کاهش فقر مطلق محقق میشود؟
حیدرعلی نوری- دبیر ستاد بودجه ۱۴۰۱
دولت برنامههای متنوعی برای کاهش فقر مطلق و محرومیتزدایی دارد. رویکردهای جدی در زمینه اصلاح ساختار بودجه طراحی شد که بهدنبال بهبود شاخصهای کلان بودجه از جمله تراز عملیاتی، خالص داراییهای سرمایهای و مالی هستیم. سهم اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای (عمرانی) از بودجه عمومی نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش ۵ درصدی دارد؛ به این ترتیب اعتبارات عمرانی سال ۱۴۰۱ به نسبت بودجه امسال بالغ بر ۴۳ درصد رشد یافته است.
بنابراین بهدنبال کنترل مصارف هزینهها از جمله رشد سهم حقوق و دستمزد در بودجه عمومی هستیم؛ بر همین اساس کاهش ۱۵ درصدی سایر اعتبارات هزینهای، اصلاح سیاست ارز ترجیحی و پیشبینی آثار جبرانی آن در یارانههای تبصره ۱۴ از دیگر رویکردهای جدید است.
برنامهمحور شدن بودجه سال ۱۴۰۱، افزایش کارآیی منابع و مصارف از طریق پیوند درآمدها و هزینههای دستگاههای اجرایی و اصلاحات صندوقهای بازنشستگی در راستای پایداری مالی صورت میگیرد.
بهعلاوه اینکه حمایتهای دولت از تولید و اشتغال بهواسطه تشکیل صندوق پیشرفت و عدالت ایران بهصورت ملی و استانی انجام خواهد شد و بدین منظور ۱۵۰ هزار میلیارد تومان منابع در نظر گرفته شده است.
اختصاص ۳۰ هزار میلیارد تومان از محل واگذاری و فروش سهام شرکتهای دولتی و فروش اموال و افزایش سرمایه بانکهای دولتی برای این است که بانکها بتوانند ۳ برابر آن را برای حمایت از تولید و اشتغال اختصاص دهند. حمایت از مشارکت عمومی خصوصی در اجرای طرحهای تملک داراییهای سرمایهای با اختصاص ۳۰ درصد اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای پیشبینی شده که برای این منظور صندوق تثبیت بورس برای حمایت از بازارهای مالیبا سرمایه ۶ هزار میلیارد تومان راهاندازی میشود.
براساس مفاد بودجه، مبلغ ۲۰ هزار میلیارد تومان از محل فروش اموال وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از زیرساختهای بخش کشاورزی اختصاص مییابد. همچنین ۳۴۰۰ میلیارد تومان از بودجه عمومی برای توسعه آبیاری تحت فشار و اجرای الگوی کشت از طریق اهرمسازی به همراه منابع صندوق توسعه ملی و نظام بانکی و منابع شرکتهای دولتی و منابع نهادهای عمومی بهره گرفته خواهد شد.
همچنین واگذاری اعتبار لازم برای اجرای طرحهای ملی با ماهیت استانی به استانهای مربوطه به میزان ۶.۳ هزار میلیارد تومان، اختصاص ۳۲ هزار میلیارد تومان بابت استفاده متوازن از امکانات کشور و توزیع عادلانه و رفع تبعیض و ارتقای سطح مناطق کمترتوسعهیافته و تحقق پیشرفت و عدالت در استانها، افزایش اعتبارات تامین آب، آبرسانی اضطراری به شهرها و روستاها با اولویت جبران حقابههای قانونی منتقل شده به بخش شرب بهمیزان ۱۳ هزار میلیارد تومان از محل ردیفهای متفرقه در نظر گرفته شده است.
حمایت از سلامت مردم از محل بودجه عمومی، مالیات بر ارزش افزوده و هدفمندی یارانهها به میزان ۱۷۳ هزار میلیارد تومان از دیگر برنامهها است. حمایت از واحدهای تولید و صنفی آسیبدیده از کرونا با کاهش ۵ درصد از مالیات واحدهای تولیدی و صنفی در دستور کار قرار دارد.
اختصاص ۶۶ هزار میلیارد تومان از محل ۳ درصد نفت برای مناطق محروم در اختیار استانها، اختصاص مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان برای مسکن محرومان از محل هدفمندی یارانهها، اختصاص ۳۵۶ همت برای کاهش فقر مطلق خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و مبلغ ۳۳۲ میلیون یورو از محل بند ی تبصره (۱) برای محرومیتزدایی مناطق محروم پیشبینی شد.
گسترش عدالت سرزمینی و رفع محرومیت و بهبود عدالت در پرداختها از طریق افزایش پلکانی حقوق و معافیتهای مالیاتی طبقات پایین حقوق و محدودیت ۳۷ میلیون تومانی سقف پرداخت ماهانه (ناخالص)، افزایش ۳ برابری اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای استانها با رویکرد عدالت، تمرکززدایی و محرومیتزدایی، مالیات بر خودروها و خانههای لوکس و برقراری مالیات بر مناطق آزاد و در نهایت انضباطبخشی به سیاستهای حمایتی بند ه تبصره ۱۷ از دیگر نقاط قوت بودجه به حساب میآید.