توسعه روابط بر پایه مباحث مبتنی بر انرژی و استفاده از دیپلماسی کارآمد برای توسعه تجارت گازی، فرصت مغتنمی برای ایران و کشورهای همسایه است.

سفر اخیر وزیر نفت به باکو نیز در همین راستا بوده که برکاتی برای کشورمان به‌دنبال خواهد داشت.

شبکه انتقال گاز ایران یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های انتقال انرژی در دنیاست و با توجه به اینکه دانش فنی بهره‌برداری و نگهداشت آن در کشور بومی‌شده و از نیروی متخصص خوبی در این زمینه برخوردار هستیم، عملا وجود این شبکه به یک مزیت رقابتی برای کشور تبدیل شده است.

این شبکه به‌مثابه مجموعه‌ای از رینگ‌ها و حلقه‌های در هم تنیده بوده و از هر گوشه کشور به‌راحتی به کشورهای همسایه قابل اتصال است.

تجارت گاز موضوعی فراتر از صادرات و مجموعه‌ای شامل صادرات، واردات، سوآپ، ترانسفر و... است که نیاز است سهم کشور را در آن، بیش از پیش افزایش دهیم.

طی روزهای اخیر شاهد سفر مهم وزیر نفت کشورمان به جمهوری آذربایجان بودیم که طی این سفر بر افزایش حجم سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران توافق شد. سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان مزایای مختلفی را شامل حال ایران می‌کند که به بعضی از این منافع اشاره می‌کنم:

1-ایران نیازی به سرمایه‌گذاری برای احداث خطوط و تاسیسات تقویت فشار گاز ندارد، زیرا زیرساخت‌های لازم هم‌اکنون موجود است.

2-در گذشته دو کشور ایران و ترکمنستان دارای روابط همه‌جانبه خوب و رو به توسعه‌ای بودند که به‌دلیل محاسبات اشتباه در دولت قبل و بی‌تدبیری، این فرصت‌ها به تهدید بدل و روابط دو کشور تیره‌وتار شد و حتی کار به دعاوی حقوقی کشید. در حال حاضر با دیپلماسی مناسب ضمن کاهش کدورت‌های بین دو کشور، روابط سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی دو کشور رو به بهبود است.

3-طی سال‌های اخیر نیز شاهد التهابات و تنش‌هایی بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان هستیم و بی‌تردید استفاده از ظرفیت‌های موجود در زمینه مبادلات انرژی و اقتصادی بین ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان به کاهش تنش‌ها و تهدیدات پیش‌آمده کمک شایانی خواهد کرد.

4-نواحی شمال‌شرقی کشور یکی از دورترین نقاط کشور نسبت به منابع و میادین اصلی گاز کشور هستند که دارای صنایع بزرگ انرژی‌بر است و به این ترتیب با واردات گاز از کشور ترکمنستان پایداری شبکه گاز در نواحی شمال‌شرقی و شمالی کشور افزایش می‌یابد.

5-در کنار تمام مزایای ذکر شده، ایران بابت سوآپ گاز بین دو کشور همسایه، درآمد بی‌دردسری کسب خواهد کرد.

6-حتی شاید شرایطی پیش آید که ایران در برابر حق سوآپ گاز، مقادیری گاز را مشخصا برای خود و مصارف استان‌های شمالی و شمال‌شرقی کشور از ترکمنستان وارد کند.

7-ترکمنستان در عین حال رقیب گازی کشور ایران به‌ویژه به‌دلیل احداث خط لوله تاپی نیز تلقی می‌شود. سیاست واردات گاز حداکثری از کشور ترکمنستان می‌تواند بر تضعیف پروژه یادشده تاثیرگذار باشد.

8-کشور ترکمنستان همواره به فکر صادرات گاز به کشورهای غربی بوده و تعاملات سازنده دو کشور ایران و ترکمنستان و مزیت رقابتی شبکه انتقال گاز ایران می‌تواند به جای سرمایه‌گذاری‌های سنگین و دردسرهای زیست‌محیطی و حقوقی ناشی از عبور خط لوله از زیر دریای کاسپین، به رویای ترکمنستان جامه عمل بپوشاند.

ازاین‌رو، توسعه روابط بر پایه مباحث مبتنی بر انرژی و استفاده از دیپلماسی کارآمد برای توسعه تجارت گازی، فرصت مغتنمی برای ایران و کشورهای همسایه است که سفر اخیر وزیر نفت به باکو نیز در همین راستا بوده و برکاتی را برای کشورمان به‌دنبال خواهد داشت. بنابراین امیدواریم قفل 5 ساله سوآپ گازی بین ایران و ترکمنستان باز شود.