ثبات، لازمه بهبود تجارت داخلی و خارجی
عباس هاشمی -دبیر کل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران
بحث تجارت خارجی در لوازم خانگی، یکی از مسائلی است که در چند سال اخیر همواره یکی از موضوعات موردمناقشه بوده است. از ابتدای ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا به امروز، همچنان موافقان این طرح از آن حمایت کرده و مخالفان آن در تلاشند تا شرایط را تغییر دهند. صرف نظر از مثبت یا منفی بودن این قانون، احتمال تغییر قوانین، یکی از مواردی است که می تواند به بازار آسیب برساند. زمانی که تولیدکننده و مصرف کننده از فردای خود مطمئن نباشند و وضعیت بازار را متزلزل بدانند، در اقدامات خود محتاط تر عمل می کنند و در نهایت رکود بیشتری بر بازار حاکم خواهد شد. تولیدکنندگان با محدودیت های بیشتری تولید کرده و مصرف کنندگان نیز منتظر شکل گیری تغییرات می مانند، چرا که در این تحولات ممکن است نرخ کالاها کاهش یا افزایش یابد و هر بخش به فراخور فعالیت های خود، از این کاهش یا افزایش سود خواهد برد، بنابراین نابسامانی مهمی در بازارها شکل گرفته و این موضوع را می توان معضل بی ثباتی در تصمیمات و قوانین بیان کرد، از این رو به نظر می رسد در گام نخست، ثبات در تصمیمات و قوانین، چه در بحث واردات و چه صادرات در هر بخش اقتصادی و تولیدی، مبنای اصلی رفتار نهادهای دولتی و دستگاه ها اجرایی باشد، اما از سویی دیگر تنها واردات لوازم خانگی بحث اصلی این بازار نیست و تاکید تولیدکنندگان به شکل گیری بازارهای صادراتی نیز از دیگر چالش های امروز صنعت لوازم خانگی است. تا سال های گذشته توان ایران در تولید لوازم خانگی محدود بود، اما طی چند مدت اخیر با ورود گسترده فعالان صنعتی به این حوزه، شاهد بهبودهای مهمی در تولید این کالاها بودیم. به نظر برخی کارشناسان، بهبود اقتصاد صنعت لوازم خانگی، با صادرات امکان پذیر خواهد بود. دستیابی به بازارهای اقتصادی کشورهای مختلف، بکارگیری لوازم متعددی را طلبیده و به طور کلی توسعه صادرات در هر بخش تولیدی، به عوامل مختلفی وابسته است.
باید گام های مهمی در مسائل مربوط به اقتصاد کلان برداشته شود تا همه عوامل دست به دست هم داده و در نهایت شاهد توسعه صادرات باشیم، از این رو تنها به دلیل دارا بودن خط تولید مناسب و وجود کالاهای باکیفیت و کمیت مطلوب، برای کسب بازار کشورهای مختلف کافی نیست. بهبود تعامل با جهان، نخستین و مهم ترین بستر برای توسعه صادرات است. در رابطه با ایجاد زیرساخت های لازم برای توسعه صادرات لوازم خانگی نیز ، وجود دیپلماسی تجاری یکی از ارکان مهم بهبود تجارت است. انعقاد قراردادهای تجاری برای افزایش صادرات لوازم خانگی به کشورهای منطقه، بهبود روابط سیاسی با سایر کشورها به منظور افزایش تعاملات تجاری، همواره نقشی تعیین کننده در توسعه های صادراتی دارد و از این رو نهادهای دولتی باید به فراهم سازی این بسترها توجه لازم را داشته باشند. از سویی دیگر، ضروری است،ظرفیت تولید را به طور صحیح شناسایی کنیم و براساس این ظرفیت ها دنبال بازار هدف مناسب بگردیم. در صادرات لوازم خانگی، بیشتری ظرفیت در صادرات قطعات است و در حال حاضر بخش عمده ای از تجارت ایران در صنعت لوازم خانگی را صادرات قطعه تشکیل می دهد. امکان افزایش این ظرفیت در صنعت لوازم خانگی وجود دارد، اما این اتفاق به سادگی رخ نمی دهد و نیاز به هموارسازی مسیر صادرات دارد. ورود شرکت های دانش بنیان به صنعت تولید لوازم خانگی و افزایش قراردادهای منطقه ای از جمله اقدامات مثبت برای توسعه صادرات محسوب می شوند. علاوه بر تمام نکات مذکور، مناسب به نظر می رسد تا فعالان بخش خصوصی، سکانداری صادرات را برعهده گرفته و دولت تنها وظیفه نظارت بر عملکردها را بپذیرد.
در این شرایط بازارهای هدف به صورت دقیق شناخته شده و فعالان تجاری نیز در فضای بهتری می توانند استراتژی های صادراتی خود را تنظیم کنند.