رونق بازار، هدیه بابانوئل به کامودیتی‌های فلزی
هدیه کریسمس به اغلب فلزات و بازارهای کالایی، رونق گرفتن بهای این فلزات در هفته‌های پایانی سال ۲۰۲۱ میلادی بود. فلزات در سال ۲۰۲۰ روزهای پررونقی را پشت‌سر گذاشتند و رکوردهای چندین ساله آنها شکسته شد. البته این روند صعودی ادامه نیافت و شاهد کاهش دوباره قیمت‌ها بودیم. با این وجود، فلزاتی همچون مس و آلومینیوم در سال ۲۰۲۱، با میانگین قیمتی بسیار بالایی به فروش رفتند. بازار این فلزات در سال ۲۰۲۲ نیز مثبت ارزیابی می‌شود؛ هرچند شاید نتوان دوباره به رکوردشکنی‌های جدید دل بست.
برای بررسی بازار این دو فلز با کارشناسان بازار گفت‌وگو کرده‌ایم.
بازار آلومینیوم زیر ذره‌بین
علی اسکینی، کارشناس بازار در گفت‌وگو با صمت و در ارزیابی بازار آلومینیوم در سال ۲۰۲۱، گفت: بررسی اجمالی بازار آلومینیوم در ۹ ماهه نخست امسال میلادی حکایت از آن دارد که میزان تولید جهانی این محصول در سطح جهانی بیش از ۹ درصد رشد داشته و به افزون بر ۵۰ میلیون تن رسیده است. در همین حال، مصرف این فلز نیز در سطح جهانی رشد ۱۳ درصدی را از آن خود کرده؛ یعنی شاهد افزایش تقاضا برای خرید این فلز در بازارهای جهانی بوده‌ایم.
وی افزود: عمده رشد تقاضا برای خرید آلومینیوم از سوی چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده این فلز حاصل شده است. افزایش هزینه‌ها برای اجرای پروژه‌های زیرساختی توسط دولت چین به میزان قابل‌توجه، زمینه این افزایش تقاضا را فراهم کرده است.
اسکینی در ادامه خاطرنشان کرد: پس از پاندمی کرونا شاهد تقویت تقاضا در بازار اغلب فلزات اساسی بودیم. در واقع رفع محدودیت‌های عرضه، مشکلات لجستیکی و... همگی به بهبود بازار این فلز منجر شدند. بازار آلومینیوم در سال ۲۰۱۹ با حدود ۷۰۰ هزار تن کسری روبه‌رو بود. در سال ۲۰۲۰ به‌دلیل شیوع ویروس کرونا از میزان تقاضا برای این فلز نقره‌ای رنگ کاسته شد تاجایی که شاهد مازاد عرضه در بازار این فلز، آن‌هم به میزان ۲.۸ میلیون تن بودیم. با کنترل ویروس کرونا در سطح جهان و به‌دنبال آن افزایش تقاضا برای آلومینیوم در سال ۲۰۲۱، پیش‌بینی می‌شود در فصل آخر این سال شاهد کسری ۲۷۰ هزار تنی در روند عرضه آلومینیوم باشیم. همین موضوع نیز موجب شده آلومینیوم در فصل آخر سال ۲۰۲۱ به بالاترین قیمت‌های فروش خود در ۱۳ سال اخیر برسد.
این کارشناس بازار در ادامه افزود: به‌عنوان مثال در سال میلادی ۲۰۲۰ میانگین نرخ آلومینیوم ۱۷۰۰ دلار به‌ازای هر تن برآورد شد. این میانگین قیمتی در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۱ به ۲۴۰۰ دلار رسید. حتی در برخی ماه‌ها، نرخ این فلز از مرز ۳۰۰۰ دلار نیز عبور کرد. البته فروش آلومینیوم در کانال ۳۰۰۰ دلار به‌ازای هر تن ماندگار نبود و روند اصلاحی را پیش گرفت. با این وجود، در حال‌حاضر دوباره بهای فروش آلومینیوم در روندی صعودی قرار گرفته است.
