ضرورت تشکیل بازار بهینه‌سازی انرژی
تامین گاز مورد نیاز صنایع به یکی از چالش‌های اصلی در سال جاری بدل شده است. این کمبود که از توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌های انرژی در کشور نشأت می‌گیرد، صنعت فولاد را نشانه گرفته است، به‌ویژه آنکه صنعت فولاد ایران بر پایه بهره‌گیری از انرژی گاز احداث شده و توسعه یافته است. با توجه به اثرات کمبود گاز بر صنعت فولاد، صنعتگران این حوزه با برگزاری سمیناری تخصصی، چالش‌های موجود در حوزه تامین گاز واحدهای فولادی کشور را بررسی کرده‌اند.
به گزارش ایراسین، محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در سمینار تخصصی چالش گاز در زنجیره فولاد اظهار کرد: ۷۰ درصد نیاز کشور ما بر پایه گاز طبیعی تامین می‌شود. صنعت فولاد نیز در ایران بر پایه بهره‌مندی از همین مزیت نسبی گاز طبیعی بنا شده و توسعه یافته است. وی با بیان اینکه ایران نخستین کشور تولیدکننده فولاد برپایه آهن اسفنجی در جهان است، افزود: مزیت تولید فولاد در کشور ما براساس گاز طبیعی است؛ در جلسه‌ای مطرح شد که اگر قیمت گاز طبیعی در کشور به قیمت جهانی برسد، آیا تولید فولاد توجیه اقتصادی دارد؟ این پرسش از اساس اشتباه است چراکه باید همه جوانب تولید فولاد و صنعت در کشور را در‌نظر گرفت و به این نکته دقت کرد که اقتصاد و اشتغال در کشور ما به تولید فولاد وابسته است.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به اینکه در ایام کرونا شرکت فولاد مبارکه با یک‌سوم نیروی انسانی به رکورد تولید دست یافت، خاطرنشان کرد: عوامل متعددی اعم از نرخ اشتغالزایی ۱۴ درصد در صنایع، تحریم و... در کشور ما نقش دارد که در دیگر نقاط دنیا مطرح نیست؛ بنابراین در برنامه‌ریزی باید به این نکته توجه کرد که صنعت فولاد، صنعتی پیشرو، پیشران و پشتیبان سایر صنایع است و توسعه سایر صنایع به توسعه صنعت فولاد وابسته است.
محدودیت‌های انرژی همه صنایع را متضرر می‌کند
وی با اشاره به تولید ۳۰ تن فولاد خام در کشور گفت: با ظرفیت موجود، صنایع پایین‌دستی اعم از خودروسازی، لوازم خانگی، لوله و پروفیل به تولیدات داخلی وابسته است و هرگونه اعمال محدودیت انرژی منجر به کاهش تولید می‌شود که در نهایت همه صنایع متضرر خواهند شد.
طیب‌نیا به جایگاه دوم ایران در ذخایر گازی اشاره‌ای کرد و افزود: میزان مصرف گاز در کشور ما پس از امریکا، روسیه و چین بوده و این نکته مهمی است که نوع مصرف ما در جهت مصرف‌گرایی بوده است. ۷۰ درصد مصرف گاز در ایران در بخش خانگی است و ترکیب مصرف گاز در کشور ما در راستای توسعه صنعت نیست.
وی با تاکید بر اینکه مسئله اصلی گاز ایران در بخش مصرف است، گفت: آمار توسعه‌های سالانه در سال‌ّ‌های گذشته نشان‌دهنده افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، نیروگاهی و صنایع عمده است و همین رشد در سال‌های آینده تداوم خواهد داشت، در حالی که توسعه و تولید گاز تناسبی با برنامه‌های فولاد کشور در چشم‌انداز ۱۴۰۴ نخواهد داشت.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به مصرف سالانه ۱۱ میلیارد مترمکعب مصرف صنایع فولادی که معادل ۲.۵ درصد مصرف گاز کشور است، خاطرنشان کرد: در ۴ یا ۵ سال آینده مصرف گاز صنایع فولادی به ۲ برابر افزایش خواهد یافت و براساس ظرفیت‌های تولید فولاد، به ۲۲ میلیارد مترمکعب خواهد رسید که با تولید توسعه گاز متناسب نخواهد شد.
