وضعیت نامطلوب مالی و زیان انباشته صنعت خودرو موضوعی است که مدت‌هاست ازسوی کارشناسان و متولیان امر به آن اشاره می‌شود که هر کدام هم از زاویه دید خود راهکاری برای رهایی این صنعت از فشار ناشی از این زیاندهی ارائه می‌دهند. واقعیت این است که زیاندهی صنعت خودرو دلایل گوناگونی دارد که باید به‌سرعت شناسایی و برطرف شوند تا جا برای رشد این صنعت و رهایی آن از چالش‌هایی که دارد باز شود. آنچه صنعت خودرو ما را به وضعیت کنونی رسانده، عوامل گوناگونی است که هر کدام در جایگاه خود نیاز به بررسی کارشناسانه و دقت‌نظر دارند تا در نهایت بتوان با شناخت درست به ارائه راهکار مناسب برای کمک به صنعت خودرو رسد و این صنعت را به ریل مناسب بازگرداند. دلایل زیانده بودن صنعت خودرو از ابعاد گوناگونی قابل‌بررسی است. یکی از ابعاد قابل‌بررسی مربوط به نسبت نیروی انسانی به تولید است.

در صنعت خودرو ما در تولید هر واحد خودرو نسبت به استانداردهای جهانی نیروی انسانی بیشتری به کار گرفته شده است. اینکه صنعت خودرو ایران به سمت اتوماسیون پیش نرفته نیز تاثیر بسیاری داشته و بر همین اساس شاهدیم که این صنعت در کشورمان در مقایسه با رقبای جهانی، به نسبت تولیداتی که انجام می‌دهد، نیروی انسانی بیشتری در خطوط تولید و مجموعه‌های خود در اختیار دارد. تیراژ پایین از دیگر عوامل زیانده بودن صنعت خودرو کشورمان است؛ همان‌طور که می‌دانید افزایش تولید با سرشکن کردن قیمت‌ها به سود تولیدکننده و مصرف‌کننده خواهد بود و به‌نوعی صرفه اقتصادی ایجاد می‌کند.دلیل سومی که در زمینه زیاندهی صنعت خودرو کشور می‌توان به آن اشاره کرد به صرفه‌دار‌بودن خطوط تولید خودروهای داخلی برمی‌گردد. تامین‌کنندگان قطعات موردنیاز صنعت خودرو نقش پررنگی در نرخ تمام‌شده خودرو تولید شده دارند، این در حالی است که تمام شرایط مطرح‌شده درباره خودروسازان، درباره قطعه‌سازی و واحدهای تولیدکننده قطعات خودرو نیز صادق است.

متاسفانه تسهیلات گران‌قیمت قطعه‌سازان و کوچک بودن واحدهای قطعه‌سازی منجر به زیاندهی این بخش شده، در حالی که زیاندهی واحدهای تولیدی تامین قطعات به افزایش نرخ تمام‌شده خودرو می‌انجامد.

دلیل چهارم ایجاد زیان انباشته در صنعت خودرو کشور، مربوط به موضوع بهره‌وری است. هرقدر تولیدکنندگان به سمت ارتقای بهره‌وری پیش بروند، نرخ تمام‌شده محصولات آنها کاهش پیدا می‌کند و هزینه‌های تولیدشان کمتر خواهد بود.به‌طور کلی آنچه در سال‌های اخیر در بازار خودرو به‌وضوح شاهد آن بوده‌ایم، وجود تناقض در ابعاد گوناگون این بازار است که به‌نوعی حل مشکلات آن را نیز سخت کرده است.

یکی از موارد متناقض مربوط به میزان عرضه و تقاضای خودرو است و در این زمینه شاهدیم که باوجود اینکه نرخ خودرو در ایران نسبت به محصولات جهانی بالاتر است، باز هم صف متقاضیان خرید خودرو در داخل کشورمان بسیار طولانی و در عین حال، صنعت خودرو کشور با این حجم از تقاضا، زیانده است.واقعیت این است که عواملی مانند افزایش نرخ مواد اولیه، نیروی انسانی مازاد و افزایش نیافتن نرخ خودرو در مقاطعی، تولید خودرو را با زیان همراه کرد که این زیان تا امروز ادامه پیدا کرده است.درحال‌حاضر سایت‌های تولید خودرو کشورمان در سایر کشورها نیز زیانده هستند. واحدهای تولیدی راه‌اندازی‌شده کشورمان در افریقا، روسیه و سایر کشورها از دیگر عوامل زیانده شدن صنعت خودرو ما به‌شمار می‌روند؛ به‌عبارتی زیان این واحدها نیز به واحدهای اصلی در داخل کشور تسری پیدا کرده است.لازمه بهره‌وری بودن، بهسازی است، در حالی که خطوط تولید خودروسازی‌های کشور نیاز به نوسازی و بهسازی دارند و به‌نوعی از بهره‌ور بودن فاصله گرفته‌اند.

برای کمک به صنعت خودرو کشور باید با شیوه‌های مدیریت جدید، ناکارآمدی را در تولید کاهش داد که یکی از اقدامات لازم در این زمینه، تعدیل منابع انسانی مازاد است. درحال‌حاضر نسبت به نیروی مازاد انسانی در صنعت خودرو ملاحظه‌کاری می‌شود و برای اینکه اعتراضی نشود، تعدیل اتفاق نمی‌افتد. راهکار این معضل این است که خودروسازی‌ها با استفاده از نیروهای انسانی فعال در واحدهای تولیدی و توسعه خطوط تولید افزایش تیراژ تولید خودرو را در دستور کار قرار دهند.از سویی هم می‌دانیم که مصرف انرژی در صنایع کشور از جمله خودروسازی‌ها بالاست و افزایش ضایعات و خطاها به‌دلیل بازسازی نشدن خطوط تولید است. با سرمایه‌گذاری و تزریق منابع مالی به تولید تجهیزات و تامین سخت‌افزارهای جدید، می‌توان بهره‌وری را افزایش داد و به توسعه رسید.