اسکینی با اشاره به سهم ویژه انرژی در تولید آلومینیوم گفت: تولید این فلز در رده صنایع انرژی‌بر قرار دارد. مصرف انرژی سهم بالایی در تولید آلومینیوم و هزینه تمام‌شده آن دارد. تاجایی که برآورد می‌شود یک‌سوم هزینه تولید این فلز به انرژی وابسته باشد؛ بنابراین آغاز بحران انرژی در چین و کشورهای اروپایی، بر روند فعالیت صنایع تولیدکننده آلومینیوم و بازار خریدوفروش این فلز نیز تاثیر گذاشت.
توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که چین به‌دنبال اجرای پروژه‌ای به‌نام آسمان آبی است؛ بنابراین فعالیت صنایع آلاینده خود را با هدف محدود کردن انتشار کربن کاهش داده است. در همین حال، کمبود گاز و زغال‌سنگ نیز زمینه افزایش بهای انرژی را در این کشور فراهم کرده است. بدین‌ترتیب بهای آلومینیوم در این کشور روند صعودی به خود گرفت.
در اروپا هم شاهد رکوردشکنی نرخ گاز بودیم و همین موضوع موجب شد نرخ آلومینیوم نیز روند صعودی به خود بگیرد. رشد بهای انرژی به‌قدری شدت گرفت که بسیاری از تولیدکنندگان آلومینیوم ترجیح دادند فعالیت خود را متوقف کنند و از حجم عرضه خود بکاهند.
اسکینی با اشاره به کودتای گینه و محدودیت در تامین مواد اولیه واحدهای تولیدکننده فلز آلومینیوم، گفت: این موضوع تامین ماده اولیه برای تولیدکنندگان را با کمبود و تنگنا روبه‌رو کرد و خود به‌عنوان دیگر عامل رشد قیمت‌ها در سطح جهانی اثرگذار بود.
این کارشناس بازار در ادامه اظهارکرد: البته همزمان با اثرگذاری شاخص‌های یادشده، موضوعات دیگری همچون رشد شاخص دلار، آزادسازی ذخایر استراتژیک دولت چین و تلاش این کشور برای کاهش نرخ زغال‌سنگ و... به کنترل روند صعودی بهای آلومینیوم منجر شد.
چشم‌انداز فلز نقره‌ای
اسکینی در پاسخ به سوالی مبنی بر پیش‌بینی چشم‌انداز بازار آلومینیوم در سال ۲۰۲۲ میلادی گفت: موجودی انبارها در بازار آلومینیوم به یکی از کمترین مقادیر خود در سال‌های اخیر رسیده است. موجودی این فلز در بورس فلزات لندن کمتر از یک میلیون تن برآورد می‌شود. میانگین این موجودی در سال‌های گذشته برابر ۱.۳ میلیون تن بوده است. البته در سال ۲۰۲۰ و در دوران پاندمی کرونا، موجودی انبارها به دلیل افت تقاضا برای خرید فلز نقره‌ای رنگ به ۲ میلیون تن هم رسید.
این روند کاهشی موجودی انبارها در بازار چین نیز به چشم می‌خورد. میانگین موجودی انبارهای چین در حال‌حاضر حدود ۳۰۰ هزار تن برآورد می‌شود، در حالی که در گذشته میانگین موجودی انبارها در این کشور حدود ۴۰۰ هزار تن بود. در همین حال، این موجودی در دوران کرونا به مراتب بیشتر هم شد.
بنابراین می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که کمبود موجودی این فلز در بازارهای جهانی زمینه‌ساز تقویت و رشد بهای این فلز است، چراکه با هر جرقه‌ای در سمت عرضه یا حتی کاهش محدود در سمت عرضه، شاهد نابرابری تراز میان عرضه و تقاضا خواهیم بود.
