مرگ، مقصد جاده‌های بی‌هشدار
جاده‌های ایران سال‌هاست به قربانی گرفتن عادت کرده‌اند؛ نه به‌تنهایی که با همدستی خودروها، آن هم نه‌فقط پراید و پژو که بنز و تویوتا نیز در این «کشتار» شریک هستند.
جاده های ایران سال هاست به قربانی گرفتن عادت کرده اند؛ نه به تنهایی که با همدستی خودروها، آن هم نه فقط پراید و پژو که بنز و تویوتا نیز در این «کشتار» شریک هستند. حوادث رانندگی از جمله اصلی ترین عوامل مرگ ومیر در جهان بوده و نخستین دلیل مرگ در بهترین سال های زندگی انسان ها یعنی در سنین جوانی و معمولا کمتر از ۴۰ سال است که علاوه بر از بین بردن انسان های جوان در بهترین دوران زندگی شان، هزینه های مالی، روحی و روانی و درد و غم بسیاری را برای خانواده های آنها و همچنین جامعه به دنبال دارد. عوامل انسانی، از اصلی ترین دلایل وقوع تصادفات است، اما این عامل به تنهایی نمی تواند سبب بروز تصادفات جاده ای شود. این روزها ویراژهای دردسرساز، بسیاری از جوانان را به دام مرگ می کشاند و از سوی دیگر، رشد قارچ گونه خودروهای شخصی و رعایت نکردن دقیق فرهنگ ترافیک، موجب افزایش حوادث ترافیکی و تصادفات می شود. در حال حاضر هم با وجود گرانی خودرو، هنوز هستند خانواده هایی که تا فرزندانشان قد می کشند، کلید خودرویی صفر را به عنوان هدیه روی میز آنها می گذارند. از سوی دیگر، دریافت گواهینامه تنها برای عبور از گودال جریمه است و برخی از افراد، هیچ گونه توجهی به یادگیری درست اصول راهنمایی و رانندگی ندارند. صمت در این گزارش به بررسی اهمیت توجه به علائم راهنمایی و رانندگی در کاهش تصادفات و تعداد جانباختگان جاده ای پرداخته است. با ما همراه باشید.
آمار بالای تصادفات معضل امروز جامعه شهری
با توجه به رشد زندگی شهرنشینی و رشد فزاینده تردد خودروهای شخصی، ترافیک و آمار بالای تصادفات درون شهری از معضلات امروز جامعه شهری است؛ شاید ایران جزو امن ترین کشورهای منطقه به لحاظ حوادث تروریستی باشد، اما متأسفانه به دلیل پایین بودن فرهنگ ترافیک، شاهد آمار بالای حوادث ترافیکی درون شهری هستیم و روزی نیست که در تیتر نخست اخبار رسانه های گوناگون، خبرهایی از آمار تلفات و فوتی های ناشی از این حوادث نداشته باشیم. مرگ ایرانی ها در تصادفات و سوانح رانندگی آن قدر راحت رخ می دهد که گاهی به معنای واقعی کلمه، ما را مغموم می کند که چرا بهای «جان ایرانی» در جاده ها تا این حد پایین است.
کاری به ساکنان شاخ افریقا که از گرسنگی تلف می شوند، نداریم، جنگ جهانی را هم کنار می گذاریم و از درگیری های سوریه، مصر و بحرین هم می گذریم؛ چه آنکه تلف شدن انسان ها در هرکدام از این رویدادها، به هر حال منطق خود را دارد؛ یکی منطق جنگ و دیگری فقر. این روزها فرقی نمی کند پراید زیر پایتان باشد یا تویوتا، بی احتیاطی که وسط باشد، جان آدمی مفت مفت از بین می رود. از سوی دیگر، آمار منتشرشده از سوی سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد ایران با سالانه حدود ۵۰ کشته در هر ۱۰۰ هزار نفر، جزو کشورهای منطقه قرمز (خطرناک) در رانندگی به شمار می رود. این آمار که براساس دو شاخص «تعداد کشته شدگان تصادفات» و «تعداد کشته شدگان جاده ای نسبت به هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت» تهیه شده، می گوید وضع ایران از گذشته بدتر است، زیرا پیش تر تعداد کشته شدگان در هر ۱۰۰ هزار نفر، حدود ۳۵ نفر بود، اما حالا به حدود ۵۰ نفر رسیده است. نباید در این بین توجه کم به علائم راهنمایی و رانندگی را نیز از یاد برد؛ موضوعی که نقش مهم آن فراموش شده و جای خود را به تعاریف خنده دار به نوع خودرو داده است. هر چند کیفیت خودرو نیز نقش مهمی دارد، اما جای پرداختن به آن جای دیگری است.
