طبق آمارهای موجود نیاز سالانه کشور به آرد گندم برای تولید نان بیش از ۱۲ میلیون تن است که سال گذشته، کشور به دلیل استمرار خشکسالی‌ها با کاهش تولید گندم مواجه شد؛ به گونه‌ای که بین ۷.۵ تا ۸ میلیون تن از این محصول از محل واردات تامین شد؛ با این حال قاچاق آرد در مرزها ضربه‌ای به منافع ملی کشور است.
دولت سیزدهم هر تن گندم واردات ی را ۵۰۰ دلار و هر کیلوگرم گندم داخلی را کیلویی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان خریداری می‌کند، اما دولت سوبسیدی در بخش آرد، نان به صنف و صنعت پرداخت می‌کند که در هر کیلوگرم آرد گندم، شامل آرد دولتی ۶۵۰ تومان، آزاد پز ۹۰۰ تومان و صنف و صنعت ۲ هزار و ۷۰۰ تومان اختصاص می‌دهد؛ این موضوع فاصله قیمتی زیادی در این بخش ایجاد می‌کند که می‌تواند منجر به فساد و قاچاق آن شود. پیش از این نرخ جهانی هر تن گندم ۲۸۰ دلار بوده است.
طی سالیان متمادی تاکنون صنف و صنعت همچون کارخانجات ماکارونی و شیرینی و شکلات و قنادی‌ها آرد مورد نیاز خود را با یارانه ۴۲۰۰ تومانی به صورت سهمیه‌ای دریافت می‌کردند که بخشی از تولیدات وارد بازار داخلی و بخش دیگر با قیمت‌های جهانی صادر می‌شود که سودکلان ناشی از صادرات و سوبسید ارائه شده، به جیب تولیدکنندگان این صنایع می‌رود حتی به گفته برخی کارشناسان پرداخت این سوبسید باعث می‌شود که بخشی از این آرد یارانه‌ای از طریق قاچاق از کشور خارج شود.
پرداخت سوبسید به آرد و صادرات رسمی محصولات نهایی مانند انواع ماکارونی و پاستا و بیسکوئیت و شیرینی از کشور همانند بحث صادرات آب مجازی در قالب صادرات هندوانه است که نه تنها به نفع کشور نیست بلکه در درازمدت می‌تواند منافع ملی کشور را با آسیب جدی روبه‌رو کند این درحالیست که برخی سودجو نیز اقدام به قاچاق آرد یارانه‌ای کرده‌اند.
همچنین هر از گاهی شاهد افزایش نرخ ماکارونی، بیسکوئیت و شیرینی در کشور هستیم که صاحبان این صنایع اعلام می‌کردند هزینه‌های تولید بالاست و آرد یارانه‌ای دریافت نمی‌کنند و حال با حذف سوبسید آرد صنف و صنعت برخی می‌گویند تاکنون آرد یارانه‌ای دریافت می‌کردند و اکنون با حذف این آرد نرخ محصولاتشان افزایش نرخ خواهد یافت.
طبق آمارهای موجود اکنون حدود ۳۸۰ کارخانه آرد با ظرفیت اسمی ۲۵ میلیون تن وجود دارد که اکنون با ظرفیت ۱۲ تن در سال تولید دارند که بخشی از این آرد وارد واحدهای تولید نان و بخشی دیگر وارد صنف و صنعت می‌شود.
پیش از این « سید محمدرضا مرتضوی » رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی و رئیس هیات مدیره انجمن آردسازان ایران گفته بود: با توجه به نرخ گندم درکشور و تخصیص آرد یارانه‌ای به ماکارونی، شیرینی، شکلات، کیک و بیسکوییت و صادرات این محصولات ضرورتی ندارد زیرا وقتی داخل کشور یارانه کالایی توزیع می‌شود ۱۰‌ها هزارتن کالا قابلیت قاچاق و صادرات پیدا می‌کند.
مرتضوی براین باور بود که قاچاق آرد نیازمند ایجاد شبکه‌ و ساماندهی این کالا در حجم‌های بالاست بنابراین قاچاق آرد به اندازه‌ ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزارتن نمی‌تواند کشور را با کمبود روبه‌رو کند اما با این وجود باید دستگاه‌های نظارتی وارد شوند تا از این موضوع جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه پیش از این نیز در سال‌های گذشته پرونده‌های بزرگی برای قاچاق و صادرات آرد داشته‌ایم افزود: درواقع دولت برای هر تن آرد صنف و صنعت ۳۵۰ دلار در تن و برای واحدهای نانوایی ۴۴۰ دلار در تن یارانه ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد نرخ آرد در ایران یک‌دهم نرخ جهانی است. به طور مثال دولت هر تن گندم را ۵۰۰ دلار می‌خرد آرد را ۱۰۰دلار در اختیار صنف و صنعت قرار می‌دهد و کارخانجات هر تن ماکارونی را ۴۰۰ دلار صادر می‌کنند یعنی کشور ما بابت صادرات هر تن ماکارونی ۲۰۰ دلار ضرر می‌دهد اما کارخانه‌داران ماکارونی سود می‌برند.
بنابراین دولت در پی اصلاح نرخ ارز و حذف یارانه ۴۲۰۰ تومانی و واقعی شدن نرخ گندم متناسب با نرخ‌های جهانی این محصول، نرخ آرد داخلی را واقعی کرد به طوری که شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران طی ابلاغیه‌ای در ۲۴ فروردین ماه ۱۴۰۱ اعلام کرد: در پی اجرای مصوبات جلسه تعیین نرخ فروش گندم صنف و صنعت، نرخ فروش گندم توسط شرکت متبوع برای تامین آرد مصارف صنف و صنعت از ابتدای امسال را ۱۲ هزارتومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شده است.
بنابراین با استناد بند « ۲» از ابلاغیه فوق الذکر آن بخشی از گندم‌های فروخته شده که از انبارهای این شرکت خارج نشده نیز مشمول قیمت‌گذاری جدید بوده و خریدارن می‌بایست نسبت به پرداخت مابه التفاوت آن و اریز به حساب این شرکت منطبق با اصلاحات اعمال شده در سامانه سیفا اقدام کنند
بدیهی است کارخانجات آردسازی، صنوف و صنایع آرد بر که از ابتدای امسال برای فروش آرد و محصولات تولیدی خود از گندم صنف و صنعت با منشا نرخ دو هزارو ۷۰۰ تومان (۲۷۰۰۰ ریال) استفاده کرده‌اند موظف به رعایت نرخ محصولات خود بر مبنای گندم دو هزارو ۷۰۰ تومان است.


منبع: ایرنا