آمایش سرزمین در واقع شامل اقدامات ساماندهی و نظام‌بخشی به فضای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی در سطوح ملی و منطقه‌ای است که براساس تدوین اصلی‌ترین جهت‌گیری‌های توسعه پایدار در قالب تلفیق برنامه‌ریزی‌هایی از بالا و پایین و با تکیه بر قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و محدودیت‌های منطقه‌ای در یک برنامه‌ریزی هماهنگ و بلندمدت صورت می‌گیرد. این رویکرد زمینه تعامل میان سه عنصر انسان، فضا و فعالیت و ارائه چیدمان منطقی فعالیت‌ها در عرصه سرزمین را فراهم می‌کند. اهداف آمایش سرزمین توسعه متوازن و عادلانه و استفاده بهینه از منابع برای توسعه و پیشرفت مناطق سرزمینی است.

احداث واحد صنعتی بدون نقشه راه

احمد تشکینی در نشست هماهنگی طرح آمایش صنعت، معدن و تجارت خوزستان، در محل سالن جلسات شرکت شهرک‌های صنعتی استان بیان کرد: رئیس‌جمهوری، رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی طرح آمایش را در اولویت کاری خود قرار داده‌اند و از این پس تخصیص منابع در این حوزه‌ها و پروژه‌های آنها، براساس این طرح انجام می‌شود.

به گزارش ایرنا، رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: در مواردی برخی واحدهای صنعتی، بدون داشتن نقشه راه و زیرساخت مناسب احداث شدند که باعث هدررفت سرمایه شده است؛ طرح آمایش، نقشه راهی را برای احداث صنایع در مناطقی با توجیه اقتصادی نشان می‌دهد.

تشکینی بیان کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر دارد آمایش صنعتی، معدنی و تجاری را برای هر استان تهیه کند که در استان سیستان‌وبلوچستان به‌عنوان نخستین استان نقشه اولیه تهیه شده و در حال جمع‌بندی است.

وی با بیان اینکه این آمادگی وجود دارد تا این سند برای سایر استان‌ها نیز تهیه شود، گفت: این طرح باعث می‌شود همکاری بین‌دستگاهی نیز تقویت شود.

رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به دو اولویت اصلی طرح آمایش سرزمین افزود: در اولویت اول یک نقشه صنعتی، معدنی و تجاری برای هر استان تهیه و سپس مشخص می‌شود که برای احیای واحدهای صنعتی راکد و احیای معادن و توسعه فعالیت‌های اقتصادی قوی و کارآمد و تکمیل پروژه‌های اقتصادی نیمه‌تمام چه برنامه‌ای داشته باشیم.

تشکینی با اشاره به اهمیت توسعه فعالیت‌های تجارت خارجی در این طرح گفت: در استان‌هایی که مرز زمینی و آبی دارند توسعه تجارت خارجی بیشتر موردنظر است و تلاش خواهد شد ظرفیت‌های تجاری این استان‌ها تقویت شود. وی ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه نیز یک بسته تکمیلی برای این طرح در دست تهیه دارد که بسته مشوق‌های سرمایه‌گذاری است تا براساس آن بتوان سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری تشویق کرد.

آمایش سرزمین اولویت دولت سیزدهم

دستیار ویژه و سرپرست حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین‌الملل موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی نیز در این نشست گفت: از اولویت‌های دولت سیزدهم موضوع آمایش سرزمین است و در وزارت صنعت، معدن و تجارت این طرح جزو پروژه‌های ششگانه است.

سید علی تقوی بیان کرد: طرح آمایش در ۲۰ استان و ۴۵۰ شهرستان کشور به‌طور همزمان آغاز شده است.

وی افزود: بخش خصوصی، استانداری‌ها و دستگاه‌های مربوطه باید توانمندی‌ها و ظرفیت‌های هر استان را احصا کرده و در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دهند و در تهیه طرح آمایش کمک کنند.

تقوی با بیان اینکه در این طرح دو رویکرد ایجاد اشتغال و ایجاد ارزش افزوده در استان‌ها مورد هدف است، گفت: در این طرح تکمیل پروژه‌های بالای ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی، احیای معادن و راه‌اندازی واحدهای تولیدی راکد موردنظر است.

راه‌اندازی سامانه فراداده و کاتالوگ سرویس

در همین حال مدیر پایگاه ملی داده‌های علوم‌ زمین کشور از راه‌اندازی سامانه فراداده و کاتالوگ سرویس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور خبر داد.

