تهدیدی بزرگ در کمین سرمایه ملی
محمدتقی نقدعلی ـ نماینده دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی
ساخت 5 سد در میناب در دستور کار قرار دارد، اما متاسفانه ناتمام مانده که در صورت اجرایی شدن آن، بخش عظیمی از آب شیرین پشت سدها ذخیره می شود و دیگر نیازی به شیرین سازی آب دریا نیست.
وقوع سیل، 2 جنبه منفی و مثبت را در پی دارد؛ یکی اینکه آسیب های فراوانی را به شهرها و استان ها وارد می کند و دیگری ذخیره سازی آب پشت سدها است که شاید گرهی از گره های خشکسالی را باز کند، با این حال، اخبار حاکی از آن است که ذخیره سازی آب حاصل از سیلاب تنها مصرف 3 روز تهران را در برمی گیرد و حجم چندان زیادی به آب سدها اضافه نشده، اما چرا؟ راه حل چیست؟ آیا تاکنون تدبیری در رابطه با این مسئله اتخاذ شده است؟
ذخیره سازی آب یکی از مواردی است که باید به آن توجه داشت. مسئله ای که در سیل اخیر به طورکامل مشهود بود، با مورد توجه قرار دادن آن می توان از این آب بهره برد و ذخیره سازی کرد. اعداد و ارقام قابل توجهی از سمت وزارت نیرو و جهاد کشاروزی ارائه شده که می توان به خسارت گزاف ۱۰ هزار میلیاردی بخش کشاورزی اشاره کرد. در بحث بارش، ۳۱۸ میلیون مترمکعب آب پشت سد ذخیره سازی شده که بیشترین ذخیره را سیستان و بلوچستان و هرمزگان داشته اند، البته عمده این ذخیره سازی در همین چند استان بوده است، البته در تالاب ها و حوضچه های تغذیه مصنوعی، نزدیک به ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده است.
بیشترین ذخیره سازی آب در مناطقی مانند میناب، بندرعباس، سیستان و بلوچستان وجود دارد، اما متاسفانه این آب به دریا می رود. حجم نزولات بسیار زیاد است و ضرورت ذخیره سازی وجود دارد. در مناطقی چون میناب ساخت 5 سد در دستور کار قرار دارد که ناتمام مانده و در صورت اجرایی شدن آن، بخش عظیمی از آب شیرین را پشت سدها ذخیره و ما را از شیرین سازی آب دریا بی نیاز می کرد، که ضرورت دارد در برنامه هفتم در بودجه سال ۱۴۰۲ مدنظر قرار بگیرد.
این همه نزولات آسمانی می آید و جایی که آبخوان داری و آبخیزداری باشد، آب را ذخیره می شود، همان طور که می دانید آبخوان داری در بعضی جاها ضرورتی ندارد و موجب ضرر و زیان می شود، مانند بالادست زاینده رود که اکنون آبخوان داری، موجب شده، ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب در بالادست حبس و عمدتا در مصرف کشاورزی استفاده یا تبخیر می شود،اما به آبخوان
نمی رسد.
اگر در جایی مانند سیستان و بلوچستان، بندرعباس، هرمزگان و شمال کشور اگر ذخیره سازی صورت نگیرد و آبخوان داری نشود، نزولات آبی به دریا می رود، در چنین شرایطی بدون شک، ما باید آبخوان هایی تعبیه کنیم تا از نزولات آبی استفاده کنیم، البته چنین شرایطی باید برای استان های مرکزی و فلات هم صدق کند، زیرا آبخوان ها در این استان ها آب را به سفره های زیرزمینی تزریق می کنند، به همین دلیل باید در برنامه هفتم به صورت جدی موردپیگیری قرارگیرد.
اکنون به صورت متناوب شاهد سیلاب هایی هستیم، اما مسئله ای وجود دارد که متاسفانه طی سال های اخیر، در برخی شهرها اتفاق می افتد و عمده این بارش ها به دریا می رود، زیرا در استان های جنوبی و جنوب شرقی به تناوب با سرمایه گذاری نکردن دقیق، چه دولتی و چه خصوصی، این ثروت عظیم و سرمایه ملی را از دست می دهیم.
در فصل زمستان در منطقه میناب، جنوب و کرمان می توان بهترین کشت ها را انجام داد، البته با ذخیره سازی نزولات آسمانی که تاثیر گزافی بر خشکسالی دارد، از طرفی، ایران کشور خشکی است و نزولات آسمانی سال ۹۸ را هم پشت سر گذاشته ایم، با این همه در لابه لای این چندین سال در مواردی وقوع سیل را پیش رو داشته ایم، بنابراین این مسئله باید در اولویت نخست برنامه ریزی و بودجه قرار بگیرد.
