اپراتورها گوشی قسطی عرضه می‌کند. آنگونه که محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات اعلام کرده قرار است ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار در اختیار اپراتورها قرار گیرد تا آنها از طریق شبکه فروش خود گوشی‌های موبایل را به صورت اقساطی در اختیار مشتریان قرار دهند. البته بر اساس آنچه اعلام شده این طرح تنها مخصوص گوشیهای تلفن همراه ساخت داخل و گوشی‌های خارجی را شامل نمی شود. وزارت ارتباطات در حالی از اجرای این طرح در آینده نزدیک خبر داده که تولید موبایل در ایران بسیار پرهزینه است و تنوع محصولات ساخت داخل بسیار پایین است.

جدای از این تولیدکنندگان ایرانی به دلیل نداشتن دسترسی به بازار جهانی نمی‌توانند هزینه سنگین و غیرقابل توجیه تولید گوشی‌های روز تلفن همراه را متقبل شوند. به همین دلیل گوشی‌هایی که در داخل ساخته می‌شود معمولا ۲ تا ۳ سال از تکنولوژی روز دنیا عقب هستند.​

فرزاد یزدیان کاشانی کارشناس ارشد صنایع مخابراتی و فعال بازار آی سی تی مخالف از بین بردن حق انتخاب برای مشتریهای بازار موبایل است، ادامه داد: هرگونه سیاستی که در نهایت به فروش اجباری محصول ختم می‌شود، مصداق فروش اجباری است که در قانون تعزیرات حکومتی ما جرم تلقی می‌شود.

او بر این باور است که بهتر بود به جای اینکه وزارت ارتباطات ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار را در اختیار اپراتورها قرار دهد، این تامین اعتبار برای نظام بانکی صورت می‌گرفت و مشتریان گوشی تلفن همراه وام خرید تا سقف حداکثر ۷ میلیون تومانی دریافت می‌کردند. در این حالت نه تنها به خانوارها با سطح درآمد پایین در خرید گوشی موبایل کمک می‌شد بلکه مشتری این حق طبیعی را داشت که به سراغ خرید موبایلی که خود دوست دارد، برود.

این فعال بازار ادامه داد: حداقل کاری که دولت می‌تواند در شرایط فعلی انجام دهد این است که به سراغ حمایت از تولیدکننده‌ای برود که از تکنولوژی جدیدتری استفاده می‌کند و همواره به دنبال تولید محصول به روز و با کیفیت است. اینکه از هر تولیدکننده‌ای بدون توجه به کیفیت، تکنولوژی و قیمت محصول تولیدی حمایت شود، حاصلی جز هدر دادن منابع دولت و مردم نخواهد داشت.

قرار است ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار در اختیار اپراتورها قرار گیرد تا آنها از طریق شبکه فروش خود گوشی‌های موبایل را به صورت اقساطی در اختیار مشتریان قرار دهند. البته بر اساس آنچه اعلام شده این طرح تنها مخصوص گوشیهای تلفن همراه ساخت داخل و گوشی‌های خارجی را شامل نمی شود

تسهیلات برای خرید موبایل ایرانی بازی دو سر برد یا دو سر باخت

رشد قیمت دلار، در کنار افزایش تقاضایی که آموزش مجازی در بازار موبایل ایجاد کرده، قیمت گوشیهای تلفن همراه را دو برابر کرده است. گوشی موبایلی که در اسفند پارسال یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان فروخته می‌شد حالا دست کم ۴ میلیون و دویست هزار تومان قیمت می‌خورد. گرانی‌های گوشی موبایل و سایر ابزارهای الکترونیک حالا صدای وزیر را هم درآورده است. او میگوید: مودمی که قیمت آن ۲۰۰هزار تومان بوده و اکنون قیمت آن ۱۰ برابر شده است. در این شرایط باید چه کرد؟ غیر از این است که باید نیاز مردم را تامین کنیم؟

وزارت ارتباطات به نوعی قصد دارد که با پرداخت تسهیلات برای خرید گوشی‌های تلفن همراه داخلی به نوعی شرایط را برای توسعه این صنعت فراهم کند و از طرف دیگر مشکل خانوارهای کم درآمدی که به دلیل آموزش مجازی ناچار به تهیه یک موبایل هستند را رفع کند. این دقیقا همان شیوه حمایتی است که بارها در صنعت خودرو کشور شاهد بود.

یزدیان کاشانی به شکست حمایت‌های بی چون و چرای دولت از برخی از تولیدات داخلی اشاره کرد و گفت: بارزترین و ملموس‌ترین تجربه حمایت از تولید داخل بدون ایجاد فضای رقابتی، اتفاقی است که در صنعت خودروسازی ایران رخ داده است.

این فعال صنفی با بیان اینکه تولیدات داخل ما در بازار رقابتی باید حرفی برای گفتن داشته باشد، ادامه داد: تولیدات ما فاصله زیادی با دانش روز دنیا دارد. به طوری که تکنولوژی گوشی ایرانی که هم اکنون در کشور ما تولید و عرضه می‌شود، مربوط به ۳ سال پیش است.

