سرعت اعجابآور هوشمصنوعی
علیرضا چابکرو-محقق و استاد دانشگاه
هوشمصنوعی بهعنوان یک دستاورد عظیم علمی انسان، فرصتهای مناسبی برای فعالیتهای مختلف در صنایع گوناگون فراهم آورده است و باوجود مخالفان یا منتقدان، قابلیتهای بسیار زیادی برای بکارگیری در ابعاد گوناگون زندگی انسانی و اجتماعی دارد، اما در هر حال، هوشمصنوعی یک ابزار است و نوع استفاده از ابزار به استفادهکننده آن بستگی دارد. شکی نیست که با قدرت گرفتن هوشمصنوعی روزبهروز انتخابهای انسان محدودتر خواهد شد و کاربران محصور در شبکهای از هوشمصنوعی خواهند بود. اگر بخواهیم با نگرشی انتقادی به دستاوردهای فناورانه نگاه کنیم، باید گفت، نباید غرق در زیباییهای این دستاوردها شد. چت جی پی تی یک چتبات (ربات نرمافزاری که قابلیت چت دارد) است که شرکت اپنایای آن را ساخت. در نگاه نخست، کار با این ربات هوشمند، پارادوکسهایی دارد که برای کارشناسان فناوری اطلاعات سوالبرانگیز است. برای مثال، این روش چت برای ای پی ایران بسته است؛ اما زبان فارسی را پشتیبانی میکند و چنین وضعیتی قابلتحلیل نیست.چه بخواهیم و چه نخواهیم، هوشمصنوعی با سرعت بسیار اعجابآوری وارد زندگی ما شده است و میتوان از آن بهعنوان یک پدیده اجتنابناپذیر یاد کرد. همانگونه که با ورود فضای سایبری، جنبههای زیادی از زندگی انسان از جمله کسبوکار، اقتصاد، سرگرمی و... تحتتاثیر قرار گرفت، تحولات شگرفی به وجود آمد؛ تحولاتی که هیچگاه فکر نمیکردیم، دستخوش تغییر قرار گیرد. برای مثال، شیوه حکمرانی از بالا به پایین با ورود این فضا دگرگون شد. حال تصور کنید یک ابزار پیشرفتهتری داخل این فضا بهوجود آمده است که میتواند هم ضریب نفوذ و هم سرعت خود را بالا ببرد؛ بیشک تحولات گستردهتری هم در راه خواهند بود.این چتبات منحصر به فرد نخواهد بود و در آیندهای نهچندان دور باید منتظر رباتهای جدیدتری باشیم. آنچه میتوان فهمید، این است که رباتهایی که امروز میبینیم، تنها فزایندهای برای پرسشهای کاربران نیست، چراکه هنگام کاربرد این باتها ماشین لرنینگ یا یادگیری ماشین هم انجام میشود. بهعبارت دقیقتر، ضمن اینکه هنگام استفاده کاربر، بهواسطه مشارکت انسان در انتقال داده خود را رشد میدهد.
در واقع، ماشین از طریق کاربر رشد میکند. برای مثال، ممکن است گاهی اطلاعات تکراری و بیربط بدهد که برای رفع آنها نیازمند یک ماشین لرنینگ است. بههمیندلیل، ضمن اینکه کار میکند، خودش را هم رشد میدهد. در واقع، از طریق کاربر آموزش میبیند و رشد میکند و رویکرد خلاقانهای در کار نیست.همانگونه که اشاره شد، انسانها مشارکت فعالی در ماشین لرنینگ خواهند داشت، حتی رباتهای دیگر هم در ماشین لرنینگ چت جی پی تی ایفای نقش خواهند کرد. اپن سورس بودن رباتهای هوشمند، موضوع مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد، چراکه این ویژگی در اصل موجب قدرت گرفتن آن میشود. گفتنی است، چت جی پی تی، شبکهای از هوشمصنوعی ایجاد میکند که قدرت تصاعد هندسی را بالا میبرد و بهتناسب آن، روزبهروز بر سرعت هوشمصنوعی افزوده میشود. در نتیجه، نباید تاثیرات هوشمصنوعی بر زندگی بشر را تنها محدود به چت جی پی تی دانست.بنابراین جهان آینده محدود به چت جی پی تی نیست و مجموعهای از شبکههای فعال هوشمصنوعی شکل میگیرد. این شبکه پله به پله ضمن افزایش دقتش، تعاملاتش هم با انسان بیشتر و فراگیرتر میشود؛ اما آن را محدودتر میکند. همچنین، میتواند جهان آینده را محصور در خود کند و همین امر باعث میشود، روزبهروز کنترل انسان بر زندگی کمتر و کمتر شود. در حقیقت، انسان به روزی که فرآیندهای دیگر به جای او تصمیم میگیرند، نزدیک و نزدیکتر میشود.اینکه هر ناشر تا چه میزان از این فناوری برای تسریع کار و موثرسازی فرآیندهای خود استفاده میکند، بستگی به سیاستهای آن ناشر دارد. در سطح کلان، حاکمیت میتواند با ایجاد زیرساخت فنی و تنظیمگری به رواج استفاده از فناوری هوشمصنوعی کمک کند. در سطح خرد، بیشترین سهم به خود ناشران تعلق دارد؛ ناشران با هدف کاهش هزینهها و ارتقای میزان فروش و اثرگذاری خود میتوانند از فناوری هوشمصنوعی استفاده کنند. رباتها امروز محتوا تولید میکنند؛ تحقیق میکنند و به دستور انسان در تمام منابع اینترنت جستوجو میکنند، همچنین متن را تصحیح، خلاصه و ویراستاری میکند. ذ یکی از قابلیتهای نسبتا قدیمی هوشمصنوعی، تبدیل گفتار به متن است، این فناوری بهدلیل یادگیرنده بودن، میتواند ایدهپردازی کند.