سالی دیگر هم گذشت و بهاری نو در راه است. بهار برای ما ایرانیان همیشه همراه با امید و آرزوهای تازه و نویدبخش روزگاری نو است.

یکی از کارهای متداول در اسفند، ماه پایانی سال، جمع‌بندی اتفاقات سال گذشته در حوزه‌های گوناگون و نگاهی به برنامه‌های سال پیش‌رو است؛ یعنی بررسی آنچه کرده‌ و نکرده‌ایم و آنچه باید در آینده انجام دهیم. در صنعت نمایشگاهی نیز تحلیل اتفاقات، دستاوردها و کاستی‌های گذشته، قطعا چراغ راه و راهنمایی است در برنامه‌ریزی‌های آینده این صنعت.

به‌طور کلی، شرایط صنعت نمایشگاهی در سال ۱۴۰۰ به دو بخش، رکود ناشی از تعطیلی‌های مربوط به کرونا در ۶ ماهه نخست سال و رونق نسبی در ۶ ماهه دوم سال، قابل تقسیم است.

ممنوعیت برگزاری نمایشگاه‌ها و تعویق بسیاری از رویدادها از یک سو و تغییر و جابه‌جایی مدیران ارشد صنعت نمایشگاهی از سوی دیگر، دو اتفاق قابل‌توجه در دو نیمه سال ۱۴۰۰ در صنعت نمایشگاهی بودند.

در نیمه نخست سال، در ادامه تعطیلی‌های برخی مشاغل به علت همه‌گیری کرونا، صنعت نمایشگاهی روزهای آرامی را سپری کرد؛ روزهایی که سایت‌های نمایشگاهی در اغلب نقاط کشور، تنها محل رفت‌وآمد کارکنان و کارمندان خود بودند و خبری از شور و هیجان دوران برگزاری نمایشگاه‌ها در آنها دیده نمی‌شد.

با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر سیاست‌ها و شیوه‌های برخورد با بیماری کرونا، در نیمه دوم سال، نمایشگاه‌ها در‌های خود را به روی مخاطبان خود گشودند و اصناف درگیر در برگزاری نمایشگاه‌ها، کم‌کم به رویه‌های کاری خود بازگشتند. اما چندی بعد، با تغییر مدیران دولتی مرتبط، علامت سوال بزرگی در ذهن شاغلان و فعالان صنعت نمایشگاهی نقش بست؛ سوالی که پاسخ آن را باید در آینده صنعت نمایشگاهی جست‌وجو کنیم.

سال ۱۴۰۰ در ادامه تجربیات دو سال اخیر، برای بسیاری از فعالان صنعت نمایشگاهی پیامی به همراه داشت و آن اینکه این صنعت در کشورمان ایران تا چه حد ناشناخته و به‌طبع در مقابل بحران‌های پیش‌رو آسیب‌پذیر است و تا زمانی که از منظر سیاست‌گذاری، ساختاری و برنامه‌ریزی مدون و نظام‌مند نشود، این شرایط تغییر نخواهد کرد.

بخش خصوصی که در این صنعت ریشه دارد، کم‌کم به روزهای بعد از پاندمی کرونا خوشبین‌تر و امیدش برای دیدن روزهای پررونق این صنعت پررنگ‌تر می‌شود. اما باید اذعان کرد که رسیدن روزهای پررونق این صنعت تنها در گرو پایان همه‌گیری کرونا نیست، بلکه مهم‌ترین و تاثیرگذارترین موضوع در این زمینه، رفع موانع و تحریم‌هایی است که حضور مخاطبان خارجی نمایشگاه‌ها را دچار آفتی چشمگیر کرده است.

صنعت نمایشگاهی ایران (که در ایران، کلمه صنعت آن، تنها در کلام مورد استفاده دارد که نه صنعت آن قانونی شده و نه صنف آن اتحادیه‌ای برای خود دست‌وپا کرده است.) همچنان دچار معضل نداشتن یک برنامه توسعه‌ای مدون و یک سند چشم‌انداز است و با تغییر مدیران تصمیم‌ساز در رکن‌هایی همچون شرکت سهامی نمایشگا‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی یا حتی سازمان توسعه تجارت، سیاست‌ها، برنامه‌ها و شیوه‌های اجرای قوانین موجود، دچار تغییرات عمده‌ای می‌شوند که این موضوع برای بخش خصوصی شاغل در این حوزه، چیزی به‌جز سردرگمی و ابهام ندارد و نتیجه و ماحصل آن، عدم‌رغبت و تمایل سرمایه‌گذاران و نخبگان بخش خصوصی به ورود به صنعت نمایشگاهی است. موضوعی که باعث شد در سال‌های اخیر این صنعت خالی از نخبگان تأثیر‌گذاری شود که روزی‌روزگاری حضور تعداد فراوانی از ایشان در بدنه مدیریتی و اجرایی صنعت نمایشگاهی، باعث شکوفایی این صنعت در مقطع زمانی کوتاهی شد.

در سال ۱۴۰۱، با تغییر مدیران و ورود چهره‌های تاثیرگذار و تصمیم‌ساز جدید، صنعت نمایشگاهی باید منتظر اتفاقات نو در حوزه‌های گوناگون باشد و شاید این جریان و رویکرد تازه، باعث تغییرات عمده‌ای در آینده این صنعت در ایران شود.