بازاری برای بهینه‌سازی انرژی
وی با اشاره به اینکه تولید گاز با ظرفیت‌های موجود صنعت همخوانی ندارد، گفت: باید بازنگری جدی در توسعه صنعت فولاد شود و برای پایداری در صنعت نیاز است بازنگری جدی در بهینه‌سازی صورت گیرد.
طیب‌نیا به ارائه پیشنهادات شرکت فولاد مبارکه برای عبور از بحران محدودیت گاز در کوتاه‌مدت پرداخت و گفت: تشکیل بازار بهینه‌سازی انرژی پیشنهاد عملیاتی است که ما اعلام آمادگی می‌کنیم که معادل میزان صرفه‌جویی مصارف بخش خانگی را از مصرف‌کننده نهایی خریداری کنیم.
وی با اشاره به راهکارهایی برای برون‌رفت محدودیت تامین گاز، اظهار کرد: برای کاهش مصرف انرژی به‌ویژه گاز اقداماتی در شرکت فولاد مبارکه انجام می‌شود که به شارژ گرم اسلب می‌توان اشاره کرد؛ اگرچه این اقدام به کاهش راندمان منجر می‌شود.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه به ذخیره‌سازی به روش LNG و استفاده از آن در پیک‌های مصرف و ذخیره‌سازی گاز طبیعی در گنبدهای نمکی هم اشاره‌ای کرد و افزود: در کوتاه‌مدت با تشکیل کارگروه‌های تخصصی از کارشناسان مربوطه می‌توان فرصت بهینه‌سازی در مصرف انرژی را توسعه بخشید.
فرهنگ‌سازی برای مصرف گاز خانگی
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: تشکیل اتاق فکر و کارگروه‌های تخصصی در حوزه گاز می‌تواند به تغییر بینش و فرهنگ در مصرف بهینه گاز در مصرف خانگی یاری برساند.
وی افزود: وظیفه رسانه‌ها، حاکمیت است که مصرف بهینه در بخش خانگی را در جامعه تبیین کند چراکه اگر بخش صنعت در زمان اوج مصرف دچار محدودیت شود در درازمدت می‌تواند به امنیت جامعه خدشه وارد کند.
عبور از بحران محدودیت انرژی
وی ادامه داد: پیشنهاد دیگر ما تولید وسایل گازسوز با راندمان بالای ۹۰ درصد است به این معنا که بخاری‌های قدیمی را با بخاری‌های جدید جایگزین کنیم که تا سال آینده این شرایط امکان‌پذیر است و تلاش می‌کنیم در مدت کوتاه بهینه‌سازی مصرف گاز را در جامعه ترویج دهیم. مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: شرکت فولاد مبارکه آمادگی اجرای هرگونه راهکار کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و هرگونه سرمایه‌گذاری برای عبور از بحران محدودیت انرژی گاز را همچون انرژی برق اعلام می‌دارد.
طیب‌نیا در بخش پرسش و پاسخ سمینار چالش گاز در زنجیره فولاد گفت: همه مشکلات در کشور راهکار داخلی دارد؛ حتی راهکارهای داخلی در کوتاه‌مدت هم برای چالش‌ها وجود دارد، فقط این راهکارها باید شناسایی شود و برای اجرایی شدن این راهکارها باید متولی در کشور وجود داشته باشد.
سخن پایانی
به گفته مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، در زمینه کاهش مصرف انرژی جای کار فرهنگی زیادی وجود دارد اما متولی این کار فرهنگی طبیعتا شرکت‌های فولادی نیستند و وزارت نفت و سایر نهادهای مربوطه باید در این زمینه کار فرهنگی انجام دهند. در همین حال از وزارت نفت انتظار می‌رود حامی شرکت‌هایی باشد که قصد دارند در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی سرمایه‌گذاری کنند.