به گزارش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، امید اردبیلی گفت: در حال ‌حاضر طیف وسیعی از اطلاعات و داده‌ها در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور موجود و این اطلاعات نیازمند طبقه‌بندی، نگهداری و اشتراک‌گذاری است.

به‌گفته مدیر پایگاه ملی داده‌های علوم ‌زمین کشور، پایگاه ملی داده‌های علوم‌ زمین در سامانه جدیدی که با عنوان «سامانه فراداده و کاتالوگ سرویس»

(csw.ngdir.ir) نام‌گذاری شده، اطلاعات موجود در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، اعم از اسناد توصیفی، اطلاعات مکانی، پایگاه داده، نرم‌افزار و چند رسانه را به‌صورت طبقه‌بندی شده و مکانی نگهداری و باتوجه به سیاست حاکم ارائه می‌کند.

اردبیلی ضمن اشاره به نام‌گذاری سال ۱۴۰۰ ازسوی رهبر معظم انقلاب تحت عنوان سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها، خاطرنشان کرد: پایگاه ملی داده‌های علوم‌ زمین در نظر دارد تمام توان خود را مانند سال‌های گذشته به‌منظور ارتقای بسترهای مناسب اشتراک‌گذاری داده در حوزه علوم زمین و معدن به‌کار گیرد و با پشتیبانی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، گام مهمی در توسعه بخش معدن با افزایش بهره‌وری عملیاتی و اقتصادی بردارد.

وی با تاکید بر اینکه پایگاه ملی داده‌های علوم‌ زمین همواره در چارچوب مجوزهای قانونی ارائه شده برای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور عمل می‌کند، تصریح کرد: یکی از این مجوزهای قانونی، بند «د» ماده ۲۱ قانون برنامه چهارم مبنی بر بهبود و گسترش سیستم‌های اطلاع‌رسانی و توسعه و گسترش پایگاه داده‌های علوم زمین به‌منظور دسترسی سرمایه‌گذاران و کارآفرینان به اطلاعات موردنیاز توسط دولت است.

اردبیلی ادامه داد: سامانه فراداده و کاتالوگ سرویس به مرحله اجرا رسانده شد تا کاربران به سهولت و با صرف زمان اندک به طیف گسترده‌ای از اطلاعات موجود در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور دسترسی داشته باشند.

مدیر پایگاه ملی داده‌های علوم ‌زمین کشور در ادامه درباره فعالیت‌های مجموعه متبوع خود گفت: پایگاه ملی داده‌های علوم ‌زمین کشور با راه‌اندازی، توسعه و بروزرسانی سامانه‌های مکان‌محور در نظر دارد اطلاعات و داده‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور را در بستری مناسب ارائه کند.

وی افزود: سامانه «فراداده و کاتالوگ سرویس» به‌صورت جامع این امکان را به کاربران می‌دهد تا با ابزارهای پیشرفته جست‌وجو و همچنین جست‌وجوی یک محدوده مکانی مشخص، آمار اطلاعات موجود در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور را در زمینه آن محدوده براساس نوع، اعم از توصیفی یا مکانی (نقشه، گزارش و...) یا موضوع دریافت کرده و به‌منظور دسترسی به داده‌های موردنیاز براساس سیاست‌های تعریف‌شده ازسوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور اقدام کنند. پیش از این وزیر صنعت، معدن و تجارت از اجرایی شدن طرح آمایش سرزمین برای توسعه و ایجاد اشتغال در تمامی شهرستان‌های کشور خبر داد.

سخن پایانی...

طرح آمایش سرزمین نقشه راهی برای توسعه و بهبود شرایط اقتصادی و صنعتی و تولیدی استان‌ها براساس پژوهش و برنامه خواهد بود تا براساس آن توزیع اعتبارات در بخش تولید و صنعت بدون هدررفت سرمایه انجام شود. باتوجه بر نقش آمایش سرزمین در برنامه‌ریزی‌های کلان راه‌اندازی سامانه فراداده را می‌توان از دستاوردهای بزرگ این عرصه به‌شمار آورد. سامانه فراداده با ارائه مکانیسم ایجاد شناسنامه برای داده‌ها، همراه با مدیریت فرآیند تهیه و تولید داده، مانع از هرگونه دوباره‌کاری شده و یک دستاورد بزرگ در حیطه ارائه داده‌های علوم‌زمین به شمار می‌رود.