گوشیهایی هم که به ظاهر در ایران تولید می شوند، محصول کشور چین بوده و در ایران تنها مونتاژ شده است. ضمن اینکه تعداد کمپانی‌هایی که در ایران موبایل تولید می‌کنند به ۵ شرکت هم نمی‌رسد و تنوع گوشیهای تولیدی ساخت داخل به ۲۰ تا. و GLX، اورود، دیمو سه تا تولیدکنندگان گوشی ایرانی هستند. البته به گفته معاون وزیر ارتباطات ساخت موبایل در شرکت صا ایران هم آغاز شده است

خرید خطوط تولیدهای اسقاطی چینی توسط ایرانی‌ها

تعداد کمپانی‌هایی که در ایران موبایل تولید می‌کنند به ۵ شرکت هم نمی‌رسد و تنوع گوشیهای تولیدی ساخت داخل به ۲۰ تا. و GLX، اورود، دیمو سه تا تولیدکنندگان گوشی ایرانی است. یکی دیگر از تولیدکنندگان موبایل شرکت صا ایران است. معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات می‌گوید: مجموعه «صا ایران» ورود خوبی به تولید گوشی تلفن همراه داشته و اولین محوله گوشی‌های تولیدی این شرکت به ایرانسل تحویل داده شده تا شرایط عرصه به بازار توسط این اپراتور مهیا شود.

یزدیان کاشانی کارشناس صنعت ICT اما می‌گوید: گوشیهایی هم که به ظاهر در ایران تولید می شوند، محصول کشور چین بوده و در ایران تنها مونتاژ شده است.

به گفته او، سرعت تغییر خطوط تولید موبایل در دنیا بسیار بالاست. به عنوان مثال وقتی سامسونگ خط تولید یک گوشی را راه اندازی می‌کند ظرف مدت ۶ ماه چه به سود دهی رسیده باشد و چه نرسیده باشد باید خط تولید خود را جمع کرده و از تکنولوژی جدیدتری در تولیدات خود استفاده کند. این برند هیچ وقت خط تولیدهای اسقاطی خود را نمی فروشد اما برندهای متفرقه چینی این خط تولیدها به تجار ایرانی فروخته می‌شود. در واقع خط تولیدی که در چین اسقاط شده وارد ایران شده و برای چند سال محصولی را تولید می‌کند که تکنولوژی آن در بازار فناوری دیگر قدیمی شده است.

برندهای مطرح دنیا همچون سامسونگ بعد از از رده خارج شده تولید یک گوشی، هیچ وقت خط تولیدهای اسقاطی خود را نمی فروشد اما برندهای متفرقه چینی این خط تولیدها به تجار ایرانی فروخته می‌شود. در واقع خط تولیدی که در چین اسقاط شده وارد ایران شده و برای چند سال محصولی را تولید می‌کند که تکنولوژی آن در بازار فناوری دیگر قدیمی شده است

گوشی‌های ایرانی کجا عرضه می شوند؟

گوش تا گوش بازار علاالدین و چهارسو را هم بگردید به ندرت واحد صنفی را می‌بینید که گوشیهای ایرانی را عرضه کند. کارشناس حوزه ICT گفت: موبایلهای ایرانی سهم حدود یک درصدی از بازار موبایل ایران دارد. به گفته او، در حال حاضر جز یک یا دو مورد واحد صنفی مغازه‌ای را در بازار موبایل نمی بینید که گوشی‌های ایرانی عرضه کنند. عمده این موبایل‌های ساخت داخل در فروشگاه‌های اتکا یا تعاونی‌های دستگاه‌های دولتی عرضه می‌شود.

تولیدات ایرانی برای آموزش مجازی مناسب است؟

اما سئوال اصلی که این روزها مطرح می‌شود این است که آیا تولیدات ایرانی نیاز کودکان به آموزش مجازی را برطرف می‌کند و اجرای اپ‌هایی همچون شاد در آن امکان پذیر است. آنگونه که فعالان بازار میگوید: تکنولوژی این گوشی‌ها معمولا مربوط به ۲ یا ۳ سال پیش است که مشکلی از این جهت ایجاد نمی کند. در واقع در حال حاضر هم یک موبایلی که مربوط به ۳ سال پیش است مشکلی از جهت آموزش مجازی برای کودکان و نصب یک نرم افزار ساده ایجاد نمی‌کند.

در حال حاضر جز یک یا دو مورد واحد صنفی مغازه‌ای را در بازار موبایل نمی بینید که گوشی‌های ایرانی عرضه کنند. عمده این موبایل‌های ساخت داخل در فروشگاه‌های اتکا یا تعاونی‌های دستگاه‌های دولتی عرضه می‌شود

یزدیان کاشانی می‌گوید: اگر قرار باشد از نظر قیمتی با برندهای روز دنیا رقابت کند، بدون شک خیلی راحت از گردونه رقابت کنار خواهد رفت.

حالا باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح حمایتی بدون قید و شرط از موبایل های ایرانی از کی اجرایی می شود و آیا می‌تواند تجربه ای متفاوت با صنعت خودروسازی ایران رقم بزند.