ایدرو به‌دنبال توازن منطقه‌ای صنعتی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایدرو گفت: ایدرو ایجاد توازن منطقه ای صنعتی و توازن در زنجیره های تولیدی را در سراسر کشور دنبال می کند. به گزارش ایدرونیوز، علی نبوی ضمن بیان این مطلب افزود: در برنامه های وزارت صنعت، معدن و تجارت، موضوع توسعه صنعتی و رسیدن به رشد اقتصادی در کوتاه مدت و سند چشم انداز ۱۴۰۴ برنامه ریزی شده است. نبوی گفت: در این راستا پروژه ای با عنوان توازن سرمایه گذاری تعریف شده که دو هدف توازن منطقه ای صنعتی کشور و توازن در زنجیره های تولیدی کشور را دنبال می کند.
رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران خاطرنشان کرد: در سال های گذشته مناطق مختلف کشور شاهد سرمایه گذاری هایی بوده ایم، به طوری که در برخی شهرها حجم سرمایه گذاری صنعتی بسیار بیشتر از زیرساخت های آن شهر و منطقه بوده که منجر به آلودگی محیط زیست، مهاجرت و... شده است و در مقابل شهرهایی داریم که نرخ بیکاری و نرخ مهاجرت از آنها زیاد بوده و با چالش هایی مواجه شده اند.
علی نبوی گفت: در این راستا طبق برنامه ریزی انجام شده، شهرستان های کشور بر اساس شاخص های اشتغال، اشتغال صنعتی، تعداد واحدهای صنعتی طرح های نیمه تمام و... به ۴ دسته تقسیم بندی شدند.
وی ادامه داد: شهرستان هایی که در منطقه یک واقع شده اند واحد صنعتی ندارند، آنهایی که در منطقه ۲ واقع هستند واحدهای صنعتی کمتر از هدف گذاری داشته اند، در منطقه ۳ شرایط طبیعی و نرمال وجود دارد و در منطقه ۴ بیش از ظرفیت منطقه سرمایه گذاری اتفاق افتاده است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: از مجموع ۴۶۵ شهرستان کشور ۱۰۷ شهرستان در منطقه یک، ۱۵۴ شهرستان در منطقه ۲ (در مجموع ۱۸ میلیون نفر جمعیت در مناطق یک و ۲ )، ۱۲۶ شهرستان در منطقه ۳ و ۷۸ شهرستان در منطقه چهار (با مجموع جمعیت ۶۱ میلیون نفر در مناطق ۳ و ۴ ) واقع شده اند. و بر اساس این دسته بندی مشوق های سرمایه گذاری در کشور تقسیم بندی شده است.
نبوی تاکید کرد: هدف ما از این دسته بندی این است تا افرادی که در مناطق یک و دو سرمایه گذاری کرده اند بتوانند حداکثر استفاده از مشوق ها را انجام داده و در مناطق ۳ و ۴ حمایت ها را به حداقل برسانیم.
وی خاطرنشان کرد: این مسئله همان مکمل طرح آمایش سرزمینی است که با توجه به زیرساخت های هر شهرستان پروژه ها تعریف می شود.
نبوی اظهار کرد: ۸۱ هزار طرح نیمه تمام صنعتی و معدنی در کشور وجود دارد که ۸ هزار طرح پیشرفت یک تا ۲۰ درصدی داشته، ۱۳ هزار طرح با پیشرفت ۲۰ تا ۹۹ درصدی است و ۶۰ هزار طرح نیز فقط جواز گرفته اند.
وی تصریح کرد: در موضوع توازن منطقه ای صنعتی، ایدرو فقط برنامه ریزی کلان را انجام می دهد و متولی کار نیست.
معاون وزیر .صنعت، معدن و تجارت همچنین با اشاره به تکلیف دیگر ایدرو در مقوله نوسازی و بازسازی و سابقه این سازمان در این حوزه گفت: در دوره جدید، با برنامه ریزی برای ایجاد یک پلتفرم، قصد داریم تا متقاضیان نوسازی و بازسازی صنایع و افرادی را که از توانمندی لازم برای این کار برخوردارند، به هم رسانی کنیم.
رئیس هیات عامل ایدرو خاطرنشان کرد: بند «ح» ماده ۴۶ قانون برنامه ششم توسعه کشور، دولت را مکلف کرده تا برای بازسازی و نوسازی سرمایه گذاری ها و واحدهای تولیدی و صنعتی کشور برنامه ریزی کند؛ در این راستا بهمن ماه سال گذشته کارگروهی متشکل از نهاد های محیط زیست، سازمان برنامه وبودجه، اتاق بازرگانی، جهاد کشاورزی، سازمان ملی استاندارد، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و... تشکیل شد و سعی کردیم تا برنامه ریزی هدفمندی به این منظور داشته باشیم.
