ورود بخش خصوصی بهبازار مسکن
منوچهر بهرویان-کارشناس بازار مسکن
دولت در زمان انتخابات با وعده ساخت سالی یک میلیون مسکن از دیگر رقبای خود جلو افتاد و سکاندار قوه مجریه شد؛ اما تاکنون نتوانسته وعده خود را عملی کند و به نظر هم نمی رسد که بتواند در پایان دولت خود، ۴ میلیون مسکن را تحویل بدهد. به طورقطع اجرای نهضت ملی مسکن در اولویت سیاست های وزارت مسکن است، اما شاهد اتفاق خاصی نیستیم. بخش خصوصی مایل به کمک برای وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن است، اما دولت راغب به همکاری نیست. اجرای این طرح به تنهایی توسط دولت، طولانی و این باعث افزایش هزینه و کاهش کیفیت ساخت وساز و در نهایت، نارضایتی مردم و متقاضیان طرح هایی مانند مسکن مهر خواهد شد.درسی دیگر که از طرح مسکن مهر می توان گرفت،این است که کم توجهی به مشارکت بخش خصوصی به ویژه در بحث زیرساخت ها است. اگر بخش خصوصی به ویژه در بحث زیرساخت های پروژه های نهضت ملی مسکن مانند جاده، احداث مدرسه، مکان های تفریحی، بوستان و دیگر موارد مشارکت کند، هزینه های بسیار زیادی از دوش دولت برداشته می شود، زیرا دولت به تنهایی توان مالی و نیروی اجرای این طرح بزرگ را ندارد،بنابراین مشمول زمان خواهد شد.دولت بودجه ای برای انجام طرح نهضت ملی مسکن ندارد و بهتر است از بخش خصوصی در این زمینه استفاده کند. به نظر نمی رسد که دولت به صورت مستقل بتواند این طرح را اجرا کند و حتی اگر از نظر بودجه هم مشکلی نداشته باشد؛ مانند طرح مسکن مهر با فساد روبه رو می شود و مشکلات بسیاری ایجاد می کند. باید اجازه دهند بخش خصوصی وارد این طرح شود تا از مشکلات جانبی و فساد جلوگیری شود.
دولت در طرح نهضت ملی مسکن باید یک قرارداد حسابشده و فنی با بخش خصوصی امضا کند. زمین در اختیار آنها بگذارد و در قبال آن، در زمان مشخص واحد تحویل بگیرد؛ دولت نباید در مسائل حاشیه ای ورود کند. در نتیجه، با شرایط مالی موجود، دولت توان انجام این طرح را به تنهایی ندارد و باید بخش خصوصی برای تکمیل این طرح مشارکت کند.الان زمان مناسبی برای ساخت مسکن است؛ افزایش چشمگیر در زمینه نرخ مصالح ساختمانی نداریم و برای سازندگان، بهترین فرصت برای ساخت وساز است، اما در حال حاضر بازار مسکن در رکود به سر می برد.
وضعیت سیاسی کشور مناسب و شفاف نیست و تا زمانی که ادامه دار باشد، بازار مسکن هم به همین صورت در رکود می ماند. نرخ خریدوفروش مسکن به صورت زائد بالا رفته است، اما به علت کاهش قدرت خرید مردم، خریدوفروش زیادی در بازار انجام نمی شود. در اجاره مسکن بحث متفاوت است؛ قیمت ها در بازار استیجاری افزایش پیدا کرده است و امکان دارد، شاهد رشد بیشتر هم باشیم.از طرفی وضعیت بازار مسکن تا حدودی بستگی به وضع سیاسی کشور دارد و اگر این وضع همچنان ملتهب باشد، رکود ادامه دارد. هم مسئله داخلی و هم خارجی در بازار مسکن باید مورد توجه قرار گیرد، در غیر این صورت مسکن در رکود می ماند.