فرهنگ‌سازی لازمه معدنکاری دیجیتال
معدنکاری دیجیتال موضوعی است که نمی‌توان به آسانی از کنار آن گذشت و بکارگیری آن را نادیده گرفت.
بخش معدن ایران برای حضور حداکثری در عرصه جهانی و بهره برداری هرچه بیشتر از ذخایر موجود باید به سمت استفاده از فناوری حرکت کرده و در مسیری قرار بگیرد که دیگر شرکت های معدنی جهان در حرکت هستند. اما تحقق معدنکاری دیجیتال نیازمند ایجار بسترهایی است که باید به کمک دولت و بخش خصوصی آن را اجرایی کرد. صمت در این گزارش به الزامات بکارگیری فناوری در حوزه معدن با تاکید بر فرهنگ سازی برای ورود به معدنکاری دیجیتال پرداخته است.
چند سالی است که صنایع توسعه ای بخش معدن در دستور کار شرکت های بزرگ معدنی دنیا قرار گرفته است. کشف ذخایر بیشتر و بهره برداری از مواد استراتژی باعث شده تا رقابتی شدید بین این شرکت های صورت بگیرد. از سویی دیگر چین که باید از آن به عنوان اژدهای زرد پر اشتها یاد کرد تلاش می کند تا با حضور در معادن فراسرزمینی خود، سهم بیشتری را از بازار آینده از آن خودکند.به گزارش صمت، ایران به عنوان یک کشور معدنی با در اختیار داشتن مواد متنوع معدنی می تواند با توسعه هرچه بیشتر، سهم خود را از حضور در بازارهای جهانیافزایش دهد.اما در مسیر این توسعه گلوگاه هایی وجود دارد که باعث می شود آن طور که باید توسعه صورت نگیرد و تحقق اهداف با مشکلاتی مواجه شود. درواقع این موانع باعث شده در کنار وجودمنابع غنی از مواد معدنی، در بخش معدن با عقب ماندگی مواجه شویم.
ضرورت توسعه اکتشاف
بدون شک یکی از موارد بسیار مهم و اثرگذار در توسعه خوزه معدن و جلوگیری از عقب ماندگی به نسبت سایر کشورهای پیشرو، توسعه اکتشاف است. موضوعی که بارها به نقد و بررسی گذاشته شده و همچنان راه بسیاری پیش رو دارد. با این حال می توان با اقداماتی این مسیر را کوتاه کرد و با سرعت بیشتری به جبران این عقب ماندگی پرداخت.
حرکت به سمت معدنکاری دیجیتال و گذر از نگاه سنتی حاکم در بخش معدن می تواند یکی از راهکارهایی باشد که به توسعه هرچه چه بیشتر می انجامد.با این حال بخش معدن برای ایجاد این تغییر نیازمند زیرساخت هایی است که بتواند این عقب ماندگی را جبران کند. در غیر این صورت در رقابت با دیگر شرکت های بزرگ معدنی عقب مانده نمی توانیم در بازار جهانی حضور خود را توسعه دهیم. شاید اصلی ترین زیرساخت برای ایجاد معدنکاری دیجیتال، عبور از نگاه سنتی حاکم در بخش معدن باشد.
چند گام برای معدنکاری دیجتیال
صمتبا عبور از این مانع می توان شرایط را برای ایجاد معدنکاری دیجیتال فراهم کرد. درواقع گام اول در بحث توسعه معدنکاری دیجیتال فرهنگ سازی در این زمینه است.
عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: ایران از انقلاب صنعتی چهارم و معدنکاری دیجیتال عقب مانده به طوری که نیاز بوده از نگاه سنتی به معادن خارج شده و رگولاتوری معدن کاری دیجیتال را ایجاد کند.اسماعیل کیومرثی با اشاره به اینکه معدنکاری نوین و دیجیتال یکیاز پایه های انقلاب صنعتی چهارم به شمار می رود و با توجه بر وجود اسناد متعدد ترسیم شده در ایران، حوزه معدنکاری دیجیتال، همچنان در صف عقب متغیرهای اقتصادی به سر می برد اظهار کرد: قطعا دنیا برایافزایش بهره برداری از ذخایر طبیعی، معدنکاری دیجیتال را انتخاب کرده تا علاوه بر کاهش نیروی انسانی و خطراتش، به حوزه اکتشاف و استخراج سرعت بیشتری ببخشد.
