سود و زیان عرضه خودرو در بورس کالا
بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا نشان میدهد با رشد عرضه خودروهای پرطرفدار در این بازار، قیمتها در مسیر کاهشی قرار گرفت، اما با شدت فشار دلالان خودرویی از طریق فضای مجازی و نامه رئیس شورای رقابت، روند عرضه در بورس متوقف و دوباره زمینه افزایش فعالیت دلالان در بازار خودرو فراهم شد.
. ۴ خودرو پژو ۲۰۷ دستی، پژو ۲۰۷ اتوماتیک، تارا دستی و شاهین از جمله خودروهایی هستند که در چند ماه اخیر بیشترین حجم عرضه و معامله را در بورس کالا داشتند، اما روند معاملات این خودروها به وضوح نشان می دهد، مردم برنده اصلی عرضه پرحجم خودروها در بورس بودند. در شرایطی که دلار در بازار آزاد از به نرخ های ۴۴ هزار تومان رسید، اما عرضه مستمر این خودروها در همان روزهای پرالتهاب ارزی، کاهش نرخ را تجربه کرد و برخلاف نرخ های بازار غیررسمی خودرو، مردم خریدهای مناسبی را در بورس داشتند.
فروش بورسی خودرو به روایت آمار
روند معاملات پژو ۲۰۷ دستی در بورس کالا نشان می دهد که از ۳۰ آبان تاکنون ۱۲ هزار دستگاه از این محصول در بورس معامله شده و میانگین نرخ تمام شده این محصول پس از ۳ عرضه در بورس روند کاهشی به خود گرفت، به طوری که در روز ۳۰ آبان هزار دستگاه پژو ۲۰۷ دستی با میانگین موزون نرخ تمام شده ۳۹۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در روز ۱۹ آذر هزار دستگاه از این محصول با میانگین موزون نرخ تمام شده ۴۰۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته شد. به گزارش ایرنا، روز ۴ دی نیز ۲ هزار دستگاه ۲۰۷ دستی در بورس کالا با میانگین موزون نرخ تمام شده ۴۶۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان معامله شد، اما بعد از آن و با افزایش و استمرار عرضه، نرخ این محصول روند کاهشی به خود گرفت، به گونه ای که در ۱۱ دی ۴ هزار دستگاه ۲۰۷ دستی در بورس کالا با میانگین نرخ تمام شده ۴۵۸ میلیون تومان فروش رفت. چند روز بعد و در روز ۱۸ دی نیز ۴ هزار دستگاه دیگر از این محصول با میانگین نرخ تمام شده ۴۳۰ میلیون تومان فروخته شد. نکته مهم این است که در همه این زمان ها، نرخ این خودرو در بازار آزاد رو به رشد بود اما فقط ۳ دوره عرضه کافی بود تا نرخ این خودرو در بورس رو به کاهش بگذارد که اگر شورای رقابت آن نامه معروف را نمی زد، بدون شک امروز شاهد قیمت های به مراتب پایین تری برای این خودرو در بورس بودیم.باید توجه کرد علاوه بر اینکه مردم در عرضه آخرین پژو ۲۰۷ این خودرو را ۱۲۵ میلیون تومان ارزان تر از بازار آزاد خریدند که سود حاصل از تولید نیز به تولیدکننده و سهامدارنش رسید، این حجم خودرو در روند قرعه کشی عرضه شده بود و فردای تحویل این خودروها، سایت های فروش اینترنتی خودرو از آگهی های فروش ۲۰۷ برای کسب سود چند صدمیلیونی پر می شد و خبری برای حمایت از مردم نبود.
۲۰۷ اتوماتیک بورسی ۲۴۴ میلیون تومان ارزان تر از بازار
روند معاملات پژو ۲۰۷ اتوماتیک هم حاکی از کاهش نرخ تمام شده این محصول با استمرار و افزایش عرضه است، به طوری که در روز ۸ آذر ماه ۳۰۰ دستگاه از این محصول با میانگین نرخ موزون تمام شده ۴۹۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته شد. روز ۱۹ آذر نیز ۳۰۰ دستگاه دیگر از این محصول در تالار خودرو با میانگین نرخ موزون تمام شده ۴۷۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش رفت؛ در حالی در روز ۲۶ آذر ماه ۸۰۰ دستگاه ۲۰۷ اتوماتیک با میانگین نرخ تمام شده ۵۴۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به فروش رفت که در عرضه بعدی یعنی در روز ۱۸ دی ماه با افزایش عرضه نرخ این محصول کاهش پیدا کرد به طوری که در این روز ۲ هزار دستگاه ۲۰۷ اتوماتیک در بورس کالا با میانگین نرخ تمام شده ۴۹۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان فروخته شد.