تابلوها به ما سلام می کنند
سرهنگ عین الله جهانی، معاون اجتماعی سابق پلیس راهور درباره نقش مهم تابلوها در جلوگیری از تصادفات به صمت گفت: علائم عمودی مانند چراغ ها و تابلوها و افقی مانند انواع خط کشی ها راهنمایی و رانندگی به عنوان اصلی ترین مقررات در حوزه عبور و مرور از اهمیت ویژه ای برخوردارند. این علائم قوانین، هشدارها و اخباری را انتقال می دهند که بسیار حائز اهمیت است. در حقیقت تابلوهای راهنمایی و رانندگی به ما سلام می دهند، زیرا حاوی پیام هایی هستند که سلامتی ما را در بر دارد. به عنوان مثال، وقتی تابلوی گذرگاه عابر پیاده در محلی نصب می شود، به معنای توجه حداکثری به جلو و رعایت سرعت مطمئنه توسط رانندگان وسایل نقلیه است. در نتیجه اگر به این علامت توجه نشود، جان عابران پیاده در معرض خطر جدی قرار می گیرد. تابلوها و علائم راهنمایی به عنوان بخشی از تجهیزات کنترل ترافیک، نقش مهمی را در ارتقای ایمنی خیابان ها و معابر و کنترل رفتار رانندگان و عابران پیاده برعهده دارند. علائم راهنمایی و رانندگی رکن رکین ایمنی، آرامش و انضباط در عبور و مرور هستند.
وی در ادامه ضمن توضیح انواع تابلوهای راهنمایی و رانندگی اظهار کرد: ۳ دسته تابلو راهنمایی و رانندگی وجود دارد؛ تابلوهای اخطاری یا هشداردهنده، تابلوهای بازدارنده یا انتظامی و تابلوهای آگاهی دهنده یا اخباری هستند. رانندگان باید به این نکته توجه داشته باشند که علائم راهنمایی و رانندگی براساس ارزیابی های کارشناسی در محل های گوناگون نصب شده اند و توجه نکردن به آنها موجب افزایش آمار تصادفات و تلفات مالی و جانی ناشی از آن می شود. لازم است رانندگان وسایل نقلیه در زمان مواجهه با تابلوهای راهنمایی و رانندگی به هشدار نمایش داده شده در آن توجه کنند، به گونه ای که یک پلیس در حال دستور دادن به آنهاست. متاسفانه گاهی شاهد این هستیم که برخی رانندگان به مرور زمان تابلوها را می بینند، اما برایشان عادی است. متاسفانه حجم بالایی از تلفات تصادفات مربوط به برخورد وسایل نقلیه با عابران پیاده است که این حوادث دلخراش با توجه بیشتر رانندگان به تابلوهای هشداردهنده راهنمایی و رانندگی و رعایت سرعت مطمئنه قابل پیشگیری است.
تابلوهای فرسوده را جمع آوری کنید
جهانی با بیان اینکه تابلوهای ترافیکی می توانند خسارت های جاده ای را به حداقل ممکن برسانند، افزود: تابلوها با هدف آگاهی بخشی به رانندگان ایجاد شده اند و نقش مهمی در کنترل سرعت، محافظت از عابران پیاده، موقعیت جغرافیایی و مسیر هشدارهای ترافیکی و... دارند. با توجه به اینکه تابلوها در معرض آسیب های ناشی از عوامل نامساعد محیطی مانند گردوغبار، برخورد ناشی از تصادفات خودروها و ناهنجاری های اجتماعی قرار دارند و باید به بهترین شکل ممکن به رانندگان اطلاع رسانی کنند و نیاز به بهینه سازی دارند؛ بنابراین از مسئولان راهداری و حمل ونقل جاده ای تقاضا داریم تابلوهای فرسوده را برچیده و تابلوهای نو جایگزین کنند و مکان هایی که نیاز به تابلو و علائم دارند، نسبت به تهیه و نصب آن در محورهای مواصلاتی اقدام کنند. این در حالی است که مسئولیت نگهداری از علائم راهنمایی و رانندگی در شهرها با شهرداری ها و در جاده های برون شهری با سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای است.
معاون اجتماعی سابق پلیس راهور با تاکید مجدد بر اهمیت تابلوهای راهنمایی و رانندگی، بیان کرد: یکی از مهم ترین مباحث ترافیکی در راه ها استفاده از علائم، تابلوهای افقی و عمودی و تجهیزات ایمنی نصب شده در جاده هاست که به منظور هدایت بستر استفاده کنندگان از راه در جهت کاهش پیشگیری از وقوع تصادفات و کاهش صدمات ناشی از حوادث ترافیکی به کار می روند. مهم ترین کاربرد تابلوها راهنمای مسیر در معابر شهری و برون شهری، مسیریابی سریع رانندگان برای انتخاب کوتاه ترین و بهترین مسیر برای کاهش زمان سفر و دستیابی آسان تر به مقصد است.
جهانی با اشاره به تخلف رانندگان پس از مسیر اشتباه، اظهار کرد: برای تغییر مسیر نیز لازم است در فواصل گوناگون تابلوهای خروجی نصب شود که رانندگان از فاصله دورتر متوجه خروجی شوند. این موضوع نیز در کاهش تصادفات بسیار تاثیرگذار است.
