حکم دیوان عدالت اداری شکسته شد

معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری گفت: حکم دیوان عدالت اداری در راستای قیمت‌گذاری بلیت هواپیما شکسته شد و شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند به‌صورت مستقل بلیت بفروشند. این خبر در حالی منتشر شده است که ۲۵دی به‌دنبال پلمب موقت 2 شرکت هواپیمایی متخلف و دریافت شکایت‌های مردمی، وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد؛ مرجع قیمت‌گذاری بلیت، شورای‌عالی هواپیمایی بوده و شرکت‌های هواپیمایی اجازه فروش بالاتر از نرخ مصوب بلیت را ندارند. این در حالی است که با آزادسازی قیمت‌گذاری بلیت هواپیما، باید منتظر انفجار نرخ پروازها باشیم.

آنچه گذشت...

شرکت‌های هواپیمایی داخلی از اواخر آذر با استناد به رأی دیوان عدالت اداری اقدام به افزایش نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی کردند. افزایش قیمتی که با واکنش وزارت راه و شهرسازی همراه شد و این وزارتخانه با همراهی سازمان تعزیرات حکومتی دفتر 2 ایرلاین متخلف فرودگاه مهرآباد را پلمب کردند. ۲۵ دی حسین مذنب، مدیرکل دفتر بازرسی و حقوق شهروندی وزارت راه و شهرسازی از اعلام جرم علیه ۹ شرکت هواپیمایی بخش خصوصی کشور به‌دلیل گرانفروشی خبر داد و گفت: شرکت‌های هواپیمایی موظف به رعایت نرخنامه مصوب سازمان هواپیمایی کشوری هستند. این نرخنامه خرداد امسال به ایرلاین‌ها ابلاغ شده و فروش بالاتر از این نرخ‌ها تخلف بوده و با آن برخورد خواهد شد.در نهایت، محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس از توقف اجرای دیوان عدالت اداری برای آزادسازی نرخ بلیت هواپیما خبر داد.

حکم دیوان عدالت اداری شکست

معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری گفت: حکم دیوان عدالت اداری در راستای قیمت‌گذاری بلیت هواپیما شکسته شد و شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند به‌صورت‌مستقل بلیت بفروشند. علیرضا منظری، در گفت‌وگو با مهر بااشاره به اینکه تمام پروازهای ایرلاین فلای بغداد (Fly Baghdad) به‌دلیل شرایط تحریمی لغو شده است، گفت: شرکت هوایی فلای بغداد طی روزهای گذشته توسط امریکا مشمول تحریم شد، به‌همین‌علت تمام پروازهای این ایرلاین توسط خود کشور عراق به‌ تمامی مقاصد لغو شد؛ تحریمی که علیه شرکت فلای بغداد رخ داد، یک اتفاق غیرمنتظره بود که باید دید این شرکت درباره بازگشت وجوه مسافران چه برنامه‌ای خواهد داشت؟این مسئول دلیل گرانفروشی بلیت برخی از ایرلاین‌ها را تشریح کرد و گفت: در هفته اخیر، مشکلاتی بین ایرلاین‌ها و بازار فروش بلیت هواپیما رخ داده بود که بلیت هواپیما با قیمت‌های نجومی به‌فروش می‌رسد. در چند روز گذشته، دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند آزادانه قیمت‌گذاری بلیت داشته باشند و قیمت‌گذاری تکلیفی نباشد، رأی صادر کرد.

منظری خاطرنشان کرد: سازمان هواپیمایی کشور و وزارت راه و شهرسازی پیگیری‌هایی برای برپا نگه داشتن حکم قبلی و ثابت نگه داشتن نرخ بلیت هواپیما داشتند که این موضوع موجب شد تا برخی شرکت‌های هواپیمایی همچنان با نرخ قبلی بلیت‌ها را در بازار عرضه کنند، البته همچنان تصمیم قاطع برای این مسیر وجود

ندارد. وی افزود: قیمت‌های تکلیفی بلیت هواپیما از 2 سال گذشته تاکنون افزایش نداشته است و باتوجه به افزایش هزینه ایرلاین این قیمت‌گذاری، به‌طورقطع صرفه اقتصادی برای‌شان نخواهد داشت.  سازمان هواپیمایی کشور و وزارت راه و شهرسازی باید تصمیمات جدی اخذ کنند تا صنعت هوایی کشور با مشکل مواجه‌نشود. با آزادسازی نرخ بلیت هواپیما،به‌طورحتم بازار بلیت این حوزه سروسامان خواهد گرفت. معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری تصریح کرد: البته مسئله سوخت هواپیما نیز در قیمت‌گذاری بلیت هواپیما تاثیر خواهد داشت؛ به‌طبع امروزه سوخت هواپیما ارزان‌تر در اختیار شرکت‌های هواپیمایی قرار دارد.

