکاری نه‌تنها به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کند تا به بازار دسترسی پیدا کنند، بلکه منابع و تخصص لازم را برای رشد و شکوفایی در اختیار آنها قرار می‌دهد. سیستم پشتیبانی علاوه بر مشوق‌های مالیاتی، بر طبقه‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان براساس بلوغ فناوری کسب‌شده آنها تمرکز دارد. این طبقه‌بندی دولت و بازیگران صنعت را قادر می‌سازد تا توانایی‌ها و ظرفیت‌‌های این شرکت‌ها را به‌طور دقیق ارزیابی کنند. همچنین به شناسایی زمینه‌هایی که این شرکت‌ها در آنها به حمایت و سرمایه‌گذاری بیشتر نیاز دارند، کمک می‌کند. با درک سطح بلوغ هر شرکت دانش‌بنیان، سیاست‌گذاران و رهبران صنعت می‌توانند منابع و تلاش‌ها را به سمت رشد و توسعه خود هدایت کنند.

وی ادامه داد: هدف نهایی سیستم حمایتی جدید از شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد بلوغ فناوری است. انتظار می‌رود شرکت‌های بالغ، به‌ویژه شرکت‌های مبتنی بر دانش، به محرک‌های کلیدی تحقیق و توسعه صنعتی تبدیل شوند. آنها نقشی محوری در بومی‌سازی فناوری و تجهیزات خواهند داشت و تضمین می‌کنند که کشور ازنظر پیشرفت‌های فناوری به خود متکی است. سیستم جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نقطه عطفی قابل‌توجه در جهت توسعه بیشتر اکوسیستم علم و فناوری یک کشور است. این سامانه که توسط دولت سیزدهم اجرا شده با هدف اصلاح فرآیند دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ است.

تمرکز آن بر اعطای مشوق‌های مالیاتی برای تحقیق و توسعه به صنایع بزرگ با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان است. نظام حمایتی موسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان به همراه طبقه‌بندی هر شرکت دانش‌بنیان بر اساس بلوغ فناوری کسب‌شده، تحولی اساسی و اساسی را به همراه دارد. این تحول نه تنها ورود شرکت‌ها به بازار را تسهیل می‌کند، بلکه رشد و پیشرفت آنها را به سمت دستیابی به بلوغ تکنولوژیکی هدایت می‌کند.

این کارشناس حوزه علم و فناوری در پایان گفت: سیستم جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، گامی مهم در جهت توسعه بیشتر اکوسیستم علم و فناوری یک کشور است. این سامانه با اعطای مشوق‌های مالیاتی، حمایت از همکاری با صنایع بزرگ و طبقه‌بندی شرکت‌ها براساس بلوغ فناوری کسب‌شده، ورود و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را تسهیل می‌کند. همچنین بلوغ فناوری را به همراه دارد و این شرکت‌ها را به‌عنوان مشارکت‌کنندگان اصلی در تحقیق و توسعه صنعتی قرار می‌دهد. در نهایت، این تحول در نظام ارزیابی و پشتیبانی به‌عنوان کاتالیزوری برای تحقق صنایع بزرگ دانش‌بنیان و توسعه کلی اکوسیستم علم و فناوری کشور عمل می‌کند.

بلوغ فناوری و بازارسازی شرکت‌های دانش‌بنیان

محمدصادق، سالم کارشناس حوزه علم و فناوری و فعال حوزه دانش‌بنیان با اشاره به اهمیت تحقیق و توسعه و نقش جدید شرکت‌های دانش‌بنیان در تحول محصولات صنعتی از طریق بومی‌سازی فناوری و تجهیزات راهبردی صنایع به صمت گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان به بلوغ‌رسیده در اکوسیستم علم و فناوری کشور، نقش مهمی در تحقیق و توسعه صنعتی و همچنین بومی‌سازی فناوری و تجهیزات خواهند داشت. این مسیر جدید، همراه با تحول نظام ارزیابی و پشتیبانی، به‌عنوان کاتالیزوری برای توسعه بیشتر اکوسیستم علم و فناوری در کشور عمل خواهد کرد. همچنین به تحقق صنایع عمده دانش‌بنیان کمک خواهد کرد که منجر به رشد قابل‌توجهی در تولید صنعتی در سال‌های آینده خواهد شد. با تمرکز بر بلوغ فناوری به‌دست آمده، سیستم ارزیابی و پشتیبانی جدید تضمین می‌کند که شرکت‌های دانش‌بنیان،

