بازار لوازم یدکی نیازمند حمایت دولت

این روزها مشکلات و چالش‌های بازار خودرو بسیار زیاد شده است؛ از طرفی در بحث تامین لوازم یدکی با بحران‌های جدی روبه‌رو هستیم که باید به آنها توجه ویژه‌ای شود و از سوی دیگر، شاهد واردات خودروهای جدید هستیم که تامین لوازم یدکی آنها به‌شدت نیاز به برنامه‌ریزی دارد که خود چالش جدیدی در این بازار خواهد بود.قطعات یدکی به دو دسته وارداتی و تولید داخل تقسیم می‌شوند و البته اغلب مواد اولیه قطعاتی هم که در داخل کشور تولید می‌شوند، وارداتی است؛ از این‌رو یکی از مواردی که در افزایش نرخ لوازم یدکی تاثیر چشمگیری دارد، نرخ ارز است. در رابطه با تولید داخل، تقریبا مشکلی نداریم و اگر قطعه خاصی را نمی‌توانیم تولید کنیم، به‌دلیل در اختیار نداشتن فناوری و تکنولوژی آن است و اینکه به دلیل تحریم‌ها و موانعی در روابط بین‌المللی نمی‌توانیم فناوری تولید این قطعات را وارد کنیم. البته قسمت زیادی از این موضوع به‌دلیل شرایط تحریمی است که با آن روبه‌رو هستیم و قسمتی هم به صرفه اقتصادی نداشتن تولید این قطعات برمی‌گردد. به‌عنوان مثال، اگر اتاق‌های خودروهای گوناگون را در نظر بگیریم ما امکان تولید آنها را داریم و اگر واحد تولید بخواهد آنها را تولید کند برای تامین نیاز کل کشور حدود ۲ تا ۳ ماه زمان کافی است، اما باقیمانده نیاز داخل را باید صادر کنیم که به‌دلیل محدودیت تحریم‌ها، امکان صادرات آنها را نداریم. البته به‌طور کل بعید می‌دانم که تکنولوژی ساخت و تولید قطعه‌ای را در اختیار داشته باشیم و با وجود تولیدکنندگان خوبی که در کشور فعال هستند و با کمی حمایت از سوی دولت، نتوانیم آن قطعه را تولید کنیم.

درباره نوع خودروهای وارداتی اطلاعات دقیقی نداریم، اما به‌طور کل اگر خودروهایی مشابه خودروهای داخل باشند، مسلما تامین قطعات آنها کار بسیار راحتی است و اگر خودروهای معروفی نباشند، یکی از چالش‌های ما تامین و تولید قطعات این خودروها خواهد بود. باید در نظر داشته باشیم اگر این خودروها باکیفیت و خوب هستند قاعدتا نباید برای تامین قطعات آنها با چالش بزرگی روبه‌رو شویم و می‌توانیم با کمی تلاش قطعات آنها را در داخل تولید کنیم یا در نهایت وارد و نیاز بازار را تامین کنیم.در مجموع حتی در شرایط کنونی در تامین قطعات خودرو کمبود محسوسی نداریم، اما برای خودروهای چینی که هم‌پیمانان تجاری ما در زمینه‌های گوناگون تامین‌کننده قطعات و لوازم موردنیاز آنها هستند، از طرف خود چینی‌ها با چالش‌هایی روبه‌رو شده‌ایم. البته در کل، شرایط به‌گونه‌ای است که می‌توانیم بگوییم در تامین قطعات یدکی خودرو مشکل خاصی را نداریم. هرچند برعکس تصورات، یکی از کشورهای که اغلب بدعهدی می‌کند و به قراردادهای تجاری با ما توجهی ندارد، کشور چین است که خود منشأ مشکلاتی برای تامین قطعات و لوازم یدکی خودروهای ساخت چین شده است.موضوع مهم دیگر در بازار لوازم یدکی، نرخ است. از ابتدای سال با توجه به افزایش دستمزدها شاهد شیب ملایمی از افزایش نرخ در حوزه لوازم یدکی خودرو بودیم، اما بعد از آن به جهت رکودی که بر بازار حکمفرما شد تا حدودی به ثبات نرخ رسیدیم. البته در شرایط کنونی اقتصاد این ثبات نرخ پایدار نیست و متاثر از اتفاقات اقتصادی و سیاسی و داخلی و خارجی و همچنین نوسان نرخ ارز و... باز هم نوسانات ملموس کم و زیادی دارد. در این میان، بروکراسی اداری که در گمرکات از سوی وزارت اقتصاد حاکم است هم اثر زیادی بر افزایش نرخ قطعات و لوازم یدکی می‌گذارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. یکی دیگر از عواملی که در بحث نوسانات قیمتی این بازار می‌توان به آن اشاره کرد، بحث عرضه و تقاضاست.

با تمام اینها مهم‌ترین موضوعی که نه‌تنها بازار لوازم یدکی که تمام بازارهای کسب‌وکار را از حالت تعادل خارج و مردم را برای تامین قطعات با مشکل مواجه می‌کند، تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسانه برخی از مدیران دولتی بدون اشراف بر بازار و در نظر نگرفتن شرایط حاکم بر آن است که در نهایت باعث به چالش کشیده شدن بازار و نابسامانی‌های گاه مقطعی و گاه ادامه‌دار آن می‌شود.در این میان، تاثیر نوسانات نرخ ارز محسوس‌تر است و همیشه به‌دلیل نوسانات نرخ ارز در بازار قطعات پرمصرف، چه قطعاتی که در داخل تولید می‌شوند و چه قطعاتی که وارداتی هستند، تغییرات بیشتری را از نظر رشد قیمتی داشته‌ایم که تاثیر مضاعفی هم بر بازار خواهند گذاشت.این چالش‌ها در حالی است که با افزایش عرضه کالاهای تقلبی در بازار نیز روبه‌رو هستیم. متاسفانه شرایط به‌گونه‌ای است که تشخیص جنس اصل از غیراصل در بازار قطعات و لوازم یدکی حتی برای تعمیرکاران هم بسیار سخت بوده که باعث خسارت‌های زیادی شده است. در این میان به‌طور خاص شاهد عرضه روغن‌های تقلبی هستیم که موضوعی غیرقابل انکار است و بسیار از آن گلایه‌مند هستند.