نقش بیمه در مدیریت ریسک معادن
راشد رستمیان- کارشناس مدیریت ریسک و بیمه
معادن در ایران از دیرباز نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی ایران ایفا کردهاند و همیشه فعالیتهای معدنی بهواسطه نعمت خدادادی وجود کانههای فلزی و محصولات و مشتقات آن در کانون توجه صنایع ایران قرار داشتهاند.
ریسک مهم ۲ سال اخیر پاندمی کرونا بوده که اثرات شگرفی بر فعالیتهای تولیدی و استخراج معادن داشته و کسبوکارهای مرتبط با این حیطه را با مشکلات عدیدهای مواجه کرده است.
از طرفی در سالهای اخیر مسائلی مانند تغییرات آبوهوایی نیز بر فعالیتهای معادن اثرات زیادی داشته، چراکه ایران نیز با ریسکهایی نظیر خشکسالی و کمبود منابع آب روبهروست و معادن و صنایع بهویژه صنایعی نظیر فولاد و پتروشیمیها همیشه با ریسک تامین منابع آب در شکل وسیعی روبهرو بوده و بسیاری از معادن ما در جنوب کشور نیز با این ریسک در سطح بسیار بالایی روبهرو هستند. باتوجه به موارد مذکور بهنظر میرسد مدیریت ریسک موثر جزو الزامات معادن است و شرکتهای بیمه نیز با علم به مسائل مذکور اقدام به ارزیابی ریسکها و طراحی پوششهای بیمهای برای ریسکهای قابل بیمه شدن بخش معادن میکنند.
در سراسر دنیا برای فعالیتهای معدنی بیمهنامههای مختلفی صادر میشود و شرکتهای بیمه برای پوشش این ریسک معمولا به چرخه فعالیت معادن توجه ویژهای دارند؛ با این حال باتوجه به ریسکهای یادشده موارد زیر میتواند پوششهای ارائه شده توسط شرکتهای بیمه باشد:
- پوشش خسارت فیزیکی و وقفه در کسبوکار
- پوشش تمام خطر پیمانکاران و تاخیر در انجام پروژه
- پوشش مسئولیت مدنی در قبال اشخاص و اموال ثالث
- پوشش مسئولیت مدیران
- پوشش حمل دریایی و تضمین کیفیت محصول
- پوشش مسئولیت کارکنان
- پوشش ریسکهای مربوط به تامین امنیت مانند ریسکها و خشونت سیاسی و تروریسم و خرابکاری و ریسکهای سایبری
-پوشش حادثه و عمر
شرکتهای بیمه میتوانند در زمینه ارزیابی مجدد ریسک که شامل تحلیل، مدلسازی، ارزیابی استراتژیها و اقدامات و ایمنی است فعالیت کنند و پوشش ریسک انجام دهند.
همچنین میتوانند در زمینه ساختاربندی مجدد با تمرکز بر طراحی استراتژیهای جدید برای شناسایی و تقلیل ریسک شامل طراحی برنامههای انتقال ریسک خدمات ویژه به مخاطب ارائه کنند.
خدمت دیگر شرکتهای بیمه در زمینه مدیریت ریسک در ارتباط با واکنشهای پس از خسارت است که با ارائه مشاوره توسط فنیترین و متخصصترین کارشناسهای این حیطه خدمات ویژهای برای حمایت از آنها در صورت وقوع هرگونه خسارت ارائه میشود.
مرحله نهایی که در بخش خدمات مدیریت ریسک معادن و در بستههای ارائه شده مدیریت ریسک و بیمه توسط شرکتهای بیمه خارجی برای معادن گنجانده میشود بحث خدمات بازیابی معادن بعد از حادثه است که در جهت ازسرگیری فعالیتهای معادن و ناشی از حادثه صورت میپذیرد.
شرکتهای بیمه تا ازسرگیری کامل فعالیت معادن در کنار مشتری خود هستند. با این حال باتوجه به موارد مطروحه بهنظر میرسد شرکتهای بیمه ایرانی خدمات خود را بیشتر در قالب پوششهای بیمهای ارائه میدهند، در حالی که شاید با نیم نگاهی که به فعالیتهای مدیریت ریسک شرکتها دارند، خدمات مربوط به سولوشنهای مدیریت ریسک را ارائه نکنند یا تنها در بخش خاص یا کوچکی از آن ارائه دهند، در حالی که اگر این خدمات را در سطح کامل ارائه دهند، ضمن آنکه میتوانند بازار خوبی را برای خود فراهم کنند، میتوانند زمینهساز انجام فعالیتهای پیشگیرانه در وقوع حوادث و بخش بیمهگری آنها باشند.