به ‌ گزارش صمت، باوجود در اختیار داشتن ذخایر فراوانی از زغال ‌ سنگ که ذخیره قطعی آن یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن برآورد می ‌ شود، نباید نگرانی در زمینه تامین مواد اولیه وجود داشته باشد. این در حالی است که در سال ‌ های اخیر به ‌ ویژه در یک سال گذشته، واردات زغال ‌ سنگ توانسته نرخ تمام ‌ شده واحدی همچون ذوب ‌ آهن اصفهان را تحت ‌ تاثیر قرار دهد، به ‌ نحوی که این شرکت در خبری به سهامداران خود اعلام کرد بخشی از کاهش سود شرکت به ‌ دلیل واردات زغال ‌ سنگ بوده است.

محمدجعفر صالحی، معاون خرید ذوب ‌ آهن اصفهان بااشاره به اینکه ایران تبدیل به بزرگ ‌ ترین واردکننده زغال ‌ سنگ شده است، عنوان کرد: یکی از جوسازی ‌ های خبری در مسئله واردات زغال ‌ سنگ بر این مبنا است که حجم و ارزش زغال ‌ سنگ وارداتی را با کک وارداتی جمع کرده و اعلام می ‌ شود که زغال کک وارد شده، اما کل تولید زغال ‌ سنگ ایران تا به امروز از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن کنسانتره تجاوز نکرده و حسب برنامه جامع تولید زغال ‌ سنگ و همچنین دستورالعمل ‌ های اولیه، ۲۵ تا ۳۰ درصد زغال ‌ سنگ کیفی الزاما باید با زغال ‌ سنگ تولید داخل ترکیب شود تا کک در حداقل کیفیت مطلوب کوره بلند تولید شود. وی درباره ظرفیت کک ‌ سازی موجود در کشور توضیح داد: از مجموع ظرفیت کنونی ۳ میلیون و ۵۰ هزار تنی کک ‌ سازی در کشور، یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن مربوط به ذوب ‌ آهن، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن مربوط به زرند و ۱۵۰ هزار تن آن هم متعلق به طبس است.

صمتوی ادامه داد: اگر این ۳ میلیون را در ۱ . ۴ ضرب کنیم، یعنی ما ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کنسانتره زغال ‌ سنگ، باید فارغ از کیفیت آن تولید کنیم تا نیاز داخل تامین شود که متاسفانه چنین ظرفیتی برای تولید زغال ‌ سنگ برنامه ‌ ریزی نشده و حاشیه سودی که سال ‌ ها پیش تولیدکنندگان زغال به ‌ دست آوردند، باید در این زمینه صرف می ‌ شد.

معاون خرید ذوب ‌ آهن با بیان اینکه کل استخراج مکانیزه معادن ما به طبس بازمی ‌ گردد، تشریح کرد: در طبس هم باوجود استخراج مکانیزه کل تولید در سال به ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن کنسانتره زغال ‌ سنگ می ‌ رسد. یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن دیگر از تولید ما به روش نیمه ‌ مکانیزه و سنتی انجام می ‌ شود.

مشکل حوزه زغال ‌ سنگ

مشکل حوزه زغال ‌ سنگ کشور چیست؟ آیا آن ‌ طور که باید در این سال ‌ ها به این بخش توجه یا آنکه حاشیه سود صرف توسعه معادن نشده است؟ یکی از اصلی ‌ ترین مشکلاتی که امروز معادن زغال ‌ سنگ با آن مواجهند، توسعه ‌ نیافتگی است که توانسته بر میزان تولید و حتی خطرات احتمالی در این معادن اثرگذار باشد. متاسفانه نبود سرمایه ‌ گذاری کافی در این معادن علاوه بر آنکه حجم استخراج را کاهش داده، توانسته تعداد حوادث را افزایش دهد. بخشی از این توسعه ‌ نیافتگی به نحوه نرخ ‌ گذاری ‌ ها برای زغال ‌ سنگ در بازار داخلی بازمی ‌ گردد که توانسته این مشکلات را به ‌ همراه داشته باشد.

سعید صمدی، دبیر انجمن زغال ‌ سنگ ایران در گفت ‌ وگو با صمت بااشاره به صحبت ‌ های معاون خرید ذوب ‌ آهن اصفهان، بیان کرد: نرخ ‌ گذاری از اواخر سال ۹۷ شروع شد و در عمل در این زمان نرخ زغال ‌ سنگ نسبت به سال ‌ های گذشته با افزایش همراه بوده، اما واقعیت آن است که در ۳ سال اخیر تمام بازار با مشکلاتی مواجه شده و تورم تولیدکننده هم فزونی یافته است، حتی در این زمینه، نرخ تمام ‌ شده در معادن زغال ‌ سنگ را به ذوب ‌ آهن ارائه کرده ‌ ایم.

