تورم، ثبات بازار را بههم میزند
یدالله صادقی ـ رئیس اسبق سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نهتنها صنایع کوچک، بلکه واحدهای صنفی خرد هم در بخشهای مختلفی از بازار تاثیرگذار هستند. این واحدها باوجود مقیاس محدود، تاثیرگذاری مهمی در مباحث کلان اقتصادی دارند و از اینرو هر موضوعی که خلل در فعالیتهای آنان ایجاد کند، حائزاهمیت است. بنا بر نظر بسیاری از کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار، ثبات از جمله اساسیترین موارد تاثیرگذار بر فعالیت مشاغل و واحدهای تولیدی است. ثبات، بازار را ساماندهی کرده و از بروز اختلالات پیشبینینشده و غیرقابلحل، جلوگیری میکند. باید تاکید کرد همواره مسائل متعددی بر ثبات بازار تاثیرگذار است و با کنترل هریک از این عوامل، میتوان به ثبات نسبی دست یافت. دولت بهعنوان نهاد اصلی و رسمی کنترل بازار، وظیفه مدیریت تمامی مولفههای تاثیرگذار بر ثبات بخشهای اقتصادی را برعهده دارد و باید به تمامی این مسائل توجه کافی داشته باشد.
نخستین و مهمترین مولفه ثبات بازار، کنترل تورم است. افزایش تورم منجر به بیثباتی و نابسامانی تمام بخشهای اقتصادی از جمله بازارهای کالایی میشود و بهطور مستقیم تنظیم بازار را مورد هدف قرار میدهد. صاحبان مشاغل معتقدند درحالحاضر تورم جزو مهمترین موانع و مشکلات واحدهای صنفی و تولیدی است و بهدلیل وجود دلایل مختلفی از جمله تحریم و کاهش روزافزون ارزش واحد پول ملی، تورم تبدیل به پدیدهای مخرب و غیرقابلکنترل شده و روزبهروز شاهد پسرفتهای اقتصادی در بخشهای مختلف بازار هستیم. بدیهی است، در چنین شرایطی فعالیت اصناف تحتتاثیر قرار گرفته و باوجود سایه سنگین تورم، درگیر رکود و افزایش نرخ شدید کالاها میشوند. باید در رابطه با این موضوع تاکید کرد در شرایطی که نرخ تمامشده کالاها بهعلت کاهش ارزش پول ملی، افزایش نرخ مواد اولیه و سایر هزینههای تولید، رشد چندبرابری یابد، بدیهی است تورم بهصورت سلسلهوار در تمامی بخشهای تولید، توزیع و بازار تسری پیدا خواهد کرد. در این اوضاع مسلم است اقتصاد کلان کشور از جمله بازار و فعالیت اصناف تحتتاثیر قرار گیرد، بنابراین مهمترین مسئلهای که دولت باید در راستای حمایت از واحدهای تولیدی و بنگاههای صنفی کوچک و متوسطمقیاس بهکار گیرد، کنترل و مهار تورم است، چرا که تورم علاوه بر سخت کردن فعالیت اصناف، قدرت خرید مردم را کاهش میدهد و از اینرو امروز شاهد رکود سنگینی در بازار هستیم. وجود رکود بهدلیل تورم و کوچکتر شدن سبد معیشتی مردم، مسئله مهمی است که نباید از کنار آن بهسادگی عبور کرد.
همانطور که پیشتر گفته شد، کاهش ارزش پول ملی و همچنین افزایش نرخ مواد اولیه، باعث شکلگیری تورم در بازار میشود، اما باید تاکید کرد همواره روابط خارجی از اصلیترین دلایل شکلگیری این موضوعات است.
بهبیانی دیگر، بهسبب وجود تنشهای بینالمللی و ضعف در روابط خارجی، مولفههای تورمآفرین ایجاد میشود و بازار را دستخوش تغییر میکند. در گام نخست، تشدید تحریمها باعث ایجاد درگیری و مشکل در تجارت خارجی ایران است.
شکلگیری موانع برای صادرات و واردات سبب کاهش درآمدهای ارزی ایران و تامین نشدن مواد اولیه برای گردش چرخه تولید و فعالیت صنایع به طور مناسب شده است، بنابراین میتوان شرایط روابط بینالمللی را یکی از ارکان اصلی رشد اقتصادی و بهبود بازار عنوان کرد، چرا که در تمام حلقههای زنجیره تولید، توزیع و بازار مصرف نقشی اساسی ایفا میکنند.
همواره باید تاکید کرد یک اقتصاد بینالمللی میتواند از ابعاد گوناگون لوازم موردنیاز رشد و توسعه را بهدست آورد.
تعامل با کشورهای صاحب صنعت، فناوری و سرمایه یک ضرورت برای توسعه اقتصادی است و هر کشوری که پیشرفت و بهبود تولید را هدف قرار میدهد، باید به این نکته توجه کافی داشته باشد.