فاصله ما با آنها
محمدرضا مودودی- مدیر خانه توسعه تجارت ایران:
استانداردها برای حمایت از کالاهای داخلی کشورهای پیشرفته ای مطرح شدند که نمی خواستند از ضوابط و قوانین گمرکی برای تجارت کالاها استفاده کنند؛ به این ترتیب قوانین غیرتعرفه ای بین برخی از کشورها طراحی شد که محدودیت های تجاری به دنبال نداشته باشد اما در عین حال بتواند محدودیت هایی را برای واردات کالاهای خارجی ایجاد کند. این استراتژی از سوی کشورهای توسعه یافته، به ویژه اروپایی ها پیگیری و با عنوان «استاندارد» مطرح شد.
رفته رفته توسعه صادرات و رونق اقتصاد کشورها منوط به رعایت استانداردها شد، این در حالی است که سرعت ارتقای استانداردها در کشورهای توسعه یافته به مراتب بالاتر از سرعت انطباق و هماهنگ سازی محصولات برخی از کشورها از جمله ایران از نظر کیفی و خدمات است. این موضوع خود مانعی برای ورود کالاهای ایرانی به بازارهای بین المللی به شمار می رود و منجر به کاهش سهم ایران در بازار کشورهای پیشرفته شده است.
در موضوع واردات نیز قوانین خاص آن وجود دارد. جدا از محدودیت ها و ممنوعیت هایی که در مواردی مانند خودرو به صورت علنی مطرح می شود، برای واردات کالاهای دیگر نیز استانداردهایی در نظر گرفته می شود، این در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند این نحوه اعمال محدودیت مشکلات تجاری برای ایران در عرصه بین المللی ایجاد می کند.
براساس شواهد تولیدکنندگان و صادرکنندگان، ایران گاهی برخوردهای غیرمتعارفی نسبت به ضوابط جاری تجاری داشته و به همین دلیل با مقابله به مثل کشورها روبه رو شده و شرایط تجاری را به همان نسبت دشوار می کند. ضمن اینکه این روش ها می تواند شرکت های تولید کننده در ارائه خدمات پس از فروش و گارانتی را نیز با مشکلات فراوانی مواجه کند. فروش کالا امروز یک اصطلاح کلی است که بسیاری از فعل و انفعالات در حوزه تجارت را در بر می گیرد.
در واقع امروزه فروش کالا شامل تمامی فعالیت هایی می شود که پیش از عرضه محصول در فروشگاه ها آغاز می شود و پس از تحویل آن به مصرف کننده نیز ادامه دارد. این رویکرد نتیجه بازار رقابتی امروز در دنیاست که می تواند کالایی را در نظر خریدار ارجح کند یا آن را به گوشه انزوا بکشد، به همین دلیل توجه به این موضوع در ماندگاری کالاها در بازارهای هدف بسیار اهمیت دارد. ضمانت های فروش، گارانتی و خدمات پس از فروش به عنوان نمونه های بارزی از این اقدامات هستند. در واقع بدون این ابزارها، تولیدکننده دیگر نمی تواند به فروش خود امیدوار باشد و محصول او در میان خیل کالاها و خدمات موجود در بازارها ناپدید می شود و محکوم به نابودی و شکست است.
گارانتی ظرفیتی است که مسئولیت تولیدکننده را در قبال کیفیت و مدت مصرف کالا تضمین می کند. اگر باتوجه به استانداردهای در نظر گرفته شده محصولی وارد کشورها شود اما خدماتی در قبال مصرف کننده وجود نداشته باشد، زیان های احتمالی در موارد آسیب کالا همواره متوجه مصرف کننده خواهد بود. طبیعتا گارانتی جزو شروط استاندارد نیست، اما میزان گارانتی و ضمانتی که تولیدکننده به خریدار می دهد ارتباطی مستقیم با کیفیت و استانداردهای تولید کالای موردنظر دارد و از این جهت می توان استاندارد و میزان گارانتی را خواهرخوانده های بازار تجارت دانست.
در هر حال تجارت در دنیا از قواعد خاص خود تبعیت می کند و ما اگر بخواهیم وارد این عرصه شویم و سهم خود را از آن داشته باشیم، باید قوانین تجارت بین المللی را رعایت کنیم که قطعا گارانتی، ضمانت و خدمات پس از فروش بخشی از آن است.