تاثیر دوربین ها
معاون اجتماعی سابق پلیس راهور درباره تاثیر دوربین های راهنمایی رانندگی در کاهش تصادفات گفت: هر اندازه بتوانیم سیستم های هوشمند را بیشتر و نظارت ها را از این طریق افزایش دهیم، قطعا تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
اصلی ترین خسارت در تصادفات، جانی است
مهرداد تقی زاده، معاون اسبق حمل ونقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به آمار افزایشی تصادفات پس از سال ۸۶ به صمت گفت: تعداد جانباختگان جاده ای و درون شهری از سال ۸۶ به بعد روند افزایشی داشته است. این در حالی است که سال گذشته ۱۶ هزار و ۷۷۸ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با سال ۹۸ با آمار تلفات ۱۵ هزار و ۳۹۶ نفر، ۹ درصد افزایش یافته است. وی با اشاره به افزایش آمار کشته شدگان در تصادفات اظهار کرد: اصلی ترین خسارت در حوزه تصادفات جاده ای، جانی است تا مالی. یک زمانی تعداد کشته های ناشی از تصادفات جاده ای کشور ۲۵ هزار نفر در سال بود که پس از ۱۰ سال این آمار با نظارت های درست به ۱۵ هزار نفر در سال رسید، اما امروز آمار کشته شدگان و خسارت ها به نسبت گذشته افزایش پیدا کرده است. همچنین در کنار کشته شدگان حادثه جاده ای باید به آمار مجروحان نیز توجه کرد. قطعا اگر خسارت های مالی را بتوانیم در سطح کشور کاهش دهیم، این هزینه ها را می توان برای تقویت حمل ونقل عمومی استفاده کرد.
حل این مشکل هیچ بودجه ای لازم ندارد
معاون اسبق حمل ونقل وزارت راه و شهرسازی، نقش دوربین و تابلوهای راهنمایی و رانندگی را بسیار مهم دانست و افزود: یکی از عوامل مهم در کاهش تصادفات جاده ای، دوربین های راهنمایی و رانندگی و تابلوهاست. مشکلی که در تمام جاده های درون شهری و برون شهری وجود دارد این است که دوربین های کنترل سرعت را بر مبنای سرعت آن نقطه تنظیم نمی کنند، بلکه بر مبنای سرعت آن محور تنظیم می کنند؛ در نتیجه تابلو و دوربین به درستی نصب شده، اما تنظیم دوربین بر مبنای تابلو سرعت مجاز نیست. به عنوان مثال، اگر در داخل شهر تابلو سرعت مجاز را ۵۰ کیلومتر نشان می دهد باید دوربین منطقه با همان سرعت تنظیم شده باشد. برای حل این مشکل، هیچ بودجه ای لازم ندارد و تنها با اصلاح تنظیم دوربین ها حل می شود. به عنوان مثال، یکی از دلایل کاهش تصادفات در کیش، رعایت همین اصول است.
سرعت نقطه ای ثبت می شود
تقی زاده با اشاره به عملکرد کنونی دوربین های کنترل جاده ای گفت: عملکرد کنونی دوربین های کنترل جاده ای براساس سرعت ثابتی است که این دوربین ها باید به سیستمی مجهز شود که سرعت را براساس نقطه عبور ثبت و اعلام کند و در این راستا، از هزار دوربین کنترل سرعت، حدود ۷۰۰ دستگاه به سرعت نقطه ای تجهیز شده است. معاون اسبق حمل ونقل وزارت راه و شهرسازی محاسبه سرعت لحظه ای و متوسط توسط دوربین های راهنمایی و رانندگی اظهار کرد: پس از عبور خودرو از نخستین دوربین، ثبت ساعت و سرعت انجام و تا دوربین بعدی براساس محاسبه زمان عبور و سرعت مجاز، سرعت متوسط خودرو لحاظ می شود. پس از عبور یک خودرو از نخستین دوربین، ثبت ساعت و سرعت انجام و تا دوربین بعد، محاسبه زمان عبور، براساس سرعت قانونی لحاظ می شود؛ بنابراین اگر راننده خودرویی با رؤیت پلیس یا دوربین بعدی سرعت خود را کاهش دهد و دوباره افزایش سرعت غیرقانونی داشته باشد تا باعث طی شدن فاصله بین دوربین ها در کمتر از زمان مشخص شود، سامانه تشخیص سرعت متوسط، میانگین سرعت را محاسبه می کند. این مورد نیز در جلوگیری از تصادفات بسیار تاثیرگذار است.
سخن پایانی
این روزها، تلخی تصادفات با خودرویی به نام پراید با شوخی و خنده های مضحکی همراه است که حتی در برخی شبکه های رسانه ملی نیز شاهد آن هستیم؛ شوخی هایی که اصل مهم بی احتیاطی را زیر سوال می برد. بی احتیاطی و بی توجهی به علائم رانندگی، به عنوان دلیل مهم بروز تصادفات برای بسیاری از افراد کمرنگ شده است.
