تولید سیمان در رده صنایع انرژی‌بر قرار دارد. برهمین‌اساس نیز به‌دنبال بروز محدودیت در تامین برق موردنیاز صنایع، شاهد اعمال محدودیت و فشار بر صنایع سیمانی کشور هستیم. براساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان (تامین برق صنایع)، صنایع با مصرف برق بیش از یک مگاوات، موظفند معادل یک درصد از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کنند و این روند باید تا پایان سال پنجم به ۵ درصد افزایش یابد. از آنجاکه این ماده قانونی از امسال اجرایی می‌شود، بسیاری از واحدهای سیمانی، اقداماتی را برای اجرای آن آغاز کرده‌اند. براساس قانون در صورت عدم‌استفاده از برق تجدیدپذیر توسط واحدهای صنعتی، این واحدها مشمول اعمال جریمه و اخذ هزینه برق مصرفی با نرخ تجدیدپذیر خواهند شد. بدون تردید حرکت به‌سمت انرژی‌های نوین، سیاستی مثبت است، اما انتظار می‌رود بانظر به هزینه‌های قابل‌توجه تامین برق با تکیه بر نیروگاه‌های تجدیدپذیر و تاثیر آن بر نرخ تمام‌شده تولید سیمان، فرآیند قیمت‌گذاری این محصول نیز اصلاح شود.

لزوم حرکت به‌سمت انرژی پاک

علی‌اکبر الوندیان، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: سیمان یکی از محصولات پرمصرف و غیرقابل‌جایگزین است. این محصول در صنعت ساخت‌وساز و بخش زیرساخت کاربرد گسترده‌ای دارد. در سال‌های اخیر و به‌دنبال توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های برق در کشور، شاهد بروز محدودیت‌های جدی در روند تامین انرژی صنایع سیمان بوده‌ایم. صنعت سیمان یکی از صنایع انرژی‌بر محسوب می‌شود، به‌طوری‌که تخمین زده می‌شود سالانه حدود ۷ درصد از سهم انرژی صنعت جهان را به خود اختصاص دهد. در ایران سهم صنعت سیمان از انرژی کل صنایع، حدود ۱۵ درصد برآورد می‌شود.

الوندیان گفت: براساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان (تامین برق صنایع)، صنایع با مصرف برق بیش از یک مگاوات، موظفند معادل یک درصد از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کند و این روند باید تا پایان سال پنجم به ۵ درصد برسد.

وی افزود: براساس آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، صنایعی که میزان مصرف برق آنها بیش از یک مگاوات است، ملزم به احداث نیروگاه یا خرید یک درصد انرژی مصرفی شرکت از تابلو سبزهای بورس انرژی شده‌اند. در سال پنجم نیز این میزان به ۵ درصد کاهش یافته است.

الوندیان گفت: براساس قانون در صورت عدم‌استفاده از برق تجدیدپذیر توسط واحدهای صنعتی، این واحدها مشمول اعمال جریمه و اخذ هزینه برق مصرفی با نرخ تجدیدپذیر خواهند شد.

وی اظهار کرد: در حال ‌حاضر واحدهای تولیدی فعال در صنعت سیمان، اقدام به اجرای این مصوبه کرده‌اند. بدون تردید حرکت صنایع به‌سمت استفاده از انرژی‌های پاک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

انرژی پاک، تولید را گران می‌کند

حسین چهرگانی، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: توسعه تولید و مصرف انرژی پاک در صنایع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر همین اساس نیز، ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان که به تامین برق صنایع اختصاص دارد، مثبت ارزیابی می‌شود.

وی افزود: البته ملاحظاتی نیز در این بخش وجود دارد. کمااینکه هنوز این موضوع در برخی مراکز استان‌ها به‌درستی تبیین نشده است.

این فعال صنعت سیمان گفت: نرخ برق با تکیه بر انرژی پاک، چندین برابر نرخ برق متداولی است که صنایع سیمانی، آن را خریداری می‌کنند. بر همین اساس نیز، حرکت صنایع انرژی‌بر به‌سمت مصرف انرژی‌های پاک، هزینه تولید را در این بخش افزایش می‌دهد. توجه به‌این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که تولید سیمان در رده صنایع انرژی‌بر قرار دارد، بنابراین رشد قابل‌توجه بهای انرژی از اثرگذاری بالایی بر بهای تمام‌شده تولید محصولات این صنعت خواهد داشت.

چهرگانی گفت: در ماه‌های اخیر، وزارت مسکن و راه و شهرسازی اهتمام خود را به کاهش بهای سیمان اختصاص داده است. در واقع گویا سیاست‌گذاران از یک‌سو انتظار دارند صنایع سیمان با صرف هزینه قابل‌توجه به‌سمت مصرف انرژی پاک پیش بروند. از سوی دیگر نیز، هر روز فشار بیشتری بر این صنعت برای فروش محصول خود با بهای ارزان‌تر، تحمیل می‌کنند. بدون تردید در شرایط سرکوب قیمتی، حرکت به‌سمت انرژی‌های پاک و سایر تکنولوژی‌های نوین، ممکن نیست.

این فعال صنعت سیمان افزود: نرخ سیمان در حال‌ حاضر در دنیا به‌ازای هر تن بیش از ۷۰ دلار برآورد می‌شود، اما در همین موقعیت، سیمان در بازار داخلی کمتر از ۳۰ دلار به‌ازای هر تن فروش می‌رود.

چهرگانی گفت: حرکت صنایع سیمان به‌سمت استفاده از انرژی‌های پاک الزام‌آور است، صنایع نیز به‌دلیل داشتن مدیران فهیم به‌دنبال آن هستند که بخشی از انرژی موردنیاز خود را از این طریق تامین کنند. در این حوزه و برای تامین انرژی موردنیاز صنایع با تکیه بر انرژی پاک، سرمایه‌گذاری شده است.

این فعال صنعت سیمان گفت: این طرح در مجموع مثبت ارزیابی می‌شود، اما انتظار می‌رود از اعمال فشار بر روند فروش صنایع سیمان نیز، جلوگیری شود. به‌بیان دیگر، چنانچه صنایع سیمان زمینگیر شوند، امکان اصلاح این شرایط و حرکت به‌سمت فناوری‌های نوین وجود نخواهد داشت.

سخن پایانی

کشور ما با ناترازی ۱۵هزار مگاواتی برق مواجه است. محدودیت در تامین انرژی برق در سال‌های اخیر به‌قدری شدت گرفته است که در ماه‌های گرم سال، شاهد بروز قطعی برق صنایع سیمان بوده‌ایم. تولید سیمان در رده صنایع انرژی‌بر قرار دارد و در نتیجه در خط مقدم قطع برق است. بر همین اساس نیز، این صنعت موظف شده است به‌سمت استفاده از انرژی‌های پاک برای تامین بخشی از برق موردنیاز خود پیش برود. در همین حال باید خاطرنشان کرد که باتوجه به محدودیت‌های پیش‌روی فعالان صنعت سیمان در تامین انرژی برق، در عمل فعالان این صنعت هیچ راهکاری راهی جز تامین این کمبودها با تکیه بر سرمایه‌گذاری‌های شخصی ندارند.