ایران در جست‌وجوی توسعه سواحل مکران
در شرایطی که رقبای ایران به دنبال افزایش سهم خود از ترانزیت منطقه هستند و هر روز تاخیر در اجرای کارها می‌تواند رسیدن به اهداف را با کندی مواجه کند، دولت باید با مشارکت بخش خصوصی توسعه سواحل مکران را در دستور کار خود قرار دهد و تحقق آن را تسریع کند.
توسعه سواحل مکران از منویات مقام معظم رهبری و از موضوعات مورد تاکید رئیس جمهوری است، زیرا سواحل مکران از مهم ترین محورهای پیشران توسعه کشور است و می تواند به عنوان موتور محرک برای پیشرفت کشور مطرح باشد. توسعه سواحل مکران مقوله ای راهبردی و اساسی برای اقتصاد کشور است. توسعه ای که با توجه به مدل اقتصادی کلان تعریف شده برای اقتصاد ایران، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید عملیاتی شود. محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری اخیرا با بیان اینکه ظرفیت ها و ذخایر گسترده ای برای توسعه کشور در منطقه مکران وجود دارد، گفته بود که نخست وزیران کشورهای ساحلی خزر بر موضوع سواحل مکران و ظرفیت های این منطقه برای ترانزیت کالا تاکیدات فراوانی داشتند. وی با تاکید بر لزوم جذب سرمایه خارجی برای اجرای طرح های توسعه سواحل مکران گفت: نحوه تامین منابع مالی از عوامل اصلی در موفقیت این برنامه به شمار می آید و لازم است مدل و طرحی جامع برای مباحث مالی اجرای طرح ها در نظر گرفته شود.
رقبا به دنبال افزایش سهم از ترانزیت منطقه
صمتمعاون اول رئیس جمهوری همچنین بر اهمیت تسریع در اجرای طرح های توسعه سواحل مکران و به خصوص طرح های مرتبط با حوزه ترانزیت تاکید کرده و افزود: در شرایطی که رقبای ایران به دنبال افزایش سهم خود از ترانزیت منطقه هستند، هر روز تاخیر در اجرای کارها می تواند رسیدن به اهداف را با کندی مواجه کند. در اجرای طرح ها و برنامه های مصوب، حتی یک روز تاخیر مجاز نیست. برخی پروژه ها به عنوان فوریت های اقدامی جهت توسعه سواحل مکران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت که احداث پروژه راه آهن چابهار-زاهدان، احداث فرودگاه چابهار، رفع موانع اجرایی فولاد سترگ مکران، گازرسانی به چابهار از مبدا ایرانشهر و تسریع در پروژه های انرژی، شیمیایی و نفتی جاسک از جمله آنهاست. در این راستا به تازگی فاز اول راه آهن چابهار-زاهدان تکمیل شد که یکی از پروژه های استراتژیک و اولویت دار ریلی کشور است و سبب توسعه سواحل مکران و اتصال کشورهای آسیای میانه، افغانستان و پاکستان و همسایه های شمالی ایران به آب های آزاد اقیانوسی خواهد شد و در توسعه کریدورهای بین المللی عبوری از ایران و افزایش درآمدهای ترانزیتی برای کشور نقش چشمگیری خواهد داشت.
با وجود این، علیرضا صلواتی مجری طرح های آزادراهی مرکز و جنوب کشور اخیرا معتقد است که علی رغم وجود سواحل مکران، بندر چابهار و دسترسی به آب های آزاد، در شرق کشور توسعه مطلوب را شاهد نبوده ایم. این نقاط بسیار استراتژیک است و تمرکزسیاست های کلی نظام نیز بر توسعه شرق و جنوب شرق کشور است؛ به گونه ای که اعتبارات صندوق توسعه ملی نیز به این سمت وسو جذب شده است.
تحول در حوزه حمل ونقل و صنعت
صمترضا تقی پور، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توسعه سواحل مکران مقوله ای راهبردی و اساسی برای اقتصاد کشور است، گفت: دولت باید با مشارکت بخش خصوصی، توسعه سواحل مکران را در دستور کار خود قرار دهد و تحقق آن را تسریع کند. طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی، وی درباره ضرورت توسعه سواحل مکران و جایگاه ویژه این سواحل در رشد و تحول اقتصادی کشور، بیان کرد: سواحل مکران منطقه ای استراتژیک و از نظر ژئوپولتیکی برای کشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، در عین حال مقام معظم رهبری تاکید کرده اند که این سواحل باید به عنوان دروازه و درگاه اقتصاد کشور، توسعه پیدا کند. برای توسعه سواحل مکران نیازمند قوانین چندان و جدیدی نیستیم و قوانین موجود از بالندگی و پویایی کافی برخوردار هستند اما باید چارچوب وظایف به طور تفکیک شده مشخص باشد و هر بخش، سازمان و نهادی به وظایف خود عمل کند و عملکردش مورد ارزیابی قرار گیرد. عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تغییر مداوم و پیاپی قوانین اثرگذار نیست، عنوان کرد: این بدان معنا نیست که اگر جایی نیازمند قانون جدید باشیم، قانون گذاری نکنیم. قوانین و برنامه های مناسبی در مورد توسعه سواحل مکران وجود دارد و توسعه سواحل مکران باید از سوی دولت تسریع شود و به طور جدی در دستورکار قرار گیرد. تقی پور با بیان اینکه توسعه سواحل مکران نیازمند همکاری و هم افزایی بخش دولتی و خصوصی است، تصریح کرد: چارچوب همکاری ها و فعالیت های دولت و بخش خصوصی باید تعیین شود و هر یک از آنها بدانند چه اقداماتی باید انجام دهند چراکه توسعه سواحل مکران بدون مشارکت دولت و بخش خصوصی امکان پذیر نیست و باید شاهد فعالیت همه جانبه دستگاه ها و بخش های مختلف دولتی و خصوصی در این رابطه باشیم. وی با تاکید بر اینکه باید برای سرمایه گذاران بخش خصوصی و متخصصان داخلی اطمینان خاطر لازم را ایجاد کنیم و شاهد ثبات در اقتصاد کشور باشیم، گفت: بخش خصوصی صرفا نباید در حوزه تجارت و صنایع پایین دستی وارد شود بلکه باید در حوزه های زیربنایی نیز از ظرفیت بخش خصوصی با حمایت های مادی و معنوی همه جانبه بهره مند شویم که در این راستا می توان به توسعه بنادر و سواحل نیز اشاره کرد.
