آمارهای جهانی نشان می‌دهد در بسیاری از کشورها، فرآوری محصولات کشاورزی و استفاده بهینه از صنایع تبدیلی، علاوه‌بر کاهش ضایعات این محصولات، سود تقریبا دو برابری را برای آنها به ارمغان آورده است.

آنها با به خدمت‌گیری مولفه‌هایی مانند بسته‌بندی و برندینگ، توانسته‌اند سهم خود را در بازارهای جهانی افزایش دهند.

در کشور ما اگرچه همواره صحبت از استفاده بهینه از صنایع تبدیلی، فرآوری محصولات و صادرات با ارزش افزوده مناسب به جای فله‌فروشی مطرح بوده اما در عمل شاهد هستیم هرگز در این بخش‌ها حرکت چشمگیری انجام نشده است.

حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا واقعا صنایع تبدیلی در بخش ‌کشاورزی‌ تا این حد می‌تواند در افزایش سودآوری در مقیاس ملی موثر باشد‌؟

واقعیت این است که اگرچه در سال‌های گذشته فعالیت‌های مطلوبی در بخش کشاورزی کشور انجام شده اما نبود تمرکز در بخش صنایع تبدیلی یکی از مهم‌ترین عوامل از دست رفتن بازارهای بین‌المللی برای محصولات کشاورزی کشور است.

یکی از مشکلات که پیش از این نیز وجود داشته، آماده نبودن زیرساخت‌های فیزیکی کشور بود و مسائلی از این دست ‌سبب از بین رفتن نگاه صادرات‌محور شده بود.

کشور ما دارای مزیت‌های نسبی و مطلق مختلفی در حوزه کشاورزی است و می‌تواند حرف‌های زیادی در این زمینه برای گفتن داشته باشد اما نبود تمرکز در این مزیت‌ها عاملی شده که فعالیت‌ها دچار اختلال شود.

قیمت تمام‌شده بالا، مشکلات ورود به کشورهای هدف، زیرساخت‌های ضعیف صادراتی و نبود تفکر صادراتی در میان واحدهای فعال در این زمینه از دیگر مسائل اصلی است که کشور در حوزه صنایع تبدیلی با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.

با این روند و همچنین با نگاه‌های سلیقه‌ای که در میان برخی افراد شاهد هستیم تنها شاید بتوانیم نیاز داخلی را برطرف کنیم.

مشکلات مدیریتی از جمله چالش‌های اصلی واحدهای تولیدی و تکمیلی است. در کنار توسعه فعالیت‌های اقتصادی شناخت بازار نیز عاملی خواهد شد تا روند توسعه صادرات بهبود یابد.

صنایع تبدیلی امروز در دنیا به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع سودآوری به شمار می‌روند اما همچنان در کشور با ضعف‌های بسیاری در این زمینه دست به گریبان هستیم. نبود زیرساخت‌های لجستیک کافی و مناسب در کشور، کمبود صنایع تبدیلی و مشکلات مربوط به برندسازی سبب شده نتوانیم در این بخش پابه‌پای کشورهای دیگر حرکت کنیم.

کاهش سود در حوزه کشاورزی و بی‌توجهی به فرآوری و ایجاد ارزش‌افزوده در این عرصه رغبت فعالان و سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری کاهش می‌دهد. در نهایت کشوری که می‌تواند با توجه به قابلیت‌های اقلیمی خود حرف‌های زیادی برای حضور در بحث صادرات محصولات کشاورزی داشته باشد، با کاهش تولید و از دست رفتن بازارها روبه‌رو می‌شود.

به همین دلیل نیز در موارد زیادی مشاهده می‌شود محصولی که خاستگاه اصلی آن ایران است با میزان کمتر در کشورهای دیگر تولید شده و پس از فرآیند فرآوری و بسته‌بندی سهم قابل‌توجهی از بازار را به خود اختصاص می‌دهد؛ بنابراین برای جلوگیری از افزایش ضایعات و همین طور به ‌دست آوردن سهم مناسبی از بازارهای بین‌المللی، باید به فکر شکوفایی صنایع تبدیلی در کشور باشیم.

حرکت به این سمت بسیاری از نقاط ضعف ما را در بخش کشاورزی برطرف و کشور ضمن ایجاد اشتغال در این حوزه می‌تواند بهره‌وری بیشتری را نیز در حوزه تولید عرضه و صادرات محصولات کشاورزی ایجاد کند.