دلایل عدمتنوعبخشی به منابع انرژی
علی تیموری-کارشناس انرژی
اگر افزایش تولیدات انرژی متناسب با ذخایر عملی شود و در این راستا بهینهسازی مصرف انرژی انجام گیرد، ایران بهعنوان بزرگترین صادرکننده انرژی در دنیا شناخته میشود و مشکلات اخیر در حوزه انرژی دیگر بهوجود نمیآید. ضرورت دارد در صنایع بزرگ که مصرف انرژی بالایی دارند، چندگانهسوزی اجرایی شود. بهطورمثال، یک نیروگاه بزرگ یا صنعت فولاد از چند منبع سوخت استفاده کند، اما در بخش خانگی نمیتوانید همزمان چند منبع انرژی تامین کنید، باید زیرساختها مناسب باشند تا دچار مشکل نشویم. مدیریت انرژی در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا سعی بر این دارد که با تنوعبخشی منابع انرژی، جای سوختهای فسیلی را با منابع انرژی تجدیدپذیر عوض کند و با اقداماتی که انجام گرفته است، موفقیتهای مناسبی را در این راه کسب کردهاند.در کشور ما، سبد انرژی وابستگی زیادی به گاز طبیعی دارد که این موضوع محور اصلی منتقدان سیاستگذاری و مدیریت انرژی کشور شده است. بهنظر میرسد وجود منابع انرژی فسیلی ارزانقیمت در ایران و هزینههای گزاف اولیه و نیاز به زیرساختهای ورود انرژیهای تجدیدپذیر از دلایل عدمتنوعبخشی به منابع انرژی در بازار فعلی است.
تحلیلگران حوزه انرژی بر این اعتقاد هستند که چنانچه منابع مالی مناسب بهمنظور تولید انرژی خورشید، باد و آب بهکار گرفته شود و سطح تولید الکتریسیته از این منابع تجدیدپذیر افزایش یابد، کشورهای متکی به انرژیهای نفت و گاز میتوانند به استقلال انرژی بیشتری دست یابند. در حالی که سهم کنونی کشور ایران از انرژیهای تجدیدپذیر کمتر از یک درصد بوده، شکی نیست براساس قوانین و مقررات داخلی و بینالمللی باید بهتدریج در پی تنوعبخشی به منابع انرژی باشیم. این امر موجب امنیتبخشی به منابع و منافع ملی خواهد بود که وابستگی صرف به یکراهحل و گزینه حتی در مباحث مدیریتی از نظر روانشناسی مردود است و همواره لازم است استراتژی جایگزین در دسترس داشت. اگر بخواهیم مقایسهای داشته باشیم؛ با مقایسهای ساده نسبت به سایر کشورها بهلحاظ میزان جمعیت و اندازه مصرف انرژی درمییابیم که میزان مصرف ما نسبت به جمعیتی که داریم، بالا است. البته بخشی از این قضیه بهدلیل فرهنگ مصرفی در کشور است که بهینه نیست و بیش از اندازه مصرف میشود.
در حالی که در دنیا متوسط مصرف بنزین ۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است، خودروهای ما متوسط بیش از ۱۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارند که باید این عوامل در بخش صنعت موردبررسی قرار گیرد.البته لازم است بررسیهایی نیز بهمنظور جلوگیری از اتلاف انرژی در بخش خانگی و در بخش صنایع و نیروگاهها انجام گیرد تا اسراف انرژی کمتر شود و راندمان انرژی افزایش یابد و میزان بهرهوری هم رشد کند. دولت باید صنایع را موظف کند تا بهرهوری وسایل گازسوز تولیدی را افزایش دهند و همه دارای گرید A شوند.