چشم‌انداز صعودی قیمت فولاد، ادامه دارد
هفته گذشته شاهد روند رو به رشد بهای شمش فولاد در بورس کالا بودیم که به افزایش قیمت سایر محصولات تولیدشده در این زنجیره نیز منتهی شد.
هفته گذشته شاهد روند رو به رشد بهای شمش فولاد در بورس کالا بودیم که به افزایش قیمت سایر محصولات تولیدشده در این زنجیره نیز منتهی شد. این رشد قیمتی از بروز رقابت گسترده برای خرید آهن اسفنجی آغاز شد. این روند صعودی قیمت فولاد در حالی به حلقه های انتهایی این زنجیره منتقل شد که بازار مقاطع طویل فولادی با رکود سنگین مصرفی و حتی سرمایه ای روبه رو است. بدین ترتیب رکود تورمی بر بازار این محصولات سایه انداخته و عملکرد صنایع تولیدکننده را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. شروع ماه های سرد سال و ورود نخستین موج سرما به کشور، زمینه ساز روند رو به رشد قیمت در رینگ معاملاتی بورس کالا است. در واقع واهمه از تداوم محدودیت انرژی در زنجیره فولاد سیگنال رشد قیمت را در این زنجیره تثبیت کرده است.
توسعه فولادسازی با تکیه بر گاز
زنجیره تولید فولاد ایران برپایه بهره مندی از ذخایر غنی انرژی در کشور شکل گرفته و توسعه یافته است؛ بر همین اساس واحدهای احیای مستقیم حلقه ای غیرقابل جایگزین را در زنجیره فولاد ما به خود اختصاص می دهد. از گاز همزمان به عنوان سوخت و خوراک واحدهای احیا برای تولید آهن اسفنجی استفاده می شود؛ بنابراین مصرف گاز در این حلقه از زنجیره تولید فولاد قابل توجه و این انرژی غیرقابل جایگزین است. طبعا اثرات بروز هر نوع محدودیت در تامین گاز موردنیاز واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی در اکثر حلقه ها نیز نمایان خواهد شد.
مصرف گاز زنجیره فولاد در سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۱ میلیارد مترمکعب برآورد شده است. در سال های اخیر و به دنبال پیشی گرفتن مصرف گاز در کشور نسبت به تولید آن که از دلایل زیرساختی، سرمایه گذاری و نبود برنامه مدون برای توسعه صنعتی و اقتصادی نشأت می گیرد، تامین این انرژی برای صنایع نیز به شدت دشوار شده است؛ بنابراین دولت برای تامین انرژی در بخش خانگی اقدام به ایجاد محدودیت در تامین گاز صنایع می کند. در چنین شرایطی صنعت فولاد جزو نخستین صنایعی است که مصرف گاز آن محدود می شود.
محرک های بازار آهن و فولاد
محمد اعتباری، فعال بازار فولاد در گفت وگو با صمت اظهار کرد: قیمت محصولات طویل فولادی در روز چهارشنبه هفته گذشته با عبور از یک دوره ثبات نسبی چندروزه رشد ۷۰۰ تا ۸۰۰ تومانی را تنها ظرف یک روز تجربه کرد. این رشد قیمت از بروز موج جدید سرما و ایجاد محدودیت در تامین گاز واحدهای احیای مستقیم آغاز شد. ایجاد محدودیت در تامین گاز صنایع تولیدکننده آهن اسفنجی از یک سو از میزان تولید این واحدها و به دنبال آن عرضه این محصول در رینگ معاملاتی بورس کالا کاست و از سوی دیگر باتوجه به تداوم این محدودیت ها تا پایان روزهای سرد سال، سیگنال افزایش قیمت در بازار فولاد و محصولات فولادی تا پایان سال ادامه خواهد داشت. این فعال بازار فولاد گفت: به دنبال رشد بهای آهن اسفنجی در بورس کالا شاهد رشد قیمت شمش فولاد و به دنبال آن محصولات فولادی در بازار آزاد خواهیم بود. به دنبال محدودیت های یادشده در روند تامین گاز صنایع فولاد، بسیاری از این واحدهای تولیدی در معرض تعطیلی قرار گرفته اند. تداوم این شرایط به توقف فعالیت در خطوط تولید