بورس منتظر شفافیت
برگزاری مذاکرات وین با هدف احیای برجام تاثیر مستقیم و جدی بر عملکرد بازار سرمایه نداشته است. البته چنانچه با انتشار اخباری از این مذاکرات شاهد تغییر در نرخ دلار باشیم، اثرات آن بر عملکرد بورس نیز نمایان خواهد شد. هرچند این اثرات عموما با تاخیر خود را نشان میدهد؛ بنابراین تغییرات محدود در شاخص بورس تحتتاثیر شرایط در روزهای آینده دور از انتظار نخواهد بود.
در همین حال باید خاطرنشان کرد چالشهای حاکم بر عملکرد بازار سرمایه از مسائل دیگری نشأت میگیرد. در حالحاضر، هالهای از ابهام روی سیاستهای اقتصادی کشور سایه افکنده و همین موضوع عملکرد بازار سرمایه را تحتتاثیر قرار داده است. در همین حال، سیاستهای بازار مالی نیز بر ضرر بازار بورس تمام میشود و تا زمانیکه سود بینبانکی بیش از ۲۰ درصد است، نباید منتظر رونق گرفتن بازار سرمایه باشیم.
با این وجود، باید خاطرنشان کرد در موقعیت کنونی اغلب شرکتهای حاضر در بازار سرمایه، موقعیت عملکردی خوبی دارند. تولید و سودآوری این شرکتها نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش یافته و در چنین شرایطی، ارتقای شاخص بورس منطقی است.
حال بسته به آنکه برجام به نتیجه برسد یا خیر، شاهد اثرات متفاوت آن بر بازار سرمایه خواهیم بود. شرکتهای فعال در بازار سرمایه بسته به عملکردشان به دو شکل متفاوت، تحتتاثیر نتایج مذاکرات برجامی قرار میگیرند. شرکتهایی که فعالیتشان ریالی است، با به نتیجه رسیدن برجام سود میکنند، چراکه با برداشته شدن تحریمها، مسیر واردات تسهیل و حتی ارزان خواهد شد و بدینترتیب هزینه تمامشده تولید آنها کاهش مییابد یا در حالت کلی، کاهش نرخ ارز به نفع چنین مجموعههایی است.
در حالت کلی باید اذعان کرد افزایش نرخ دلار، به ارتقای سودآوری شرکتهای صادراتمحور منجر خواهد شد. سیگنال منفی از مذاکرات برجام با توجه به تاثیری که بر افزایش نرخ ارز دارد، باعث ارتقای سودآوری این شرکتها میشود. هرچند باید اذعان کرد این سودآوری، کوتاهمدت است. در واقع رفع محدودیتهای کنونی در روابط و تعاملات جهانی، در نهایت به نفع توسعه اقتصادی کشور خواهد بود؛ یعنی احیای مجدد برجام درنهایت به نفع تمام شرکتهای فعال در بازار سرمایه است.
در چنین شرایطی، دروازههای جهانی به روی ما گشوده و امکان توسعه صادرات بیشازپیش فراهم میشود. حضور سرمایهگذاران تسهیل خواهد شد و در مجموع، شرایط مثبتتری در انتظار صنایع خواهد بود.
بازار بورس طی ماههای اخیر روزهای منفی را پشتسر گذاشته و با توجه به شرایط، انتظار میرود این روند منفی تا پایان آذر ادامه داشته باشد اما دورنمای این بازار در فصل زمستان مثبت ارزیابی میشود. در حالحاضر بسیاری از شرکتهای فعال در بازار سرمایه، به کف ارزشی خود رسیدهاند، بنابراین شرایط برای تغییر مسیر و بازگشت مجدد صنایع به رونق فراهم شده است. در همین حال باید تاکید کرد دولت بهطور مرتب از طرحهایی مانند فروش اموال مازاد دولتی سخن به میان میآورد. البته این طرح فقط در شرایطی اجرایی میشود که رونق به بازار سرمایه بازگردد.
از مجموع موارد یادشده میتوان اینطور برداشت کرد که بازار بورس طی ماههای گذشته و به بیانی دقیقتر از سال گذشته تاکنون تحتتاثیر سیاستهای اشتباه با ضرر قابلتوجهی روبهرو شده است. افت قابلتوجه شاخص بازار و از بین رفتن سرمایههای مردم حاصل سیاستگذاری اشتباه بوده است.
تاجاییکه در حالحاضر با وجود اینکه بسیاری از شرکتهای بورسی در ارزندهترین شرایط خود قرار دارند و عملکرد مثبتی را از خود به نمایش گذاشتهاند اما همچنان با جایگاه واقعی خود در بازار سرمایه فاصله دارند؛ بنابراین بازار سرمایه در موقعیت کنونی نسبت به مذاکرات وین، کندتر از سایر بازارها واکنش نشان میدهد. با این وجود، در حالت کلی باید اعتراف کرد رفع تحریمها در میانمدت به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و بازار سرمایه نیز از نتایج آن متاثر خواهد شد.