فقر اندیشه و درماندگی نظری
سیدمحمد بحرینیان صنعتگر و پژوهشگر توسعه صنعتی
پس از حدود ۳ سال ممنوعیت واردات خودرو در نهایت این محدودیت برداشته شد، اما مصوبه واردات خودرو تاثیری در قدرت اقتصادی، ایجاد رقابت و افزایش توان تولیدی کشور نخواهد داشت و اگر برای ملت ایران و تولیدکنندگان ما آب نداشته باشد، برای عده ای نان بسیار خوبی دارد، کما اینکه دیدیم بعد از برجام، شرکت های رنو و پژو برای چندمین بار به کشورمان آمدند. در بخش نفت و گاز چقدر سروصدا کردند که توتال و سینوپک چین آمدند، اما به محض اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین امریکا سبب شد این کشور از برجام خارج شود، بلافاصله کشور را ترک کردند. سیتروئن می خواست در کاشان مستقر شود و با در اختیار دادن بازارمان، کلی هم ارز برای واردات خودروهایشان از کشور خارج شد، اما فایده آنها برای کشور چه بود؟ چین به شرکت های مانند اپل و بنز گفت شما بیایید با معیارهای من در کشورم کار کنید تا بازار خود را در اختیار شما بگذارم، حالا ببینید ناشی از آن تصمیم ها، چین هوآوی، شیائومی و خودروسازی را نیز دارد، اما دولت این مسائل را مطالعه نمی کند. چینی ها مثل ما در این دام نیفتادند، اما روسیه در این دام افتاد و تمام خودروسازی ها و حتی فست فودهایی مانند مک دونالد، کشورش را ترک کردند.
آقایان شیفته واردات شده اند. همه منتظر مانده اند نفت را بفروشند و با پول آن یک سری کالا وارد کنند. ما گزارش هایی در دست تهیه داریم که واقعا خجالت می کشیم برخی نتایج آن را بگوییم. این گونه واردات نمی تواند برای ملت ایران فایده ای داشته باشد. این یک زمین طراحی شده برای شکست و تضعیف ما است. البته رویه فعالیت شرکت های خودروساز داخلی هم شرم آور است. در بحث خودرو داخلی حق با مردم است و اگر اقتصاد کشوری مبتنی بر تولید نباشد، موفق نمی شود. وضعیت صنعت خودرو ما نتیجه ناتوانی، نبوددانش، ناآگاهی از علوم کاربردی، ناتوانی از برنامه ریزی و سوءمدیریت است که نتوانسته اند پیشرفتی حاصل کنند. بخش عمده صنایع شکل گرفته در رده صنایع با فناوری پایین و بخشی هم در بخش صنایع فناوری متوسط روبه پایین جهان است. با انتشار فهرست داده های بانک مرکزی، تحلیلگران در کمال حیرت دریافتند که گرچه ادعاها فراوان و نمایشی بوده، اما بسیاری از صنایعی که فکرش را هم نمی کردیم با بلعیدن ارز می توانند سرپا بمانند. همین طور در بخش خودرو مشخص شده که بسیاری از خودروسازان و قطعه سازان ما، مونتاژکار هستند. البته آن لیست گیرندگان ارز نشان داد، چه صنعتگران شریفی در کشور هم وجود دارند که به دنبال منافع ملی و ارتقای فناوری و افزایش خوداتکایی منطقی و عقلانی هستند. همچنین نشان داد در چه بخش های تولیدی ساده حتی ارز اگر مصرف نکنند، قادر به ادامه حیات نیستند. مثلا یک تولید کننده بیسکویت ۳۸ میلیون دلار ارز گرفته است. فلان فولادساز که باید ارز برای کشور بیاورد، چطور شده که ارز می گیرد؟ خودرو داخلی هم در همین راستا تعریف می شود. مردم بزرگ ما باید بدانند فقر اندیشه و درماندگی نظری و ناتوانی در ارائه برنامه راهبردی توسعه و پیشرفت در قوای مقننه و مجریه در برنامه ریزی، همین مشکلات را در لوازم خانگی، خودرو، لامپ، فرش و... ایجاد کرده است.
بی برنامگی، عوام گرایی و خرید محبوبیت باعث شده وفق داده های مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۸ ، بیش از ۱۸ هزار واحد دارای پروانه تولید مرغ گوشتی مثلا فعال در کشور داشته باشیم که حدود ۴۱۷ میلیون قطعه مرغ گوشتی ظرفیت تولید (به معنای تولید نیست) دارد. جمع اشتغال همه آنها نیز حدود ۷۱ هزار تن بوده، در حالی که فقط یک شرکت عربستانی ۵۶۲ میلیون قطعه مرغ کشتارشده داشته است. تنها یک شرکت برزیلی در شعبه برزیل خود بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون قطعه مرغ کشتار شده داشته است. همین شرکت برزیلی در شعبه امریکای خود نیز به تنهایی یک میلیارد و ۵۷۵ میلیون قطعه مرغ کشتارشده تولید و حدود ۷۳ هزار تن اشتغال ایجاد کرده است؛ حال مقایسه کنید با اشتغال همه آن تعداد به اصطلاح تولیدکنندگان ما با این کوتوله پروری در دنیا نمی توانیم حرفی بزنیم. کره جنوبی و چین با یک چهارم و یک سوم از منابعی که ما هدر داده ایم، به توسعه رسیده اند. مملکت ما بزرگ است و می توانیم از این مشکلات عبور کنیم؛ بنابراین راه چاره در واردات و از دست دادن منابع ارزی نیست و واردات سرابی بیش برای پیشرفت نیست.