وی ادامه داد: از سال ۹۷ تا به امروز هزینه ‌ های تولید در معادن زغال ‌ سنگ ۶۵۰ درصد افزایش داشته است. فراموش نکنیم نرخ ارز با نوسانات بسیاری همراه بود و همین موضوع باعث شده تا حاشیه سود چندانی در این سال ‌ ها حاصل نشود که حالا از محل آن توسعه انجام بگیرد یا خیر. متاسفانه افزایش نرخ وجود داشته، اما ناشی از تورم کل کشور بوده که حاشیه سود را از بین برده است. در کنار آن، امسال شاهد افزایش حقوق کارگران و هزینه ‌ های حمل انرژی بودیم که تمامی آن بر نرخ تمام ‌ ‎ شده تولید تاثیرگذار است.

صمتصمدی در ادامه اضافه کرد: متاسفانه در سال ۱۴۰۱ قیمت ‌ ها نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ منفی شده و با کاهش ۱۰ درصدی همراه بوده است. باوجود شرایطی که صمدی به آن اشاره دارد، نمی ‌ توان توقع داشت معادن زغال ‌ سنگ در کنار افزایش تولید، توسعه در این معادن را اجرایی کنند.

گزارش ‌ های کدال ذوب ‌ آهن

دبیر انجمن زغال ‌ سنگ ایران بااشاره به گزارش ‌ های کدال ذوب ‌ آهن اصفهان بیان کرد: مطابق گزارش ‌ های موجود در کدال ذوب ‌ آهن، این شرکت سال گذشته نرخ زغال ‌ سنگ وارداتی خود را تنی ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اعلام کرده، در حالی که در همان زمان، متوسط نرخ زغال ‌ سنگ داخلی تنی ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. فراموش نکنیم که ما یک نرخ جهانی داریم و هر کیفیتی یک نرخ مشخص دارد.

صمدی اضافه کرد: بهترین زغال ‌ سنگ موجود در بازار، پریمیوم استرالیا است که تفاوت آن با بدترین کیفیت تنها ۳۰ درصد و جالب است، بدانید که ذوب ‌ آهن پریمیوم وارد نکرده و نکته دیگر آن است که کیفیت زغال در طبس نزدیک به زغال ‌ سنگ پریمیوم است. باتوجه به این توضیح، شاید مطرح شدن مسئله کیفیت از سوی ذوب ‌ آهن برای واردات زغال ‌ سنگ شاید توجیهی برای این موضوع باشد که توانسته بر سوددهی این مجموعه اثرگذار باشد.

صمدی تاکید می ‌ کند قیمت ‌ های جهانی مشخص و ذوب ‌ آهن اصفهان اعلام کرده است، امسال زغال ‌ سنگ وارداتی را تنی ۱۲ میلیون تومان خریداری می ‌ کند، در حالی که زغال ‌ سنگ داخلی امسال ارزان ‌ تر از سال گذشته و بین 3 میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تا 3 میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

آمارهای وارداتی زغال ‌ سنگ

دبیر انجمن زغال ‌ سنگ ایران بااشاره به آمارهای وارداتی زغال ‌ سنگ اظهار کرد: در ۷ ماه نخست امسال، ۵۲۰ میلیون دلار زغال ‌ سنگ وارد کشور شده، در حالی که در تامین ارز با مشکلات بسیاری مواجهیم، همچنین پیش ‌ بینی می ‌ شود تا پایان سال این عدد به یک میلیارد دلار برسد.

وی ادامه داد: ما پیشنهاد کرده ‌ ایم نرخ زغال ‌ سنگ داخلی به ‌ میزان ۳۰ درصد افزایش پیدا کند و ما هم در مقابل تولید را ۳۰ درصد افزایش و نیاز موجود را تامین کنیم، البته هنوز با این پیشنهاد موافقت نشده است. از سویی دیگر، ما در موضوع صادرات هم با مشکلات بسیاری مواجهیم که می ‌ تواند بر این سوددهی اثرگذار باشد.

سخن پایانی

آن ‌ طور که پیدا است، معادن زغال ‌ سنگ کشور، ظرفیت توسعه و افزایش تولید را دارند، در حالی که دولت و مصرف ‌ کننده عمده آنها یعنی ذوب ‌ آهن اصفهان نگاه حمایتی به این حوزه داشته باشد. اگر موضوع افزایش نرخ موردقبول واقع شود، معادن زغال ‌ سنگ می ‌ توانند توسعه در کنار افزایش تولید را رقم زده و میزان واردات این ماده معدنی را کاهش دهند. این در حالی است که میزان ذخایر ارزی کشور به ‌ دلیل شرایط تحریمی و نوسانات ارزی چندان حال خوشی ندارد و این موضوع می ‌ تواند بخشی از هزینه ‌ های ارزی مجموعه ‌ ای همچون ذوب ‌ آهن را کاهش دهد.