با وجود پیشرفت ‌ های گسترده در عرصه فن ‌ آوری ‌ های مقابله با حوادث ناگوار، نیاز انسانها به پوشش ‌ های حمایتی بیمه بیش از پیش احساس می ‌ شود.با وجود نیاز مبرم انسان ‌ ها برای استفاده از خدمات بیمه ‌ ای همچنان عوامل متعددی توسعه صنعت بیمه را به چالش می ‌ کشند.بسیار گفته شده است که پیشرفت و توسعه بیمه با توسعه اقتصادی کشورها متقارن است.

ترمیم وضع اقتصادی، افزایش مبادلات، بهبود سطح استاندارهای زندگی، موجب پیشرفت و توسعه بیمه خواهد شد و متقابلاً پیشرفت و اشاعه بیمه نیز در بهبود وضع معیشت افراد و توسعه اقتصادی موثر خواهد بود.مسلم است که بیمه در کشورهای مختلف به چنان جایگاهی رسیده که می ‌ تواند با ایجاد اطمینان در مجموعه فعالیت ‌ های اقتصادی نقش کلیدی را در توسعه اجتماعی و اقتصادی این کشورها ایفا کند.درایران نیزصنعت بیمه با قدمتی بیش از هشتاد سال به ‌ تدریج توانسته دامنه حضور و فعالیت خودر را در مناطق مختلف کشور و در بخش ‌ های مختلف اقتصادی گسترش دهد.

چالش ‌ های اساسی یک صنعت

یکی ازمهم ‌ ترین فعالیت ‌ های شرکت ‌ های بیمه، سرمایه ‌ گذاری در منابع مالی خود است.از آنجایی که درآمدهای حاصل از سرمایه ‌ گذاری شرکت ‌ های بیمه نقش موثری در ایفای تعهدات بیمه ‌ گری آنها دارد، بنابراین سرمایه ‌ ها را باید در فعالیت ‌ های تولیدی و اقتصادی مطمئن به کار انداخت تا بازده مطلوب آن موجب تقویت ساختارهای مالی شرکت شود.درسال ۱۳۹۷ شرکت بیمه دولتی ایران به همراه ۲۳ شرکت بیمه غیردولتی و ۶ شرکت بیمه در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مشغول به فعالیت بوده ‌ اند.طبق آمار عملکرد صنعت بیمه در سال مورد اشاره، تنها حدود 14 درصد از حق بیمه ‌ های دریافتی متعلق به بخش بیمه ‌ های زندگی بوده است.علاوه بر این، سهم بیمه ‌ های مربوط به اتومبیل ( اعم از شخص ثالث، حوادث سرنشین و بدنه اتومبیل) از کل بازار بیمه کشور حدود ۴۴ درصد بوده است.

بالا بودن نرخ تمام شده خدمات بیمه ‌ ای:

از عوامل اصلی بالابودن نرخ تمام شده محصولات بیمه ‌ ای می ‌ توان به بالا بودن هزینه ‌ های مستقیم بیمه ‌ گری در بخش صدوربیمه نامه ‌ ها و پرداخت خسارات با توجه به سیستم ‌ های اجرایی سنتی و پرداخت هزینه ‌ ها از قبیل پرداخت عوارض به وزارت بهداشت و شهرداری ‌ ها اشاره کرد.در بیشترکشورهای دنیا برای توسعه فرهنگ بیمه و تشویق جامعه به خرید محصولات مختلف بیمه ‌ ای، معافیت ‌ های مالیاتی برای هزینه ‌ های بیمه ‌ ای منظور می ‌ کنند.

