وعدههایی که مردم را امیدوار کرد
احمدرضا سرحدی کارشناس بازار مسکن
وعدههای اخیر دولت در زمینه پروژههای مسکنی برمبنای اصول مشخصی مطرح نشد و در ادامه این مسئله چالشهای متعددی را برای مردم بهوجود آورد. این وعدهها باعث ایجاد انتظار در مردم شد و آنها بهناچار روی این وعدهها حساب ویژهای باز کردند. وعده ساخت یک میلیون مسکن از همان ابتدا و بهدلیل اقتصادی، فنی و لجستیک مقدور بهنظر نمیرسید. ما در گذشته و در بهترین وضعیت خود، نهایتا قادر به ساخت ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار واحد مسکونی بودیم. مطرح کردن ساخت یک میلیون واحد ناشی از عدمآگاهی کامل مسئولان از امکانات موجود و همین طور نبود برنامهریزی اصولی و مدون است. در اینباره حتی نباید از تاخیر در تحویل واحدها سخن گفت، بلکه این پروژه هنوز بهطورجدی کلید نخورده است. نهضت ملی مسکن با این هدف کار خود را آغاز کرد که از رهگذر آن، سالی یک میلیون مسکن برای متقاضیان ساخته شود. وزیر راه و شهرسازی و معاونان وی، این طور ادعا کردند که برای بهسرانجام رساندن این طرح، زمینهای دولتی را برای ساختوساز به مردم واگذار میکنند. اینگونه پروژهها نهتنها دردی از مردم دوا نمیکنند، بلکه همواره نتیجه معکوس میدهند. ما بهعنوان کارشناس از روز نخست درباره اشتباهات و نقایص این طرح، هشدارهای لازم را داده بودیم، اما متاسفانه گوش شنوایی برای توصیههای ما وجود نداشت.
این روزها درباره تحویل واحدهای مسکونی به مردم خبرهایی شنیده میشود که در حقیقت این واحدها به همان مسکن مهر تعلق دارند؛ در واقع مسئولان در تکمیل طرح قدیمی مسکن مهر نیز ناتوان هستند و از اینرو، شاهد نارضایتیهای گسترده در میان مردم هستیم. دولت به تعهدات خود در این زمینه عمل نکرده است و این وضعیت میتواند بحرانهای جدیدی را برای بازار مسکن ایجاد کند. مقوله مسکن دارای 2 جنبه سرمایهای و کالایی است. جنبه کالایی آن به ابعاد مصرفی آن برای مصرفکنندگان اشاره دارد که این بازار کاملا راکد است. بازار سرمایهای مسکن، مطمئنترین بازار برای حفظ دارایی در میان تمامی بازارها محسوب میشود؛ بنابراین این نوع معاملات از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و بهدلیل مقاصد خاص آن، قیمتها یا تغییر محسوسی پیدا نمیکند یا رو به بالا میرود. در سال جدید بازار مصرف مسکن با رکود ملموسی مواجه میشود و مصرفکننده قادر به ورود به بازار نیست و در نتیجه حجم تقاضا بهشکل چشمگیری شیب نزولی خواهد داشت. در حال حاضر برای خرید یک واحد ۵۰ متری در تهران، باید بودجهای بالغ بر حداقل ۳ میلیارد تومان را در نظر بگیرید. در بازار سوداگری (سرمایهای)، با بازیگران متعددی مانند بازار ارز، بازار سکه و طلا، بازار خودرو و نرخهای مواجهیم و هرگونه نوسان در هر کدام از این بازارها، میتواند نرخ مسکن سرمایهای را تحتتاثیر قرار دهد. نرخ مسکن حداقل در روزهای ابتدایی سال جدید، کاهش پیدا نکرده است و نباید منتظر وقوع چنین اتفاقی باشیم. نرخ مسکن سرمایهای نیز با رکود مواجه شده و در آن بخش نیز نمیتوان امیدواری چندانی درباره کاهش نرخها متصور بود.