مصوبه با شرایط خدمات‌رسانی ایرلاین‌ها همخوانی ندارد

یک عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه ایرلاین‌ها باید در مسیر قانونی برای تعیین نرخ بلیت هواپیما گام بردارند، تاکید کرد: هرگونه افزایش نرخ بدون ضابطه، سبب افزایش فشار بیشتر به مردم شده است، چراکه هواپیما تنها مختص اقشار مرفه جامعه نیست. مجتبی یوسفی بااشاره به تلاش ایرلاین‌های برای افزایش نرخ بلیت هواپیما و کوتاهی در اجرای دستور دادستانی، بیان کرد: در حوزه حمل‌ونقل هوایی، عده‌ای به ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم استناد و بحث شناورسازی قیمت‌ها را مطرح می‌کنند. شروع این بحث نیز از دوران وزارت آقای آخوندی مطرح بود که شناورسازی نرخ بلیت هواپیما را مطرح کرد که بعد از آن به حوزه حمل‌ونقل ریلی نیز کشیده شد. وی در ادامه اظهار کرد: در حالی که این امکان وجود دارد که ما نیز به ماده ۵۳ برنامه ششم استناد کنیم که در آن سازمان هواپیمایی مکلف به نظارت بر نرخ بلیت‌ها شده است. به‌طورکلی در 2 بخش بلندمدت و کوتاه‌مدت، باید بحث حمل‌ونقل هوایی موردتوجه قرار گیرد. در حوزه کوتاه‌مدت، ما زمانی می‌توانیم از شناورسازی نرخ بلیت‌ها صحبت کنیم که مسافر قدرت انتخاب انواع خدمات را داشته باشد. نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: به‌عبارت‌دیگر، زمانی که مسافر قصد تهیه بلیت هواپیما دارد، باید انواع خدمات روی بلیت به مسافر ارائه شود، آنگاه می‌توان از شناورسازی قیمت‌ها صحبت کرد. نه در زمانی که به‌دلیل محدودیت‌هایی که در حوزه حمل‌ونقل هوایی و سایر بخش‌های حمل‌ونقل داریم، حتی در ایام و مناسبت‌های خاص حتی بلیت اتوبوس نیز پیدا نمی‌شود، چه برسد به بلیت هواپیما،برای مثال در ایام نوروز یا اربعین شاهد هستیم که بلیت‌ها در بازار سیاه چندین برابر نرخ معمول به‌فروش می‌رسند.

سازمان هواپیمایی باید نرخ بلیت را تعیین کند

وی در ادامه تاکید کرد: امروز بازار عرضه و تقاضای ما به‌طورطبیعی در تعادل نیست و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مسافر باشد. تاکید ما بر این است که به‌‎طورقطع، برای هرگونه افزایش نرخ بلیت هواپیما، باید مسیر قانونی طی شود. سازمان هواپیمایی کشوری باید نرخ‌گذاری انجام دهد. اینکه بحث آزادسازی نرخ را به‌میان می‌کشند، با شرایط خدمات‌رسانی کنونی همخوانی ندارد. از سوی دیگر، دولت‌ها نیز باید به صنعت هوایی توجه کنند. در عین اینکه ما با هرگونه افزایش نرخ بدون ضابطه که بیشتر از این به مردم فشار وارد کند، مخالف هستیم، اما معتقدیم که دولت نیز باید به این صنعت توجه کند.

صنعـت گــردشگـــری تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد

وی افزود: نباید این تصور ایجاد شود که هواپیما مخصوص اقشار مرفه جامعه است و تنها افراد پولدار از آن استفاده می‌کنند. امروز برخی از اقشار جامعه برای کار یا درمان مجبور هستند از هواپیما استفاده کنند. از سوی دیگر، صنعت گردشگری نیز به نرخ پروازها وابسته است. این تغییر قیمت‌ها بر حوزه گردشگری، اشتغال هتل‌ها و توریست داخلی نیز اثرگذار است. افزایش نرخ بدون ضابطه تنها فشار را بر اقشار ضعیف جامعه بیشتر می‌کند.