نگاهی به آمار تولید
این کارشناس بازار گفت: میزان تولید فلز آلومینیوم برای سال ۲۰۲۲ حدود ۶۹ میلیون تن برآورد می‌شود، در حالی که مصرف این فلز ۷۰ تا ۷۰.۵ میلیون تن پیش‌بینی شده است؛ بنابراین بازار با کسری ۱.۵ میلیون تنی آلومینیوم روبه‌رو خواهد شد. در همین حال، انتظار می‌رود محدودیت‌های انرژی که در سال ۲۰۲۱ شاهد آن بودیم و بر بازار آلومینیوم اثرگذار بود، در سال ۲۰۲۲ نیز ادامه داشته باشد.
وی افزود: در حالی که سرمایه‌گذاری برای احداث واحدهای جدید تولیدکننده آلومینیوم محدود است، این ناترازی ۱.۵ میلیون تنی خود را در قیمت‌ها آشکار خواهد کرد. از مجموع برآوردهای یادشده می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که نرخ آلومینیوم در سال ۲۰۲۲ همچنان بالا و قابل‌قبول باشد. وی تاکید کرد: در روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ و در آستانه تعطیلات سال نو میلادی، سطح تقاضا برای آلومینیوم افزایش یافت. در واقع افزایش نرخ گاز در اروپا و هزینه برق در این کشورها موجب‌شده سطح عرضه آلومینیوم محدود باشد و درنتیجه نرخ این فلز بیشتر شود.
ریسک‌های بازار
اسکینی در ادامه و در تشریح ریسک‌هایی که بازار آلومینیوم را در سال آینده تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، گفت: سطح پایین موجودی انبارها و همچنین ناترازی عرضه و تقاضا از مهم‌ترین ریسک‌هایی هستند که بازار آلومینیوم و روند خریدوفروش این فلز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. کاهش تولید آلومینیوم به‌واسطه بحران انرژی، کسری برق در سال ۲۰۲۲ و همچنین شرایط منفی اقتصادی در کشورهایی با اقتصاد بزرگ به‌ویژه تحت‌تاثیر همه‌گیری سویه‌های جدید کرونا، از دیگر ریسک‌های بازار آلومینیوم به‌شمار می‌روند.
در حال‌حاضر انتظار می‌رود محرک‌های تقاضا در چین برای سال ۲۰۲۲، هم تداوم یابند. نرخ رشد اقتصادی این کشور برای سال ۲۰۲۲ حدود ۵.۵ درصد پیش‌بینی شده که خود می‌تواند محرکی برای افزایش تقاضا در فلزات باشد. در همین حال، انتظار می‌رود بودجه‌های اختصاص‌یافته به هزینه‌های زیرساختی در امریکا افزایش یابد. درنتیجه می‌توان به افزایش تقاضا برای خرید آلومینیوم در سال آینده امید داشت.
علاوه بر تمام موارد یادشده باید تاکید کرد ژاپن نیز به استفاده از آلومینیوم در ساخت مدل‌های جدید خودرو روی آورده است. سیاست‌های اقتصادی هند و محرک‌هایی اقتصادی این کشور نیز خود محرکی برای افزایش تقاضا و مصرف آلومینیوم هستند. در همین حال، انتظار می‌رود مصرف قوطی‌های نوشیدنی و ظروف یک‌بارمصرف آلومینیومی با بهبود اوضاع اقتصادی در جهان، بیشتر شود و به‌دنبال آن بازار این فلز رونق یابد.
البته در بخش املاک چین، سطح تقاضا کاهش یافته که این موضوع می‌تواند بر بازار آلومینیوم تاثیر منفی بگذارد. از سوی دیگر، تغییرات آب و هوایی می‌تواند تقاضای فصلی برای آلومینیوم را کاهش دهد. مدیریت موجودی‌ها توسط چین هم دیگر عامل منفی موثر بر بازار آلومینیوم است به‌ویژه آنکه دولت چین تمایلی ندارد قیمت‌ها خیلی بالا برود.
