رفع ناترازی بنزین در گرو اصلاحات اساسی
سیدعلی مرتضوی-کارشناس انرژی
برای حل معضل ناترازی بنزین، اصلاحات نه از جنس حوزه انرژی بلکه از جنس تغییرات اساسی در مصرف خودروهای داخلی نیاز است که با تقویت جریان واردات خودرو و همچنین از تولید خارج کردن خودروهای با مصرف بالا در کنار افزایش سوخت جایگزین بنزین یعنی توسعه ظرفیت CNG کشور شکل میگیرد. تکیه بر سوخت جایگزین برای خودروهای فعال در صنعت حملونقل، مهمترین راهکار کوتاهمدت برای حل معضل ناترازی بنزین و مقابله با مصرف بالای بنزین در بخش خودروهای تولید داخل است.سهم بالا و عمده صنعت خودروسازی ایران در ناترازی بنزین و صنعت خودرو ایران، مهمترین عامل اصلی ناترازی بنزین در کشور است.
مصرف بسیار بالای خودروهای داخلی که بهطورمتوسط 2برابر سرانه مصرف متوسط خودروها در کل دنیا است، باعث شده است که حتی با تولید بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین در روز در صنعت انرژی کشور، باز هم مصرف رشد بیشتری از تولید داشته باشد و نتیجتا در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵ میلیارد دلار واردات بنزین داشته باشیم.
واردات بنزین عدمالنفع بالای اقتصادی برای کشور دارد و بهلحاظ امنیتی و سیاسی برایمان مشکلساز میشود. از طرف دیگر، نمیتوانیم تا بینهایت تولید کنیم و همزمان افزایش مصرف هم داشته باشیم. آنها معتقدند لازم است به سرعت سیاستهایی را در راستای اصلاح صنعت خودروسازی کشور و مدیریت مصرف بنزین بهاجرا بگذاریم. راهکارهای عملیاتی متعددی برای حل مشکل ناترازی بنزین در کشور وجود دارد که هرچه سریعتر باید بهاجرا گذاشته شوند. بهنظر بسیاری، تعلل در این زمینه جایز نیست و عواقب جبرانناپذیری برای اقتصاد کشور بهدنبال دارد. از طرف دیگر، با بررسی سرانه مصرف بنزین بین ایران و چین، مشاهده میشود که سرانه مصرف بنزین هر ایرانی بیش از ۳ برابر سرانه مصرف بنزین هر چینی است. این وضعیت سبب شده است که صنعت خودرو کشور به پاشنهآشیل ناترازی بنزین تبدیل شود.
راهکار مهم مرتبط با حل معضل ناترازی، اصلاحات نه از جنس حوزه انرژی، بلکه از جنس تغییرات اساسی در مصرف خودروهای داخلی است که با تقویت جریان واردات خودرو و همچنین از تولید خارج کردن خودروهای با مصرف بالا در کنار افزایش سوخت جایگزین بنزین یعنی توسعه ظرفیت CNG کشور است. تکیه بر سوخت جایگزین برای خودروهای فعال در صنعت حملونقل، مهمترین راهکار کوتاهمدت برای حل معضل ناترازی بنزین و مقابله با مصرف بالای بنزین در بخش خودروهای تولید داخل است.