بسیاری از صنایع منتهی خواهد شد. اعتباری گفت: در حال حاضر تقاضای مصرفی محصولات طویل فولادی در کشور محدود برآورد می شود، بااین وجود روند قیمتی این محصولات ظرف ماه های آتی افزایشی پیش بینی می شود، چراکه محدودیت انرژی فولادسازان ادامه دار است؛ بنابراین پول سرمایه ای قابل توجهی جذب بازار آهن و فولاد خواهد شد. این فعال صنعت فولاد گفت: در هفته های اخیر شاهد بروز اعتصابات در حوزه حمل ونقل بوده ایم که همین موضوع هزینه حمل محصولات فولادی را افزایش داده است. بدون تردید تداوم این شرایط خود به منزله تزریق سیگنال افزایشی به بازار آهن و فولاد خواهد بود. وی افزود: روند رو به رشد قیمت دلار در بازار آزاد، دیگر محرک رشد قیمت در این بازار است؛ به ویژه آنکه رشد قیمت دلار محرک ارتقای صادرات این محصول در بازار جهانی خواهد بود. یعنی تمایل به صادرات ازسوی تولیدکنندگان و ارزآوری آن افزایش خواهد یافت.
اعتباری گفت: از مجموع موارد یادشده می توان این طور برداشت کرد که دورنمای قیمتی آهن و فولاد در ماه های آتی مثبت ارزیابی می شود. هرچند این امکان وجود دارد که برای یک بازه چندروزه شاهد افت بهای این محصولات در بازار آزاد باشیم، اما سرمایه گذاری در این حوزه، نتیجه بخش است.
کمبود آهن اسفنجی در سایه محدودیت گاز
اسدالله فرشاد، فعال صنعت فولاد در گفت وگو با صمت اظهار کرد: در طول دهه های اخیر صنعت فولاد ایران با تکیه بر ذخایر غنی انرژی گاز توسعه یافته اند که بر همین اساس نیز سرمایه قابل توجهی به احداث واحدهای تولید آهن اسفنجی اختصاص یافته است. گاز جزء جدایی ناپذیر تولید آهن اسفنجی و تداوم تولید در زنجیره فولاد است. با این وجود در طول سال های اخیر همزمان با توسعه صنایع، ظرفیت بهره گیری از ذخایر انرژی کشور توسعه نیافته است. کمبود سرمایه گذاری در بخش انرژی و بی توجهی به استخراج ذخایر گاز، در حال حاضر به معضلی برای فعالان صنعتی به ویژه فولادسازان بدل شده است. متاسفانه سیاست گذاران برای جبران محدودیت انرژی در کشور، مسیر تامین گاز فولادسازان را دشوار می کنند که به این ترتیب انرژی مضاعفی به فعالان این صنعت تحمیل می شود.
این فعال صنعت فولاد افزود: روند محدودسازی تامین گاز واحدهای فولادی و تولیدکنندگان آهن اسفنجی از ابتدای آذر آغاز شده و در حال حاضر تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد گاز موردنیاز واحدهای احیای مستقیم تامین می شود؛ درنتیجه از یک سو میزان تولید در این صنعت به شدت کاهش یافته و از سوی دیگر نیز لطمات غیرقابل جبرانی به تجهیزات صنایع و کوره های ذوب واحدهای تولید آهن اسفنجی تحمیل می شود. آسیب های ناشی از محدودیت در تامین گاز برای صنایع و واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی به شدت جدی هستند. فرشاد گفت: با بروز محدودیت در تامین انرژی گاز کشور، در درجه نخست عملکرد فعالان صنعت فولاد تحت تاثیر قرار می گیرد. در چنین موقعیتی ابتدا گاز موردنیاز فولادسازان به طور محدود در اختیار این فعالان صنعتی قرار می گیرد، این در حالی است که در حال حاضر گاز مصرفی صنعت فولاد کشور حدود ۷ درصد کل مصرف گاز کشور را به خود اختصاص می دهد؛ بنابراین با کاهش ۶۰ درصدی مصرف گاز در این زنجیره، تنها ۴ . ۲ درصد به ذخایر گازی کشور افزوده می شود، اما همین افت ضربات غیرقابل جبرانی را به صنعت تحمیل می کند که آثار ناشی از آن در بازار محصولات نهایی نمایان خواهد شد.