خدمات فین تک ها در معدنکاری
وی ارائه خدمات فین تک ها در بخش معدنکاری دیجیتال کشور را همسو با متغیرهای جهانی ندانست و تصریح کرد: متاسفانه با توجه به وجود ذخایر بسیار معدنی در ایران، اگر حتی امروز در این مسیر حرکت و زیرساخت های آن را تامین کرد، ۱۰ سال آینده می توان در جایگاهی ایستاد که امروز شرکت های بزرگ معدنی دنیا در آن قرار دارند.
کیومرثی با مد نظر قرار دادن آمارهای جهانی تاکید کرد: پیش بینی شده که حجم بازار معدنکاری دیجیتال از حدود ۹۳۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۲۳ هزار میلیون دلار در سال ۲۰۲۷ برسد و این نشان می دهد که اکتشاف، استخراج و فرآوری به عنوان ۳ رکن اساسی در بخش معدن به شمار می روند و هر کدام از این بخش ها وابستگی زیادی به فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند.
وی معتقد است: بخش معدن در دنیا با استفاده از فناوری و ایده هاینوآورانه به سوی کاهش خطرات و افزایش سرعت معدنکاری رفته است بنابراین نیاز بوده تا در ایران نیز زیرساخت های این مهم ایجاد و عقب ماندگی ها جبران شود.
فعالیت 5 درصد دانش بنیان ها در بخش معدن
عضو اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه تنها ۵ درصد شرکت های دانش بنیان کشور در حوزه معدن فعال هسند گفت: مطابق اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، بیش از ۸۷۰۰ شرکت دانش بنیان در کشور وجود دارد که فقط ۴۵۰ مورد آنها (حدود پنج درصد) معدنی یا مرتبط با حوزه زنجیره معدن و صنایع معدنی هستند؛ به طوریکه با وجود منابع متعدد، از آن بهره برداری نمی شود و همچنان نگاه سنتی به معدن و کار در آن حاکمیت دارد.
کیومرثی ادامه داد: بر اساس همین آمارها، تنها ۳۶ شرکت دانش بنیاندر حوزه مس، ۴۴ شرکت در زنجیره اکتشافات و استخراج، ۱۵ شرکت نیزدر زنجیره سرب و روی فعالیت خود را ثبت و به ارائه ایده مشغولند.
وی با تاکید بر تلاش هوشمندانه برای سربلندی ایران، شکستن این نگاه سنتی و به ثمر رساندن ایده های خام را از الزامات خروج معدن از شرایطکنونی دانست گفت: عناصر نادر خاکی، استراتژیک و از اولویت های وزارت صمت و ایمیدرو به شمار می رود بنابراین باید علاوه بر شناسایی نوآوران و فناوران بخش معدن و صنایع معدنی، فرصتی را برای آنها ایجاد کرد تا ایده هایشان به سمت بومی سازی هدایت و تجاری سازی شود.
احتمال از دست رفتن برخی مشاغل
شاید یکی از موضوعاتی که باعث می شود نگاه حاکم بر این بخش در مقابل معدنکاری دیجیتال مقاومت کند، بحث از دست رفتن برخی مشاغل باشد. شاید در برخی حوزه ها مانند استفاده از کامیون های خودران نیروی انسانی با کاهش همراه شود، اما می تواند همین افراد را با آموزش در بخش هایی اپراتوری به کار گرفت. در واقع در معدنکاری دیجیتال، شکل فعالیت ها تغیر کرده و این تغییر کمک می کند تا بهره وری در بخش معدن افزایش پیدا کند.
سخن پایانی
آن طور که اشاره شد، بحث آموزش و فرهنگ سازی از ملزمات معدنکاری دیجیتال است و کارگران بخش معدن باید برای حضور در چنین فضایی خود را آماده کنند.این فرهنگ سازی می تواند با حمایت های دولت و حضور بخش خصوصی انجام شود. ایجاد بسترهای لازم برای معدنکاری دیجتیال از اقداماتی است که باید از سوی دولت انجام شود. با رفع موانع موجود در بخش معدن می توان زمینه را برای حضور بخش خصوصی و سرمایه گذاری برای معدنکاری دیجیتال فراهم شود.درواقع در این زمینه نیازمند سرمایه گذاری هستیم تا پس از فرهنگ سازی به سراغ اجرایی شدن این هدف رفته و آن را محقق کند. در غیر این صورت بدون فرهنگ سازی نمی توان با سرعت بالایی معدنکاری دیجیتال را محقق کرد.
