افزایش نرخ جهانی غلات، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی که در پی بحران اوکراین ایجاد شده، با ترسیم چشم‌اندازی افزایشی، نرخ لبنیات، گوشت، مرغ و تخم‌مرغ را در همه کشورهای واردکننده نهاده‌ها تحت‌تأثیر قرار داده است. در ایران، انجمن گاوداران در مذاکراتی با وزارت جهادکشاورزی با توجه به رشد فزاینده هزینه‌های تولید از جمله نهاده‌های دامی و دستمزد، خواستار افزایش نرخ مصوب شیر خام شده است.

افزایش نرخ جهانی نهاده‌ها در پی جنگ روسیه و اوکراین

احمد مقدسی، رئیس این انجمن در این زمینه گفت: تامین ارز ۴.۲۰۰تومانی واردات نهاده‌ها در هاله‌ای از ابهام است و در بهترین شرایط براساس آنچه به ما اعلام شده این ارز برای شش ماه ابتدای سال تامین می‌شود اما مشکل اینجاست که با توجه به جنگ روسیه و اوکراین نرخ جهانی نهاده‌ها بالا رفته و حتی اگر دولت ارز ۴.۲۰۰تومانی را هم تامین کند، رشد نرخ جهانی غلات و دانه‌های روغنی درحدی است که قطعا افزایش نرخ شیر، گوشت و تخم‌مرغ اجتناب‌ناپذیر است.


وی با اشاره به دستور تثبیت قیمت‌ها تا پایان ماه رمضان از سوی دولت افزود: علاوه بر رشد هزینه‌های تغذیه دام، دستمزد نیز ۵۷درصد افزایش داشته و تمام هزینه‌های مربوط به دولت مثل آب و برق و گاز هم پیش از عید گران شده، در چنین شرایطی مشخص نیست تولیدکننده اگر افزایش قیمتی در محصولات خود نداشته باشد از کجا باید هزینه‌های خود را تامین کند؟

مقدسی ضمن اشاره به قطعیت افزایش نرخ شیر خام، از ذکر میزان افزایش نرخ مورد نظر گاوداران در مذاکره با دولت خودداری کرد و گفت: در جلساتی که با دولت برگزار شده و همچنان نیز ادامه دارد، کارشناسی‌های لازم انجام شده که اگر ارز ۴.۲۰۰تومانی باشد نرخ شیر چقدر باید افزایش داشته باشد و اگر نباشد چه میزان رشد نرخ خواهیم داشت، اما با توجه به قطعی نشدن نتیجه این مذاکرات، نرخ نهایی پس از اتمام جلسات کارشناسی اعلام خواهد شد.

گرچه مقدسی از ذکر رقمی مشخص برای رشد نرخ شیر خام خودداری کرد اما شنیده‌ها حاکی از افزایش دوبرابری نرخ شیر خام و رسیدن نرخ هر کیلو به ۱۱ تا ۱۲هزار تومان است و به‌نظر می‌رسد اگر دولت با این افزایش ۱۰۰درصدی موافقت نکند در بهترین شرایط، رشد هزینه‌های تولید، افزایشی بیش از ۵۰درصد را برای نرخ شیر خام رقم خواهد زد.

افزایش نرخ برخی اقلام لبنی

افزایش نرخ برخی اقلام لبنی از جمله شیر از نخستین هفته‌های امسال حاکی از آن است که محصولات لبنی به‌احتمال زیاد امسال بازار پرتلاطمی خواهند داشت. قیمت‌گذاری محصولات غیریارانه‌ای از سوی دولت بر عهده خود شرکت‌های تولیدکننده گذاشته شده تا براساس هزینه‌های تولید و البته نظارت‌های معمول محصولات خود را به بازار مصرف ارائه کنند، اما آیا این سرآغازی برای دور جدید افزایش نرخ از همین روزهای نخست سال است؟

سخنگوی صنایع لبنی کشور، با اشاره به عوامل محرک رشد نرخ لبنیات گفت: کارخانه‌های صنایع لبنی عموما کارگر محور هستند، نه کارمندمحور و از اول فروردین بیش از ۵۰درصد حقوق و دستمزد این پرسنل افزایش یافته است، از سوی دیگر جنگ اوکراین باعث افزایش نرخ نهاده‌های دامی و رشد هزینه‌های تولید شیر خام شده که این رشد به‌طور یقین نرخ لبنیات را افزایش خواهد داد.

محمدرضا بنی‌طبا، از کاهش حجم شیردهی دام‌ها در فصل گرما به‌عنوان سومین عامل محرک نرخ شیر و به تبع آن لبنیات عنوان کرد و افزود: فارغ از تورم و افزایش دیگر هزینه‌های سربار، به‌نظر می‌رسد با توجه به افزایش قیمت‌هایی که به‌طور عینی در بخش نهاده‌ها اتفاق افتاده و رقم بالای احتمالی رشد نرخ شیر خام، نرخ لبنیات به‌طور اجتناب‌ناپذیر افزایش می‌یابد اما میزان این افزایش بستگی به نرخ تصویب شده برای شیر خام خواهد داشت.

وی ابهام در تامین ارز ۴.۲۰۰تومانی را یکی از عوامل سردرگمی فعالان این صنعت برای ترسیم چشم‌انداز آینده کار و تولید دانست و افزود: مشخص نیست که آیا درصورت حذف ارز ۴.۲۰۰تومانی، چه نوع ارزی و با چه نرخی تخصیص خواهد یافت، درحالی‌که این عامل با توجه به تفاوت زیاد نرخ ارز دولتی و ارز تبادلات بین بانکی، در تعیین نرخ شیر خام و به تبع آن لبنیات تفاوت زیادی ایجاد می‌کند.

بنی‌طبا با اشاره به افزایش بالای ۵۰درصدی دستمزد از سوی دولت گفت: این واقعیت وجود دارد که خود دستور افزایش دستمزد را داده و نمی‌توان از تأثیر این افزایش هزینه بر نرخ نهایی محصولات چشم‌پوشی کرد. چراکه حق شرعی تولیدکننده است که افزایش هزینه را روی نرخ محصول تولیدی خود اعمال کند.

چشم‌انداز بازار لبنیات بدون یارانه

حذف ارز ۴.۲۰۰تومانی واردات نهاده‌های دامی به‌طور قطع نرخ لبنیات را در بازار به‌شدت افزایش خواهد داد اما دولت بارها اعلام کرده با گنجاندن یارانه در بخش دیگری از زنجیره تولید تا مصرف، دسترسی اقشار ضعیف به لبنیات را آسان خواهد کرد.

سخنگوی صنایع لبنی درباره بازار لبنیات بدون یارانه معتقد است شرایط کنونی قیمت‌ها واقعیت اقتصاد کشور است و در این شرایط تنها راهکار این است که یارانه به ۵دهک محروم جامعه منتقل شود چرا که در غیر این‌صورت رشد قیمت‌ها لبنیات را به‌طور کامل از سفره اقشار آسیب‌پذیر حذف خواهد کرد. ‌

منبع: همشهری