تغییرات سیاسی در شیلی، محرک مس در بلندمدت
سعید برزگر، کارشناس صنایع معدنی در گفت‌وگو با صمت و در پیش‌بینی روند بازار مس در سال ۲۰۲۲ میلادی گفت: فلز مس در سال ۲۰۲۱ روزهای پرفراز و نشیب اما مثبتی را پشت‌سر گذاشت. بهای فروش این فلز در هفته منتهی به کریسمس نیز همچنان مثبت و رو به رشد بود. بهای مس در معاملات فروش فوری و آتی در بازارهای گوناگون کالایی جهان در هفته منتهی به ۲۳ دسامبر نسبت به هفته قبل رشد داشت. بهای هر تن مس در فروش نقدی lme در روز پنج‌شنبه ۲۳ دسامبر به ۹ هزار و ۶۰۶ دلار به ازای هر تن صعود کرد که این نرخ با رشد هفتگی یک درصدی روبه‌رو بود. در حال‌حاضر با افزایش عرضه مس به بازارهای جهانی و کاهش تقاضا با توجه به کند شدن رشد اقتصادی چین، تعادلی نسبی در بازار فلز سرخ به وجود آمده است.
وی در ادامه تاکید کرد: قدرت گرفتن احزاب چپ در کشورهای امریکایی جنوبی یعنی شیلی و پرو به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس معدنی جهان می‌تواند عرضه جهانی فلز سرخ را در سال ۲۰۲۲ میلادی تحت‌الشعاع قرار دهد. درواقع موضوع یادشده یکی از ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی برای این فلز سرخ‌رنگ بود.
به‌ویژه آنکه رئیس‌جمهوری جدید این کشور در دوران انتخابات وعده داد مانع فعالیت معادنی شود که برداشت از آنها تخریب محیط‌زیست را به همراه دارد. در عین حال در ماه‌های گذشته لایحه افزایش مالیات و حقوق دولتی معادن شیلی به تصویب مجلس سنا این کشور رسید و با روی کار آمدن این فرد احتمال تبدیل شدن این لایحه به قانون و به مرحله اجرا در آمدن آن قوت بیشتری گرفت. برآورد می‌شود با اجرایی شدن این لایحه، تولید سالانه یک میلیون تن مس معدنی برابر ۴ درصد عرضه جهانی این فلز تحت‌الشعاع قرار گیرد.
برزگر در ادامه خاطرنشان کرد: اجرایی شدن وعده‌های رئیس‌جمهوری جدید شیلی در عین حال که به کاهش عرضه معدنی مس منجر می‌شود، فرار سرمایه‌گذاران از معادن مس شیلی را به‌دنبال خواهد داشت. بنابراین باید منتظر رشد بهای فلز سرخ‌رنگ در بلندمدت باشیم. هرچند باید اقرار کرد پیگیری اهداف زیست‌محیطی از سوی رئیس‌جمهوری جوان شیلی خواسته بخش قابل‌توجهی از فعالان زیست‌محیطی است و استمرار این اقدامات می‌تواند روند تخریب زمین به‌دست بشر را متوقف کند.
وی افزود: همزمان با تغییرات یادشده، شاهد افزایش تقاضا برای مس در سطح جهانی به‌عنوان فلزی پاک و با هدف کاهش انتشار آلایندگی هوا در سطح جهان هستیم؛ بنابراین میزان تقاضا برای مس به‌ویژه در بلندمدت همچنان مثبت ارزیابی می‌شود.
سخن پایانی
بحران انرژی، کاهش اثرات همه‌گیری ویروس کرونا، تزریق محرک‌های مالی و بازگشت کشورهای گوناگون به روند توسعه اقتصادی و همچنین تلاش کشورها برای حرکت به سمت هوای پاک، از مهم‌ترین عوامل موثر بر بازار فلزات همچون مس و آلومینیوم بودند. با توجه به موارد یادشده انتظار می‌رود روزهای خوشی در انتظار بازار فلزات در سال میلادی پیش‌روی باشد. هرچند همواره برخی از موضوعات اقتصادی می‌تواند خارج از برنامه‌ریزی‌ها باشد.
