نقش مشاوره در رفع موانع کسب‌وکار
مشورت و نظرخواهی، یکی از ارزنده‌ترین دستورات اسلام و از عوامل مهم و مسائل حیاتی در تصمیم‌گیری است. مشاوره در امور مختلف نقشی اساسی و تعیین‌کننده در حیات مادی و معنوی انسان‌ها برای بهبود وضعیت زندگی و کسب‌وکار دارد.
مشورت با افراد خبره و بهره‌گیری از تجربیات آنها، بهترین نتایج را به همراه خواهد داشت. همچنین برای تحقق اهداف سازمان، افزایش بهره‌وری و پیشرفت کسب‌وکار و تجارت و آشنایی با متدهای روز و به‌منظور کاهش آسیب‌های اقتصادی در حوزه کسب‌وکار باید از افراد متخصص مشاوره گرفت.
به جرات می‌توان گفت ناکامی بسیاری از مدیران زاییده ناهماهنگی نگرش و رفتار یکنواخت و دگماتیسم آنان و سیستم‌های مکانیکی تحمیل شده به سازمان‌ها با واقعیت غیردگماتیسم (جزم‌اندیشی) آنهاست. سازمان مانند موجود زنده دارای اراده است و مدیریت بر آن مهارت‌های متناسب با آرمان‌های سازمان را می‌طلبد. البته هیچ سازمانی را نمی‌توان یافت که مدیران آن به‌طور کامل واجد این مهارت‌ها و دانش مدیریت باشند.
مشاوران حرفه‌ای مدیریت در کشورهای توسعه‌یافته این‌گونه نیازهای سازمانی را برآورده می‌کنند. آنان با استفاده از تجربیاتی که از سازمان‌های مختلف به‌دست می‌آورند و بینش و مهارتی که در تشخیص مشکلات و ارائه روش‌ها و راهکارها دارند و از آنجا که در بیان ضعف‌ها و معرفی فرصت‌های پیش روی موسسات آزادند، توانایی یاری رساندن به مدیران در شرایط بحرانی سازمان را داشته و مدیران را برای دستیابی به اهداف عالیه و تحقق آرمان‌های سازمانی همراهی می‌کنند.
بدیهی است توسعه مدیریت در کشور برمبنای الگوهای علمی و عملی مستلزم توسعه مشاوره مدیریت است.
هر اندازه سازمان و محیط آن متنوع‌تر و تغییرپذیرتر باشد، این ضرورت بیشتر خواهد بود اما سوال این است که چطور می‌توان صنعت مشاوره مدیریت را توسعه داد و آن را اثربخش و پرجاذبه کرد؟
باتوجه به نقش مهم مشاوران مدیریت، فقدان مهارت‌ها مترادف با توفیق نیافتن آنها در نیل به اهداف سازمانی است.
در این راستا «رابرت کانز» می‌گوید موفقیت مدیران در گرو عملکرد و ویژگی‌های شخصیتی آنان است و توانایی‌شان در نائل شدن به یک نتیجه مطلوب برخاسته از مهارت‌ها. بر این اساس وی مشخص می‌کند موفقیت عملکرد مدیریت مستلزم ۳ نوع مهارت فنی، انسانی و ادراکی است.
برای ایجاد تحول در سازمان، بهره‌گیری از مشاوران داخلی (کارشناسان و مدیران شاغل در سازمان) و مشاوران خارج از سازمان و مشارکت موثر آنان برای تسریع دگرگونی فراگیر ضروری است که لازمه استفاده از این ۲ گروه (مشاوران خارج و داخل سازمان) را دانش، مهارت‌ها و اندوخته‌های تجربی ویژه آنان تعیین می‌کند.
سازمان‌ها با این رویکرد و توجه به اهمیت حضور مشاوران خبره در سازمان باید همواره دارای کمیته‌ها و نشست‌های تخصصی باشند و در مواقع بحرانی و زمان تصمیم‌گیری با آنان مشاوره کرده و از نظرات کارشناسی بهره‌مند شوند و از تصمیمات عجولانه و غیرکارشناسی پرهیز کنند. البته مدیران موفق و باتجربه نیک دریافته‌اند که خودمحوری و اخذ تصمیمات فردی، بار مسئولیت و پاسخگویی آنان را در مقابل ذی‌نفعان دوچندان می‌کند و تمامی خسارات ناشی از شکست احتمالی را متوجه آنان می‌سازد؛ بنابراین معتقدند استفاده از تجربیات و نظرات دیگران و مشاوره در امور، ضریب ریسک را کاهش داده و باید در مقام پاسخگو، توجیه پسندیده و محکمه‌پسندی داشته باشند. آنان باوجود اعتماد و اطمینان به توانمندی‌های خود، مشاوره با دیگران را جزئی از توانایی‌های خود تلقی کرده و با تشکیل کمیته‌ها و مجامع تخصصی و کارشناسی در حوزه مدیریت خود و استفاده راهبردی از آن، امور را تسهیل می‌کنند.
در شرایط ثبات و سلامت اقتصادی، ماندگاری و پیشرفت بنگاه‌های اقتصادی و ارزش‌آفرینی آنها از طریق مدیریتی کارآمدتر و اثربخش‌تر میسر خواهد بود. تنها در این صورت است که دانش مدیریت و مهارت‌های مشاوره‌ای جایگاه خود را باز می‌یابد و تعامل مشاوران و مدیران، توانمندی هر دو را ارتقا بخشیده و به توسعه پایدار کشور خواهد انجامید.
بدیهی است مشاوران و مدیران برای حضور موثر در چنین فضایی باید آمادگی کافی داشته باشند تا بتوانند همپای رقبای داخلی و خارجی در عرصه رقابت حضور یابند. در عصر حاضر که فضای کسب‌وکار رقابتی‌تر شده، دانش بازاریابی مانند بسیاری از علوم دیگر به یک امر تخصصی تبدیل شده است. اتکای مدیران به روش‌های سنتی و بهره‌گیری از تجربه‌های قبلی ناکافی است و باید باتوجه به شرایط رقابت، از شیوه‌های نوین بازاریابی برای توسعه برند و افزایش سهم بازار استفاده کرد. از این منظر که نیاز به دانش، مهارت و تخصص بازاریابی برای مدیران امروز و در شرایط کنونی محسوس است، استفاده از خدمات و تجربیات یک مشاور مدیریت ضروری به‌نظر می‌رسد.
خلاصه کلام اینکه تصمیم‌سازی درست و به‌‌موقع، بهره‌مندی از دانش روز، تخصص، تجربه و ارتباطات مثبت مشاور در ترغیب سازمان‌ها به استخدام مشاور در حوزه‌های مختلف موثر بوده و آنچه در نهایت برای مشاوران ارزش افزوده و مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد بهره‌گیری از نوآوری و خلاقیت برای توسعه نشان تجاری (برند)، کاهش زمان، کاهش هزینه و توسعه فرهنگ صنعتی در سازمان در راستای ارائه راه‌حل برای رفع موانع و مشکلات حوزه‌های تولید و تجارت است.