- عدم آشنایی عامه با فرهنگ بیمه ‌ ای:

فرهنگ بیمه ‌ ای، مجموعه ‌ ای از نگرش ‌ ها و کردارها در بیرون و درون صنعت بیمه است که در تصمیم گیری ‌ ها و عملکردها تجلی پیدا می ‌ کند.تاثیر فرهنگ بیمه بر وضعیت صنعت بیمه از عوامل با اهمیت به شمار می ‌ آید تا آنجا که تحول فرهنگ بیمه ‌ ای را پیش شرط لازم برای تحقق نتیجه مطلوب از تحول در صنعت بیمه دانسته ‌ اند. صنعت بیمه ایران باوجودسابقه طولانی خود حتی در مقام مقایسه با کشور چین که بیمه را از سال ۱۹۸۰ آغاز کرده توسعه نیافته به نظر می ‌ رسد. درصد بالایی از افراد جامعه به خصوص در شهرها و مناطق دور افتاده کشور در مورد بسیاری از انواع بیمه به ویژه بیمه ‌ های زندگی، اطلاع کافی ندارند.

کمبود نیروی انسانی آشنا با نیازهای واقعی بازار بیمه:

در بخش آموزش به لحاظ این که در حرفه بیمه ‌ گری از مجموعه ‌ ای از علوم مختلف مانند آمار، اقتصاد، مدیریت، بازاریابی و... استفاده می ‌ شود و یک مهارت حرفه ‌ ای محسوب می ‌ شود نیاز است که نیروی انسانی متخصص و با مهارت ‌ های متنوع درآن موجود باشد.صنعت بیمه به لحاظ وجود ساختار دولتی و به تبع آن وجود محدودیت ‌ ها و ممنوعیت ‌ ها در زمینه اعزام نیرو به خارج از کشور، برای ادامه تحصیل یا گذراندن دوره ‌ های آموزشی برای بیمه ‌ گران و نبود ارتباط منطقی میان آموزش ‌ های دانشگاهی رشته ‌ های بیمه با نیازهای واقعی بازار با مشکلاتی روبه ‌ رو است.

توسعه نیافتگی در بیمه ‌ های زندگی:

بیمه زندگی عملاً یک پس انداز و در یک نگرش جامع سرمایه ‌ گذاری تلقی می ‌ شود.از این رو توسعه بیمه ‌ های زندگی به تحول زیر بنایی در ساختار سرمایه ‌ گذاری نیازمند است. بیمه زندگی از مکانیسم ‌ های عمده ‌ توسعه بازار مالی است زیرا از یک سو، پس انداز هدف مند را تسهیل می ‌ کند و از دیگر سو، زمینه توسعه سرمایه ‌ گذاری را هموار می ‌ سازد. زمینه ‌ های رشد و توسعه بیمه زندگی را مجموعه ‌ ای از عوامل همچون فرهنگ عمومی، بازار مالی توسعه یافته و مجهز به ابزار و بازار تامین اطمینان، تبلیغات و شفافیت اطلاعاتی، و تنکنیک ‌ های پیشرفته ارزیابی ریسک تشکیل می ‌ دهد.فقدان برخی از زمینه ‌ های مزبور، رشد ضعیف بیمه زندگی را در پی خواهد داشت.بیمه زندگی در اقتصاد ایران با مشکلات ساختاری در زمینه ‌ های متفاوت روبه ‌ روست.

عدم استفاده از فناوری ‌ های اطلاعاتی مناسب:

تجارت الکترونیک صنعتی به عنوان یکی از مهم ‌ ترین دستاوردهای علمی بشر امروز، عرصه ‌ ای است که سال ‌ ها حواس مدیران سازمان ‌ های بزرگ اقتصادی دنیا را به خویش معطوف ساخته است بنابراین از بین رفتن محدودیت ‌ های مکانی، زمانی، کاهش نرخ حجم فروش، دسترسی آسان به اطلاعات، کاهش هزینه ‌ های معاملاتی، مشتری مداری، تخصصی شدن فعالیت ‌ ها و تغییر ساختار شبکه فروش از جمله مزایای استفاده از بیمه الکترونیک است. دربیمه الکترونیک، مهم ‌ ترین ابزار، اطلاعات و ارتباطات است، به عبارت بهتر بیمه الکترونیک، بهره ‌ گیری از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی برای ایجاد فرآیند جدیدی از بیمه و اجرای سیاست ‌ ها، قوانین و مقررات لازم برای عملکرد جامعه اطلاعاتی یا دیجیتالی در صنعت بیمه است.از سویی وجود مشکلاتی همچون کلاهبرداری ‌ های اینتر نتی در بیشتر کشور ‌ های جهان موانعی را نیز برای تجارت الکترونیک به وجود آورده است.

