خاموشی آتش با کپسول فناوری
امروزه برای تهیه و تولید تجهیزات ایمنی هوشمند در سراسر دنیا تلاش‌های بسیاری انجام می‌گیرد، چرا که دنیای امروز، دنیایی هوشمند و سرشار از پیچیدگی‌های خاص خود است، پس وقت آن رسیده که از این پیشرفت‌های تکنولوژی به منظور تجهیزات ایمنی و در نتیجه حفظ جان انسان استفاده فراوانی بکنیم.
تجهیزات آتش نشانی یکی از مهم ترین و حیاتی ترین ادوات ایمنی در هر محیطی محسوب می شوند. باتوجه به وجود ظرفیت افراد متخصص و نخبه موجود در شرکت های دانش بنیان، می توان در راستای تامین تجهیزات و همچنین استفاده از فناوری های روز دنیا در آتش نشانی ها گامی موثر برداشت. از طرفی هم، ضریب ایمنی، پیشگیری و فرهنگ سازی در بحث وقوع حوادث بسیار حائزاهمیت است، به گونه ای که چندی پیش، قدرت الله محمدی، سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران بااشاره به اهمیت استفاده از توان دانش بنیان ها در تولید تجهیزات آتش نشانی گفته بود؛ درصدد هستیم با کمک شرکت های دانش بنیان بخشی از تجهیزات وارداتی آتش نشانی را بومی سازی کنیم و سیستم ایمنی پیشرفته تری داشته باشیم.صمت به مناسبت روز جهانی آتش نشان برابر با چهارم مه به نقش دانش بنیان ها در تامین تجهیزات و ادوات پایگاه های آتش نشانی پرداخت. گفتنی است، این روز در کشور ما برابر با هفتم مهر با عنوان روز ملی آتش نشان و ایمنی شناخته می شود.
مواجهه ای هوشمندانه با آتش
هوشمندسازی، پدیده ای نو برای ورود به حوزه تجهیزات ایمنی است. اگر به دقت به حوادثی که در اطراف مان اتفاق می افتد، نگاه کنیم، می توان فهمید که آتش سوزی یکی از شایع ترین حوادث روز دنیا است. لباس هوشمند برای امدادگران و نجاتگران و آتش نشان ها امری بسیار مهم و حیاتی است. چون وظیفه اصلی آنان نجات است، پس خودشان نیز باید دارای ایمنی کاملی باشند، در واقع این لباس های هوشمند می تواند دنیای جدیدی را برای عرصه لوازم و تجهیزات امداد و نجات فراهم آورد. لباس هوشمند آتش نشانی، دروازه ای جدید برای دنیای هوشمند جدید ما است. نجاتگرانی که به امنیت و نجات افراد علاقه فراوان دارند و حتی در این مسیر خطرات فراوانی را به جان می خرند و از خود می گذرند، چرا ما نباید به فکر آنها و قدردان زحمات آنان باشیم، تامین امنیت یک نجاتگر و یک آتش نشان، تاثیرات فراوان روحی و جسمی بر ایشان دارد و صدالبته تاثیر فراوان بر اجرای خدمات ایمنی ایشان برای تمامی افراد. لباس آتش نشانی هوشمند می تواند کمک بسزایی برای امنیت و نجات آتش نشان ها داشته باشد، هنگامی که یک آتش نشان از لحاظ امنیتی در بالاترین حد خود باشد، مطمئنا از نظر روانی می تواند بسیار آماده باشد و همین امر سبب بالا رفتن توان روحی و جسمی یک نجاتگر می شود و در نتیجه، می تواند انگیزه ای بسیار قوی برای نجات جان مصدومان داشته باشد.
آینده روشن است
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی در گفت وگو با صمت درباره نقش دانش بنیان ها در تامین ابزار و تجهیزات آتش نشانی گفت: از آنجایی که ساخت و تولید تجهیزات آتش نشانی فرآیندی کاملا تخصصی است و در اغلب کشورها از واردات این تجهیزات بهره می برند و کمتر کشوری در این حوزه خودکفا است. ایران هم بسان دیگر کشورها این ادوات را وارد می کند. خبر خوب اینکه چند سالی می شود که دانش بنیان ها و نخبگان موفق شده اند، برخی تجهیزات را داخلی سازی کنند و در اختیار پایگاه های آتش نشانی قرار دهند، اما هنوز فاصله زیادی تا خودکفایی داریم و نمی توانیم چنین ادعایی داشته باشیم.