وی با تاکید بر اینکه نوسازی و به سازی با هدف ارتقای بهره وری واحدها و همچنین افزایش رقابت پذیری محصولات نهایی تولید انجام می شود، گفت: تاکنون هزار و ۶۲۰ واحد بابت نوسازی و بازسازی، ارزیابی اولیه شده اند که از بین آنها ۴۸۶ واحد به دفاتر تخصصی وزارت .صنعت، معدن و تجارت معرفی و ۱۳۴ واحد برای عارضه یابی اولیه معرفی شدند.
نبوی اظهار کرد: بر این اساس، طرح نوسازی و بازسازی برای هر واحد تدوین می شود و اگر در کارگروه یادشده به تصویب برسد، عارضه یابی عمیق انجام شده و طرح توجیهی فنی و اقتصادی برای آن تهیه خواهد شد.
۸۱ هزار طرح صنعتی نیمه تمام
این در حالی است که در حال حاضر ۸۱ هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد که اغلب این طرح ها زیر ۲۰ درصد هستند و سرمایه گذاری خاصی ندارند؛ این در حالی است که ۲۷۱ شهرستان با ۱۸ میلیون نفر جمعیت یا واحد صنعتی ندارند یا تعداد واحدها کمتر از میزان هدف گذاری است.
رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ضمن اعلام این مطلب اظهار کرد: در حوزه گسترش رویکرد وزارتخانه این شد که دولت نباید خود متولی، برنامه ریز و اجراکننده برنامه های صنعتی باشد، بلکه باید زمینه را برای بخش خصوصی فراهم کند.
در این راستا طرح توازن سرمایه گذاری تعریف شد که در این طرح دو موضوع توازن منطقه ای صنعتی کشور و توازن در زنجیره های تولیدی کشور مورد توجه قرار گرفت؛ به عنوان مثال در حلقه های گوناگون زنجیره فولاد سرمایه گذاری متعددی شده و ظرفیت های زیادی وجود دارد و بر همین اساس هم تولید ۵۵ میلیون تن برای سال ۱۴۰۴ هدف گذاری شده است اما بررسی ها نشان می دهد در بخش نورد این ۵۵ میلیون تن ظرفیت سازی شده، اما در حلقه های پایین تر این برنامه تعریف نشده و توازن وجود ندارد؛ بنابراین نمی توانیم به هدف برسیم.
وی گفت: سرمایه گذاری های متعدد صنعتی در مناطق مختلف کشور انجام شده اما بررسی ها حکایت از آن دارد که در برخی از مناطق سرمایه گذاری بیشتر از زیرساخت ها و ظرفیت های منطقه بوده است و توازن بین مناطق جغرافیایی کشور وجود ندارد. شهرهایی داریم که نرخ بیکاری پایینی دارند و مهاجرپذیر شده اند و از آن طرف شهرهایی را داریم که سرمایه گذاری صنعتی کمتری را جذب کرده اند و به همین دلیل در این مناطق اشتغالزایی مدنظر پیاده سازی نشده است.
تقسیم بندی صنعتی شهرستان ها
رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با بیان اینکه شهرستان های کشور براساس اشتغال صنعتی، تعداد واحدهای صنعتی و… به ۴ دسته تقسیم بندی شده اند، افزود: منطقه یک واحد صنعتی ندارد، منطقه ۲ واحد صنعتی کمتر از هدف گذاری دارد، منطقه ۳ شرایط نرمال دارد و در منطقه ۴ بیش از ظرفیت شهرستان سرمایه گذاری شده است که طبق برنامه ریزی ها باید سرمایه های مازاد منطقه ۴ بین مناطق یک، ۲ و ۳ تقسیم شود.از ۴۶۵ شهرستانی که ارزیابی شدند، ۲۷۱ شهرستان جزو مناطق یک و ۲ با جمعیت ۱۸ میلیون نفر و ۲۰۴ شهرستان هم جزو مناطق ۳ و ۴ با ۶۱ میلیون نفر جمعیت هستند.
وی تصریح کرد: بر همین اساس برنامه ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت به این سمت رفت که به سرمایه گذاران در مناطق یک و ۲ مشوق بدهیم که از جمله این مشوق ها می توان به اعطای زمین در شهرک های صنعتی با هزینه کمتر، طولانی تر شدن مدت بازپرداخت پول زمین و … اشاره کرد. در مناطق ۳ و ۴ هم انگیزه سرمایه گذاری را کمتر می کنیم تا سرمایه به مناطق یک و ۲ هدایت شود که امیدواریم طی چند سال آینده این برنامه کامل پیاده سازی شود.
