ارتقای دانش سرمایهگذاری در بازار سرمایه
در اقتصاد جوامع توسعهیافته، بازار سرمایه محور نظام مالی بهشمار میرود. در این کشورها میان توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی، رابطه مستقیم وجود دارد و فلسفه ایجاد و فعالیت بازار سرمایه، انتقال سرمایههای مازاد و تامین مالی و حمایت بنگاههای اقتصادی و تولیدی که نیازمند پشتیبانی و نقدینگی هستند، است.
در کشورهای در حال توسعه نیز گسترش بازار سرمایه جلوی فرار سرمایهها را میگیرد و با این نوع سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی، بر ثروت جامعه افزوده میشود.
سرمایهگذاری مطمئن همواره یکی از دغدغههای اقشار مختلف جامعه بوده و نتایج پژوهشهای میدانی بیانگر این است که خانوادهها بهطور عموم امکان سرمایهگذاری کوتاهمدت را ندارند و سرمایهگذاری امن میانمدت و بلندمدت برای آنها مناسبتر است. به این لحاظ آگاهی و سواد مالی و اقتصادی در جوامع نقش مهمی در یافتن محل امن برای سرمایهگذاری دارد و منجر به فهم شرایط و افزایش بهرهوری خواهد شد که در دستیابی به ثبات اقتصادی جوامع بسیار بااهمیت است. البته بسیاری از افرادی که دانش سرمایهگذاری و تخصص مالی ندارند، سرمایهگذاری در بانکها و موسسات مالی را ترجیح میدهند، در حالی که باتوجه به شاخصهای اقتصادی و سرمایهگذاری، جوامع باید به سمت یادگیری مفاهیم اقتصادی و ارتقای دانش سرمایهگذاری گام بردارند تا سرمایههای موجود در کشور به سمت پشتیبانی از تولید ملی هدایت شوند.
در شرایط اقتصادی موجود، مقاومسازی اقتصاد با مانعزدایی و پشتیبانی از تولید ملی برای حرکت به سمت جهش و نوآوری نیازمند حمایت و تامین مالی مستمر در فضایی قابلنظارت و شفاف است. بازار سرمایه این ظرفیت را دارد تا در جذب سرمایههای خرد و کلان جامعه و تامین مالی بنگاهها نقش مهم و راهبردی ایفا کند. در واقع بازار سرمایه بهمنزله پلی است که پسانداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد سرمایه مانند شرکتها یا دولتها را به واحدهایی که به آن نیازمند هستند، منتقل میکند و به این ترتیب بازار سرمایه، واحدهای پسانداز و نیازمند سرمایه را با هم مرتبط میکند.
نقش بیبدیل بازار سرمایه در توسعه کسبوکار و ارتباط بین این حوزه با بخشهای مختلف تولیدی، اقتصادی و اجتماعی، این باور را تقویت میکند که بازار سرمایه از ارکان اصلی اقتصاد و تجارت است.
در این بازار، از پیچیدهترین معادلات اقتصادی استفاده میشود؛ بنابراین سرمایهگذاران باید با دانش کافی و آگاهی کامل از فرازونشیبهای بورس، تصمیمات هوشمندانهای در این بازار تخصصی بگیرند تا متضرر نشوند.
اگر با تقویت دانش مالی و توسعه فرهنگ سهامداری، سرمایهگذاری در بورس افزایش یابد، موانع توسعه تولید داخلی در کشور برطرف میشود و با افزایش تولید در کشور، توسعه اقتصادی اتفاق میافتد.
نتایج رشد و توسعه اقتصادی کشور در راستای توسعه عدالت اجتماعی عبارتند از:
۱- افزایش ثروت مردم،
۲- توسعه رفاه افراد جامعه،
۳- فقرزدایی،
۴- ایجاد اشتغال.
درحالحاضر با گسترش کمی و کیفی بازار سرمایه، ضرورت رفع موانع ارتقای دانش سرمایهگذاری در بازار سرمایه و گسترش فرهنگ سهامداری و سرمایهگذاری نیز محسوستر است.
جلب توجه شهروندان به این نکته که سرمایهگذاری در بخش سهام یکی از تکنیکهای توسعه کسبوکار، افزایش درآمد و توسعه رفاه اجتماعی است، موجبات افزایش سهم بازار سرمایه در اقتصاد ملی را فراهم خواهد آورد. برای تشویق و ترغیب حضور سرمایهگذاران در بورس و توسعه سرمایهگذاری باید همزمان با ارتقای سطح دانش سرمایهگذاران در این حوزه به توسعه فرهنگ سهامداری نیز پرداخت.
بهنظر میرسد سازمان بورس و اوراق بهادار باید برای افزایش ارتباط با علاقهمندان فعالیت در بازار سرمایه و فعالان اقتصادی با برنامهریزی اصولی و هدفمند فعالیت خود در زمینههای توسعه دانش سرمایهگذاری و توسعه فرهنگ سهامداری از طریق آموزشهای عمومی و ارتقای سواد مالی، فرهنگسازی سرمایهگذاری در بورس، پاسخگویی به مخاطبان و ذی نفعان بازار سرمایه را گسترش دهد و کلیه اطلاعات بازار سرمایه و نهادهای زیرمجموعه را بهصورت روزآمد در اختیار مخاطبان این بازار قرار دهد.
همچنین در راستای افزایش آگاهی جامعه و فرهنگسازی گسترده برای توسعه بازار سرمایه، آشناسازی عموم جامعه با قواعد بازار سرمایه، مفاهیم بورس و سرمایهگذاری و ارتقای سواد مالی آحاد مردم باید از اولویتهای سازمان بورس باشد تا ضمن پیشگیری از ضرر و زیان سرمایهگذاران آموزشدیده، موفقیت سرمایهگذاران جدید در بازار بورس و سرمایه، تضمینی برای تداوم حضور این افراد در بازار سرمایه باشد. هرچند بورس اوراق بهادار در سالهای اخیر برنامههای متعدد و هدفمندی برای ارتقای دانش سرمایهگذاری و توسعه فرهنگ سهامداری در دستور کار داشته، اما با رشد روزافزون بازار سرمایه و جلب توجه عمومی به بورس، نیاز به فرهنگسازی مناسب بیش از پیش محسوس است. در این بین رسانهها یکی از مهمترین ارکان توسعه آموزش و ارتقای دانش سرمایهگذاری در بازار سرمایه هستند.