هیچ کشوری اندازه ایران ایرلاین ثبت‌شده ندارد

این عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دولت باید در تامین هزینه‌ها به ایرلاین‌ها کمک کند. عمده هزینه‌ها در صنعت هوایی براساس دلار است. هزینه فرودگاهی و تامین قطعات سبب شده است تا هزینه برای ایرلاین‌ها بالا برود. از سوی دیگر، تعدد ایرلاین‌ها دلیل آن است تا هزینه سربار ایرلاین‌ها افزایش پیدا کند. در هیچ کشوری اندازه ایران ایرلاین ثبت‌شده وجود ندارد، آن هم با تعداد هواپیمای اندک. از طرف دیگر از بهمن سال گذشته، ارز نیمایی برای ایرلاین‌ها قطع شد. بعد از پیگیری‌های مفصلی که انجام گرفت، حدود 2 ماه قبل، مصوبه‌ای در این‌باره برای اختصاص ارز نیمایی به ایرلاین‌ها از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری ابلاغ شد. اما باوجود گذشت 2 ماه هنوز بانک‌ها این مصوبه را اجرایی نکردند.

بیشتر از این در حق مردم اجحاف نکنیم

وی افزود: هم باید در راستای تجمیع شرکت‌های هواپیمایی برنامه‌ریزی انجام و هم از ظرفیت حمل‌ونقل ترکیبی نیز استفاده شود. بسیاری از شرکت‌های دنیا به این حوزه توجه دارند. باتوجه به موقعیت ویژه کشور ما در حوزه جابه‌جایی بار، می‌توانیم نقش ویژه‌ای داشته باشیم. نباید اجازه داد تا بیشتر از این در حق مردم اجحاف شود و در عین حال، باید از صنعتی که قریب به ۴۰ سال تحریم است، حمایت کنیم. باید برنامه جامع و مدونی در این حوزه تهیه شود و کمیسیون عمران مجلس این موضوع را دنبال خواهد کرد.

خطر افزایش نرخ بلیت

محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس گفت: در شرایطی قرار داریم که اگر نرخ بلیت هواپیما بیشتر از این اعداد و ارقام شود، بلیت برای برخی طبقات جامعه هم خارج از دسترس می‌شود. در حال‌ حاضر بلیت هواپیما محدود به درصد خاصی از جامعه شده است و افزایش قیمت‌ها صنعت گردشگری را هم تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: صنعت هوایی به صنعت لوکسی تبدیل شده است که تنها عده‌ خاصی امکان استفاده از آن را دارند و با هرگونه افزایش نرخ برای بلیت هواپیما مخالف هستیم. رضایی‌کوچی با بیان اینکه حتی با افزایش قیمت‌ها هم متقاضیان دسترسی به بلیت هواپیما ندارند و با کمبود بلیت در بازار مواجهیم، اظهار کرد: در همین شرایط نیز بلیت هواپیما از سبد خانوار ۸۰ درصد خانوار ایرانی حذف شده ‌است.

سخن پایانی

مخالفان طرح آزادسازی نرخ بلیت هواپیما تاکید دارند که سازمان هواپیمایی کشوری نمی‌تواند به‌یک‌باره و بدون داشتن زیرساخت‌های لازم، موضوع آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را اجرایی کند، چراکه حتی در کشور امریکا نیز ۲۰ سال طول کشید تا با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، قانون آزادسازی نرخ‌ها اجرا شود. آنها معتقد هستند که قیمت‌ها باید با نوع و کیفیت خدماتی که از سوی ایرلاین‌ها به مسافران ارائه می‌شود، متناسب باشد. از سوی دیگر، بیشتر ایرلاین‌های داخلی این روزها تاخیر در پروازها را یک موضوع طبیعی می‌دانند و هم این موضوع و هم رها شدن مسافران در فرودگاه، امری عادی به‌نظر می‌رسد. سوال این است که اگر نرخ بلیت هواپیما آزاد شود، آیا کیفیت خدمات از سوی ایرلاین‌ها افزایش خواهد یافت؟ مخالفان آزادسازی نرخ بلیت هواپیما می‌گویند: ایرلاین‌های داخلی به‌طورقطع توان ارائه خدمات بالا به مسافران را ندارند و حتی اگر نرخ بلیت هواپیما هم آزاد شود، نمی‌توانند خدمات بالایی به مسافران ارائه کنند. این روزها ایرلاین‌ها اگرچه موظف به افزایش تعداد ناوگان هستند، اما برخی شرکت‌های خصوصی به‌جای افزایش ناوگان به‌دنبال سرمایه‌گذاری‌های سودده و به‌سمت هتل‌سازی رفته‌اند و حتی به‌منظور اعمال فشار برای افزایش قیمت‌ها، به‌عمد از ارائه خدمات پروازی جلوگیری و هواپیماهای خود را زمینگیر می‌کنند.