به گفته نبوی، طرح توازن سرمایه گذاری، مکمل طرح آمایش سرزمینی است. البته وزارت صنعت اصرار بر صنعتی شدن همه شهرستان ها ندارد و بر اساس ظرفیت های شهرها برنامه ریزی ها انجام می شود.از سویی دیگر در همه شهرستان ها طرح های نیمه تمام داریم و یکی از اولویت های ما این است که این طرح ها را هم بر اساس اولویت بندی ها تکمیل کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۱ هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد، گفت: ما باید نخست به طرح های بالای ۶۰ درصد کمک کنیم که زودتر تکمیل شوند. توازن به این معنا نیست که یک طرف را از دست بدهیم و طرف دیگر را توسعه دهیم. هم اکنون مناطق ۳ و ۴ به اندازه کافی و بیشتر هم سرمایه دارند که ما در این مناطق مشوق دولت را نخواهیم داشت وگرنه باقی زیرساخت ها فراهم است. دستورالعمل سرمایه گذاری در وزارت صنعت تدوین شده و پس از ابلاغ به صورت رسمی، جزئیات آن اعلام می شود.
جزئیات طرح های نیمه تمام
رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در خصوص جزئیات طرح های نیمه تمام کشور اظهار کرد: ۶۰ هزار طرح صنعت و معدنی داریم که فقط از وزارت صنعت جواز گرفته و هیچ پیشرفتی نداشته اند.
سرمایه گذاری در مناطق محروم
نبوی درباره سرمایه گذاری در مناطق محروم هم اظهار کرد: به دلیل محدودیت های منابع ایدرو که ناشی از برخی از اقدامات در سال های گذشته بوده که آن هم به دلیل واگذاری سهام شرکت ها در قالب رد دیون و عدم بازگشت منابع بوده، موجب شده نتوانیم مجری سرمایه گذاری در مناطق محروم باشیم.در مناطق محروم طرح های زیادی نداریم و فقط ۸ طرح در مناطق محروم داریم که از طریق تامین مالی با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و روش های مختلف، این طرح ها را تکمیل خواهیم کرد. یکی از این طرح ها شرکت لاستیک در سیستان وبلوچستان بود که در حال تکمیل است.
وی اظهار داشت: در شورای اقتصاد مصوب شده که طرح جدید نوسازی ناوگان فرسوده تجاری کشور توسط وزارت صنعت و خاصه ایدرو انجام شود.
عدالت صنعتی با اجرای طرح آمایش سرزمین
چندی پیش نیز وزیر صنعت معدن و تجارت در نشست شورای اداری شهرستان شاهرود با تاکید بر حمایت وزارت .صنعت، معدن و تجارت از حوزه تولید و توسعه سرمایه گذاری، ایجاد توازن منطقه ای و عدالت صنعتی در کشور را از اهداف اجرای طرح آمایش سرزمین خواند.
سیدرضا فاطمی امین با تاکید بر حل مشکلات واحدهای تولیدی گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی این حوزه وظیفه دارد تا در چارچوب اختیارات قانونی خود مشکلات این حوزه را رفع کند و پیگیری مشکلات و چالش های این حوزه ها، حتی اگر با سایر وزارتخانه ها و نهادها باشد، بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره بر لزوم احصاء دلایل تعطیلی ۱۴۵ واحد تولیدی راکد در این استان، بر پیگیری این موضوع توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان تاکید کرد.
وی شناسایی ویژگی ها، منابع، زیرساخت ها و فرصت های موجود در هر شهرستان را از اهداف آمایش سرزمین عنوان کرد و گفت: بر اساس این طرح و با توجه به میزان اشتغالی که در ۴ سال آینده باید در بخش صنعت، معدن و تجارت آن شهرستان شکل بگیرد، فرصت های سرمایه گذاری جدید یا ارتقای سرمایه گذاری قبلی را برنامه ریزی می کنیم.
سخن پایانی
به گفته فعالان صنعتی، مسئولیت انجام این کار بر عهده موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است و با توجه به اینکه اکثر این موارد شناخته شده است و نیاز به بررسی مجدد نیست، با کمک مقام های استانی و شهرستانی سریع تر می توان به اهداف این دست از طرح ها دست یافت.
به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت حمایت کامل و همه جانبه را برای فعال سازی فرصت های سرمایه گذاری دارد. بر همین اساس ایجاد توازن منطقه ای از دیگر اهداف طرح آمایش سرزمین است. این در حالی است که در برخی استان ها مانند اصفهان، خوزستان و سمنان متاسفانه با عدم تعادل مواجه هستیم و مهاجرت هایی اتفاق می افتد که مشکلاتی را ایجاد می کند.