وی افزود: می توان پیشرفت های قابل ملاحظه ای را در این عرصه دید. برای مثال، در یک دهه گذشته اگر صحبت از پهپادها می شد، تقریبا کاربرد آن در عملیات های آتش نشانی محال انگاشته می شد، اما امروز شاهد کاربرد این نوع از تجهیزات با ساخت دانش بنیان ها هستیم. در واقع، با ورود شرکت های دانش بنیان به این حوزه می توانیم نسبت به آینده ایمنی و آتش نشانی، امیدوار باشیم. در حال حاضر سازمان آتش نشانی نگاه مثبتی به تولیدات دانش بنیانی دارد و در آن به روی این شرکت ها و فناوران باز است.
ملکی گفت: خوشبختانه راهی که پیش می رویم، راهی است که برندهای خارجی پیموده اند، بنابراین می توانیم نسبت به دستاوردهای دانش بنیان ها در توسعه تجهیزات ایمنی و آتش نشانی امیدوار باشیم. در برخی از اقلام می توانیم به فناوران و تولیدات شان اعتماد کنیم، اما هنوز در برخی از اقلام هم نمی توانیم توقع داشته باشیم که ظرف مدت زمان ۵ تا ۶ ساله، دانش بنیان ها ما را بی نیاز کنند. گفتنی است، در این اقلام هم کارهایی اتفاق افتاده، اما هنوز موفقیت آمیز نبوده است. اما همگان می دانیم که این شکست ها، مقدمه پیروزی و موفقیت است و امیدواریم، زمانی برسد که مانند توان عملیاتی آتش نشانان توان فناورانه هم زبانزد و جهانی شود.
به گفته سخنگوی سازمان آتش نشانی، امروز زمان آن است که تجهیزات آتش نشانی براساس هوش مصنوعی و مبتنی بر اینترنت اشیا تولید شوند، در برخی از لوازم نظیر نردبان ها و سخت افزار ورود کردند و در حال بروزرسانی هستند، اما هنوز نیاز ما را تامین نمی کنند.از شبیه سازهای ساخت دانش بنیان استفاده می کنیم و قراردادهایی بسته شده است. به اعتقاد من، تا چند سال آینده کاملا قانع می شویم که از دستاوردهای دانش بنیان استفاده کنیم. در واقع، آتش نشانی میدان عمل دانش بنیان ها است و می توانیم نسبت به توسعه تجهیزات فناورانه در هر بعدی روی دانش بنیان ها حساب باز کرد.
آتش را به زیر می کشیم
علی عبدی، رئیس یک شرکت دانش بنیان باسابقه در زمینه ساخت و تولید تجهیزات ایمنی و اطفای معتقد است که توان علمی فنی دانش بنیان ها در زمینه ساخت ادوات آتش نشانی کافی است و می توان از آنها انتظار تولید ادواتی را داشت که تا امروز وارداتی بودند. وی در گفت وگو با صمت گفت: آتش نشانی یک علم است که تعداد کمی از کشورها از آن بهره مند هستند و توانایی ساخت ابزار و تجهیزات خاص در این حوزه را دارند، اما تجارب 4 دهه فعالیتم در این عرصه نشان داده است که فناوران ایرانی توانایی بومی سازی ابزارهایی را دارند که همیشه وارد می کردیم و به خارج وابسته بودیم.
وی ادامه داد: تحریم های چند سال اخیر باعث شد بسیاری از ادوات و ابزارهای اطفای حریق و ایمنی بومی سازی شود، چرا که با اعمال تحریم ها واردات به شدت کاهش یافت و راهی جز افزایش تولیدات بومی نبود. برای مثال، تا ۴ سال گذشته، برخی از ابزارهای اطفای حریق را از کشور سوئد وارد می کردیم، اما با تحت فشار قرار دادن این شرکت ها به دلیل تحریم های سیاسی اقدام به تولید و بومی سازی این ابزارها کردیم که خوشبختانه توانستیم سربلند بیرون بیاییم. برای مثال، صنعت نفت یکی از حساس ترین صنایع در استفاده از ادوات آتش نشانی است که نیازمند استانداردهای بالا و خوشبختانه چند سالی است که توانستیم بخشی از نیازهای این صنعت را رفع می کنیم.
اطفای حریق با آب کمتر
عبدی بااشاره به شرایط اقلیمی کشورمان که در هر جایی نمی توان به آب دسترسی داشت، گفت: از آنجایی که ایران در کمربند بیابانی جهان قرار گرفته است، در بیشتر نواحی دسترسی به آب دریا وجود ندارد. فناوران توانستند، مکانیزم هایی را طراحی و اجرا کنند که اطفای حریق نیاز به آب کمتری دارد و با روش های دیگری اجرا می شود.
وی ادامه داد: هدف نخست، حفظ تاسیسات صنعتی و سرمایه ها و دارایی های کشور است که به اعتقاد من، دانش بنیان ها می توانند نیازهای مختلف صنایع را به منظور افزایش ایمنی برطرف کنند. هدف دوم، کاهش واردات و وابستگی به ابزارهای وارداتی است. گفتنی است، دانش بنیان ها ظرفیت قابل توجهی برای کاهش دستیابی به این هدف دارند.