نه تنها مشوق‌های مالیاتی دریافت می‌کنند، بلکه از راهنمایی‌ها و حمایت‌های لازم برای رسیدن به بلوغ فناوری نیز برخوردار می‌شوند. این امر شامل دسترسی به برنامه‌های مربیگری، بودجه برای تحقیق و توسعه، و فرصت‌های همکاری با بازیگران مستقر صنعت است. با پیشرفت شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت بلوغ فناوری، توانایی آنها برای کمک به رشد و پیشرفت اکوسیستم علم و فناوری کشور افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: معرفی سیستم جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نقطه عطفی قابل توجه در توسعه اکوسیستم علم و فناوری است. زمینه مساعدی را برای رشد صنایع دانش‌بنیان ایجاد و زمینه را برای تحقق آنها به‌عنوان بازیگران اصلی چشم‌انداز صنعتی کشور فراهم می‌کند. با تبدیل‌شدن شرکت‌های دانش‌بنیان به قطب اصلی علم و فناوری در صنعت، اکوسیستم کلی علم و فناوری تحول بزرگی را تجربه می‌کند. این تحول مستلزم تغییر به سمت افزایش فعالیت‌های نوآوری، تحقیق و توسعه است. همچنین منجر به ایجاد یک زیرساخت حمایتی می‌شود که همکاری بین شرکت‌های دانش‌بنیان، صنایع بزرگ و موسسات تحقیقاتی را تقویت می‌کند. از طریق این تلاش‌های مشترک، شرکت‌های دانش‌بنیان نه‌تنها به توسعه اکوسیستم علم و فناوری کمک می‌کنند، بلکه بومی‌سازی فناوری و تجهیزات را نیز تسهیل می‌کنند. این امر به‌نوبه خود توانایی‌های تولید صنعتی کشور را تقویت می‌کند و باعث رشد اقتصادی پایدار در بلندمدت می‌شود. این فعال حوزه اقتصاد دانش‌بنیان در پایان و جمع‌بندی صحبت‌های خود گفت: هدف از آیین‌نامه جدید در زمینه نظام ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، ایجاد نقش جدیدی در اقتصاد کشور برای این شرکت‌ها بوده است. شرکت‌های به بلوغ‌رسیده نظیر شرکت‌های دانش‌بنیان فناور، به بازوی اصلی تحقیق و توسعه صنعتی و بومی‌سازی فناوری و تجهیزات تبدیل خواهند شد که این مسیر جدید و همچنین تحول در نظام ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نقطه عطفی به سمت توسعه بیشتر اکوسیستم علم و فناوری کشور و تحقق دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ است که در سال‌های آتی موجب رشد تولیدات صنعتی کشور و همچنین تحول بزرگ در نقش جدید شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای تبدیل‌شدن به‌هاب اصلی علم و فناوری در صنعت خواهد شد.

سخن پایانی

بنا براین گزارش، نکته مهم این است که اجرای یک سیستم ارزیابی و پشتیبانی جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان، پویایی را در اقتصاد یک کشور تقویت می‌کند. با تشویق به رشد و توسعه این شرکت‌ها، نوآوری را تحریک می‌کند، فرصت‌های شغلی ایجاد می‌کند و رقابت کلی اقتصادی را افزایش می‌دهد. اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان از طیف متنوعی از تخصص‌ها و قابلیت‌های ارائه.شده توسط این شرکت‌ها سود می‌برد و به پایداری و رشد اقتصادی بلندمدت کمک می‌کند. در نهایت، تسهیل توسعه در اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان مستلزم جایگزینی سیستم‌های ارزیابی منسوخ با یک سیستم حمایتی جدید است که با رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان همسو باشد. با اجرای چنین سیستمی، صنعت و جامعه می‌توانند از پیشرفت‌های تکنولوژیکی، نوآوری و رقابت در بازار که توسط این شرکت‌ها ارائه می‌شود، بهره‌مند شوند. سیستم جدید ارزیابی و پشتیبانی با تمرکز بر مسیر رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، نظارت و پشتیبانی مستمر را برای اطمینان از موفقیت آنها ارائه می‌دهد. در نهایت، این رویکرد ایجاد یک اکوسیستم اقتصاد مبتنی بر دانش پویا و پررونق را تسهیل و به رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کمک می‌کند.