راه اندازی ایده مناطق آزاد در دنیا برای رهایی از اقتصاد تک محصولی و ثروت آفرینی و خلاصی از اقتصاد دولتی گرفته شد. در دوران جنگ تحمیلی با عراق به دلیل افت ارزهای نفتی کشور، توسعه صادرات غیر نفتی با ایجاد سه منطقه آزاد در برنامه اول توسعه بنیان گذاشته شد و در نهایت قانون اداره این مناطق سال ۷۲ به تصویب مجلس رسید. اگرچه اهداف متعالی و مترقی برای توسعه و آبادانی کشور از طریق این مناطق ترسیم شد اما اکنون طی سه دهه فعالیت این مناطق انحراف در عملکرد و آرمان‌هایش مشهود است و گاه و بیگاه مسئولان دولتی و قضایی از این مناطق به خاطر قاچاق و فساد و فرار مالیاتی انتقاد می کنند. ضمن اینکه مناطق آزاد سالها اسن که تبدیل به حیات خلوت دولت ها شده است و هیچگاه آمار دقیقی از عملکرد اقتصادی این مناطق دیده نمی شود. در همین راستا ما در گسترش نیوز برآن شدیم که گفتگویی در این زمینه با یک کارشناس داشته باشیم:

مناطق آزاد دروازه ای برای واردات

محمدرضا محبوب فر کارشناس مناطق آزاد در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز درباره موضوع مطرح شده اظهار کرد: زمانی که از تولید کنندگان داخلی حمایت نمی شود. یا ورشکسته می شوند یا با نصف ظرفیت خود تولید می کنند. سبب می شود که بازار داخلی کشور با کمبود کالا روبرو شود. لذا لازم است که برای جلوگیری از آشفتگی بازار اقدام به واردات کنند. در این حالت است که مناطق آزاد محلی برای واردات می شوند.

وی ادامه داد: وقتی تولید کنندگان داخلی با مشکلات متعدد از جمله بحث دستمزد و مالیات و بیمه مواجه می شوند، لذا مجبور به کاهش تولید و یا تعطیلی کارگاه می شوند. این مناطق آزاد که بنا بود بیشتر محلی برای صادرات باشند اکنون دروازه ای به سمت واردات شده اند. مشکل عمده مناطق آزاد اکنون عدم حمایت از تولیدکنندگان و صنعتگران داخلی است. قطعا اگر تولید کننده محصول و کالای خود را بتواند تولید کنند و نیاز داخل را حل کنند. آن وقت است که می توانند صادرات را آغاز کنند و اینگونه است که تمام مشکلات رفع خواهد شد.

رانت و فساد در مناطق سود آور و آزاد

محبوب فر در مورد اینکه اکنون منطقه آزاد تبدیل به حیات خلوت دولت ها شده است و رانت و فساد غوغا می کند اظهار کرد: مناطق آزاد بسیار سودآور هستند. چه اکنون و چه در دولت های گذشته منافع زیادی را برای برخی به همراه دارد. اما اگر اکنون عنوان می شود که سود و منافع آن عاید عده ای خاص می شود، اتفاق خاصی نیست. در گذشته هم اینچنین مسئله ای وجود داشته است. امری که بسیار مهم است درباره صادرات در این مناطق است. اگر این اتفاق رخ دهد منافع پولی و مالی و سودآوری خوبی برای کشور دارد.

این کارشناس مناطق آزاد افزود: صادرات اگر در این مناطق قوت بگیرد و افزایش یابد برای همه دست اندرکاران و مسئولین این مناطق سوداوری بیشتری نسبت به واردات دارد. حتی می توانند مناطق آزاد را تبدیل به بنگاه های اقتصادی برای تولید محصولات مرغوب ایرانی کنند. همچنین سبب افزایش اشتغال زایی و ایجاد درآمد ارزی برای کشور می شود. اما تا وقتی که تحریم وجود دارد و تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای خارجی برقرار نیست این امر رخ نخواهد داد. بنده معتقدم که سران دولت باید روند عادی سازی با کشورهای دیگر را آغاز کند تا مشکلات اقتصادی رفع شود و سبب پیشرفت صنایع داخلی کشور شوند.

پنهان کردن اطلاعات اقتصادی در مناطق آزاد

وی در پایان درباره اینکه چرا در سالیان اخیر ما اطلاعات دقیقی از آمارهای اقتصادی مناطق آزاد نداریم، اظهار کرد: این ضعف مناطق آزاد است. باید این مناطق بیلان اقتصادی شان را مدام منتشر کنند. البته ناگفته نماند که پنهان کردن آمار های اقتصادی تنها مختص به مناطق آزاد نیست.بلکه ما در بخش های مختلف کشور بحث پنهان کاری و شفاف نبودن آمار وجود دارد. این پنهان کاری ها چه در حوزه سلامت و چه در حوزه اجتماعی و آسیب های اجتماعی در کشور به وفور دیده می شود.

منبع: گسترش نیوز