این فعال صنعت فولاد گفت: چنانچه محدودیت در تامین انرژی میان همه صنایع و همچنین کسب وکارها تقسیم شود، بخش بزرگی از مشکلات حاکم بر عملکرد فولادسازان مرتفع می شود.
جولان سیگنال افزایشی در بازار
ابوذر انصاری، کارشناس بازار کالایی در گفت وگو با صمت اظهار کرد: آهن اسفنجی خوراک اصلی اغلب واحدهای تولید شمش فولاد در کشور است. محدودیت در تولید آهن اسفنجی در بازار داخل نسبت به تقاضای مصرفی، زمینه رقابت قیمتی میان متقاضیان این محصول را ظرف ماه های اخیر فراهم کرد.
وی افزود: فولادسازان کشور باتوجه به پیش بینی تداوم محدودیت در تامین انرژی در ماه های آتی، انتظار افت تولید آهن اسفنجی را از هفته های گذشته داشتند؛ بنابراین در خریدهای خود تامین مواد اولیه برای زمان توقف تولید آهن اسفنجی را مدنظر قرار دادند.
استمرار رقابت هیجانی برای خرید آهن اسفنجی باعث شد وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرف هفته های پایانی آبان جامعه هدف خرید این محصول را تنها محدود به مصرف کنندگان نهایی کند، اما سیاست یادشده نیز برای مدت زمان طولانی نتیجه بخش نبود.
انصاری گفت: در حال حاضر نیز باتوجه به ادامه دار بودن این کمبودها، همزمان با افت عرضه آهن اسفنجی، شاهد افزایش رقابت برای خرید این محصول هستیم؛ بنابراین روند صعودی قیمت این محصول در بازار ادامه دار است. آهن اسفنجی ماده اولیه تولید در سایر حلقه های زنجیره تولید فولاد کشور است و بر همین اساس این رشد قیمت به سایر حلقه های زنجیره نیز منتقل می شود.
سخن پایانی
زنجیره فولاد مجموعه ای از صنایع با رشد قابل توجه مصرف گاز است. بخش عمده این انرژی در واحدهای احیای مستقیم و با هدف تولید آهن اسفنجی، استفاده می شود که با ایجاد محدودیت در تامین گاز واحدهای احیای مستقیم، از میزان عرضه این محصول به بازار کاسته می شود و در نهایت رشد قیمت آن در بازار حتمی خواهد بود.
بسیاری از فولادسازان با پیش بینی بروز محدودیت در تامین گاز مصرفی واحدهای احیای مستقیم، اقدام به خرید بیشتر از نیاز آهن اسفنجی در طول هفته های گذشته کردند؛ بنابراین می توان این طور ادعا کرد که نگرانی از تامین مواد اولیه فولادسازان در هفته های اخیر، زمینه ساز رشد بهای این محصول در رینگ معاملاتی بورس کالا بود. این روند صعودی قیمت تا هفته گذشته و به دنبال بروز نخستین موج سرما نیز ادامه یافت.
در چنین شرایطی شاهد شکل گیری رقابت های بیش از ۲۰ درصدی برای کسب سهم از آهن اسفنجی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران بودیم. این روند رو به رشد قیمتی در سایر حلقه های زنجیره فولاد نیز استمرار می یابد و در نهایت به ضرر تمامی تولیدکنندگان این زنجیره به ویژه واحدهای پایین دستی تمام خواهد شد.