کاهش ۶۰ میلیون تومانی نرخ تارا
بررسی روند معاملات تارا دستی نیز حاکی از این است که با افزایش عرضه نرخ تمام شده این محصول کاهش پیدا کرده، به طوری که در روز ۸ آذر ماه ۲۴۲ دستگاه از این محصول با میانگین نرخ تمام شده ۴۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته شد. روز ۱۹ آذر نیز ۲۵۰ دستگاه تارا دستی با میانگین نرخ تمام شده ۴۶۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به فروش رسید. روز ۲۳ آذر ماه نیز هزار و ۲۰۰ دستگاه تارا دستی با میانگین نرخ تمام شده ۴۶۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به فروش رفت، اما در عرضه بعدی یعنی در روز ۱۸ دی ماه با افزایش عرضه نرخ این محصول کاهشی شد، به طوری که ۲ هزار دستگاه تارا دستی با میانگین نرخ تمام شده ۴۰۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان معامله شد.در بورس کالا این خودرو ۶۰ میلیون تومان ارزان شد و در همان زمان، نرخ فروش تارا در سایت های فروش اینترنتی خودرو نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافت. همچنین پیگیری خبرنگار ایرنا نشان می دهد تارای ۶۲۰ میلیون تومانی پس از این افت قیمت ها در بورس، خریدار نداشت و در مقابل فروشندگان پرشمار، خریدار خاصی پیدا نمی شد. البته که با مانع تراشی شورای رقابت و توقف عرضه ها، هم اکنون مردم هیچ راهی به جز مراجعه به بازار آزاد و خرید تارای بالای ۶۰۰ میلیون تومان ندارند.
فروش شاهین با نرخ کارخانه
در عرضه شاهین نیز همین حکایت ادامه پیدا کرده است، در نخستین روز یعنی ۲۲ شهریور ۶۴ دستگاه شاهین با میانگین موزون نرخ تمام شده ۳۴۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروش رفت. روز ۳۰ آذر نیز ۲ هزار دستگاه شاهین در بورس کالا با نرخ ۳۹۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان فروش رفت، اما در عرضه بعدی یعنی در روز ۱۸ دی ماه همزمان با عرضه ۴ هزار دستگاه شاهین، هزار و ۵۴۲ دستگاه در بورس کالا با میانگین نرخ تمام شده ۳۴۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به فروش رسید.
دخالت شورای رقابت تولیدکنندگان را بلاتکلیف کرد
پس از چند ماه عرضه خودرو در بورس که قطعه سازان و خودروسازان به امید آن، تولیداتشان را افزایش داده بودند، به یکباره شاهد دخالت نهادهایی مانند شورای رقابت هستیم که مردم و تولیدکنندگان را بلاتکلیف گذاشتند.
آرش محبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازی خودروی کشور با بیان اینکه عرضه خودروها در بورس در ماه های گذشته سبب شده بود تا ضمن تامین خودرو با قیمت هایی به مراتب کمتر از بازار توسط متقاضیان، قیمت های تولیدکننده نیز با رشد مواجه شود، بیان کرد: حال پس از چند ماه عرضه در بورس که قطعه سازان و خودروسازان به امید این تنها راه حل قانونی باقی مانده، تولیداتشان را افزایش داده بودند، به یکباره شاهد دخالت نهادهایی مثل شورای رقابت هستیم که با یک نامه همه زحمات را بر باد دادند و مردم و تولیدکنندگان را بلاتکلیف گذاشتند.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازی خودروی کشور ادامه داد: در این شرایط به طور قطع همچون چند سال گذشته خودرو با نرخ کارخانه ای به دست مردم نخواهد رسید، خریدوفروش کد ملی دوباره باب خواهد شد و لاتاری قرعه کشی را شاهد خواهیم بود و این ضرری است که مردم به طور مستقیم متحمل خواهند شد.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر، از آنجایی که بسیاری مردم و سهامداران عدالت، سهامدار شرکت های خودروساز هستند، با این تصمیمات سهام بورسی شان کاهش خواهد یافت و دوباره این بار به طور غیرمستقیم متضرر خواهند شد.
محبی نژاد یادآور شد: خودروسازان شرکت های لیدر بورس هستند و با بازگشتن به شیوه قرعه کشی، ضمن رخت بربستن رونق از بورس، شاهد افت شاخص های بازار سرمایه خواهیم بود.
وی اظهارکرد: به طور قطع این ضرر و زیان ها سبب می شود تا مردمی که از سوی مسئولان با حضور در بورس به تولید مولد و اشتغال زا در بستر اقتصاد سالم دعوت شده بودند، ناراحت شوند، چراکه به زعم خود در صورت سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا، سکه، ارز، مسکن و...، سود بیشتری کسب می کردند.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازی خودروی کشور تصریح کرد: چنین تصمیماتی سیگنال و پالس منفی به جامعه داده و اعتماد مردم و تولیدکنندگان را از تصمیمات مسئولان سلب می کند و این چنین تشتت آرا نه در شأن مردم و نه مسئولان است.
وی تاکید کرد: مسئولان باید پشت درهای بسته آنقدر در این زمینه بحث وجدل کنند تا به یک تصمیم واحد برسند و پس از آن، همگی این تصمیم را اجرایی کنند تا مردم شاهد سوختن سرمایه هایشان در بورس نباشند و تولیدکنندگان نیز نخواهند چوب حراج بر دارایی هایشان بزنند.
سخن پایانی
بررسی روند عرضه و معامله خودروهای پرطرفدار در بورس کالای ایران نشان می دهد افزایش و استمرار عرضه باعث کاهش معنادار نرخ این محصولات هم در بورس و هم اثرگذاری این کاهش قیمت ها در کاهش نرخ های بازار و افت تقاضای مردم برای خرید از بازار غیررسمی دارد و اگر این شیوه ادامه یابد، بدون شک کل اقتصاد، صنعت خودروسازی، مردم و سهامداران از مسیر شفاف معاملات خودرو در بورس کالا بهره مند خواهند شد.