محصولات بیمه ‌ ای جدید:

پیچیدگی و تنوع روزافزون در فعالیت ‌ های اقتصادی و اجتماعی دنیای امروز، باعث شده که بیمه از عناصر کلیدی و تعیین ‌ کننده برای توسعه اقتصادی کشورها و اقتصاد جهانی به شمارآید. بنابراین اگر دولت ‌ ها بخواهند به وظیفه خود در زمینه تأمین رشد اقتصادی مستمر، جامه عمل بپوشانند مجبورند به رشد و توسعه صنعت بیمه و افزایش ضریب نفوذ آن اهتمام ویژه ‌ ای مبذول دارند.می ‌ توان نتیجه گرفت که یکی از وظایف کلیدی بیمه مرکزی ایران به عنوان نهاد حاکمیتی صنعت بیمه، تلاش برای افزایش ضریب نفوذ بیمه در کشور است.انجام سرمایه ‌ گذاری ‌ های زیر بنائی و مهیا کردن شرایط برای ورود بخش خصوصی به صحنه فعالیت اقتصادی یکی دیگر از وظایف مهم دولت ‌ هاست که برای گسترش نفوذ بیمه، این نقش، کلیدی است.

تعدد قوانین و مقررات:

یکی از مشکلات اساسی صنعت بیمه که منجر به نارضایتی بیمه ‌ گذاران از عملکرد صنعت بیمه می ‌ شود ناشی از عدم آگاهی کافی بیمه ‌ گذاران نسبت به شرایط بیمه مورد نظر و شفاف نبودن شرایط و مندرجات برخی بیمه نامه ‌ ها است. مشکل زمانی بروز می ‌ کند که خسارتی اتفاق می ‌ افتد و بیمه ‌ گر به استناد مندرجات و شرایط بیمه ‌ نامه و مقررات حاکم بر صنعت بیمه که در بیشتر موارد امکان تفسیر و برداشت ‌ های گوناگون برای آن وجود دارد، خسارت و یا بخشی از خسارت را رد می ‌ کند.براین اساس، مشتری ناراضی بنا به زعم خویش از حق و حقوق خود می ‌ گذرد و یا این که با مراجعه به دستگاه قضایی مسیری طولانی را جهت دادخواهی طی خواهد کرد. نتیجه این فعالیت، علاوه بر ایجاد هزینه برای فرد و جامعه و یا ایجاد مشکلات اقتصادی، اعتماد و اطمینان بخشی از جامعه را نسبت به صنعت بیمه کاهش خواهد داد.

سخن پایانی

توجه به این بخش علاوه بر گسترش خدمات بیمه ‌ ای در بین مردم، می ‌ تواند از طریق افزایش مشارکت بخش خصوصی در ارائه خدمات بیمه ‌ ای به ارتقای سطح اشتغال و افزایش شاخص ‌ های کلیدی اقتصاد کشور کمک کند. می ‌ توان گفت اگر اقتصاد یک کشور متکی به بیمه و تامین ناشی ازآن نباشد، قطعا در معرض تهدید خطرهای بی ‌ شماری قرار خواهد گرفت. اندیشمندان، نقش بیمه در اقتصاد را از دید کلان، شامل حفظ ثروت ملی، تضمین و توسعه سرمایه گذاری ‌ ها، ایجاد اعتبار و توسعه مبادلات و بهبود موازنه ‌ های ارزی دانسته ‌ اند.