به گفته وی، اعتماد صاحبان صنایع به محصولات تولید داخل، اصلی ترین موضوع در رشد و پیشرفت دانش بنیان های فعال در زمینه ساخت و تولید ادوات آتش نشانی است که اگر چنن روندی اتفاق بیفتد، نه تنها خودمان را بلکه می توانیم کشورهای همسایه و منطقه را هم پوشش دهیم.
رابطه دوجانبه با دولت
این فعال دانش بنیان گفت: خوشبختانه شرایط برای معرفی و محصولات دانش بنیان در سازمان آتش نشانی وجود دارد و و به عبارتی، در باغ سبز نشان داده اند، اما نیازمند همکاری های دوجانبه از سوی دیگر نهادهای دولتی هم هستیم. به عبارت روشن تر، سختی های زیادی در مسیر یک شرکت دانش بنیان وجود دارد که بیشتر از حمایت مالی، نیازمند حمایت های معنوی برای مثال حذف بروکراسی های اداری است. خواهان این هستیم که همکاری دوطرفه باشد و نباید تنها دانش بنیان ها در پی اثبات خود، انرژی بگذارند؛ بلکه جامعه هدف از جمله صنایع هم، باید به شناسایی دانش بنیان ها بپردازند تا این ارتباط در بستری دوسویه پیش برود تا بیش از پیش به رفع موانع پرداخته شود.
وی افزود: اگر نمایندگانی از صنایع گوناگون نیازهای خود را در زمینه اطفا و ایمنی حریق بازگو کنند، دانش بنیان ها می توانند درصدد رفع آن نیازها، ظرف مدت زمان کوتاه تری برآیند، چرا که بیشتر نخبگان دانشگاهی، شناخت چندانی از بازار و نیازهای جامعه هدف ندارند.
عبدی گفت: به طورکلی در زمینه اطفای حریق و بهداشت محیط ۲ حوزه اهمیت دارد؛ یکی اعلام و دیگری اطفا؛ که درباره اعلام، جای خالی دانش بومی به شدت احساس می شود. دستاوردهایی که مبتنی بر اینترنت اشیا یا هوش مصنوعی کار می کنند، در این حوزه کاربرد بهتری دارند. معمولا فعالان عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و الکترونیک می توانند نقش جدی در این عرصه داشته باشند. در زمینه اطفا، خوشبختانه دستاوردهای قابل دفاعی وجود دارد که چند سالی می شود در بسیاری از صنایع به کار برده می شود.
مشکلی در تامین مواد اولیه نداریم؛ البته روی کاغذ
وی درباره تامین مواد اولیه برای ساخت ادوات اطفا حریق گفت: صفر تا ۱۰۰ زنجیره تولید در کشور وجود دارد و در اصل نباید روی کاغذ هیچ مشکلی وجود داشته باشد؛ چرا که در کشور تمام فلزات موردنیاز این صنعت، از جمله برنز، آلیاژها و مس وجود دارند، اما در عمل چیزی که شرکت های تولیدی را آزار می دهد، نوسانات قیمتی است. در واقع، نوسانات ارز تاثیر خود را بر مواد اولیه می گذارد و شرکت تولیدی در تهیه مواد اولیه به مشکلات عدیده ای بر می خورد و در برخی موارد، اصلا مواد اولیه وجود ندارد که آنها بتوانند تهیه کنند.
سخن پایانی
تامین نیازهای فناورانه و تجهیزات موردنیاز و استفاده از روش های خلاقانه ارزان سازی عملیات برای آتش نشان ها به واسطه شرکت های دانش بنیان از مواردی است که در قانون جهش تولید دانش بنیان به آن اشاره شده است. مجموعه های دانش بنیان با تکیه بر دانش بومی تاکنون توانسته اند در عرصه های مختلف، محصولات ایران ساخت با کیفیت بالا تولید کنند. به همین منظور، در یکی از آیین نامه های این قانون آمده است که سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور موظف هستند، با هدف توسعه و ارتقای کمی و کیفی سامانه های آتش نشانی، نسبت به تامین خودروهای آتش نشانی و سایر تجهیزات اطفای حریق از شرکت های داخلی که محصولات دانش بنیان در زنجیره تامین خود مورد استفاده قرار می دهند، اقدام کنند. این سازمان ها همچنین موظف هستند بر فناوری ها، محصولات و روش های خلاقانه ارزان سازی عملیات آتش نشانی و عملیات در مناطق صعب العبور نظیر پهپاد آتش نشان و فناوری های جدید این حوزه مطابق با پیشرفت های روز جهان تمرکز کنند.
