براساس آنچه سازمان توسعه‌ و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) از کارنامه‌ روش نوین تامین نقدینگی این سازمان در سال ۱۴۰۲ ارائه کرده، ارزش معاملات گواهی سپرده شمش طلا واحدهای زیرمجموعه ایمیدرو طی سال گذشته در بورس کالا، از ۱۴۷ هزار میلیارد ریال (١۴ هزار و ٧٠٠ میلیارد تومان) عبور کرده است.

گواهی سپرده شمش طلا، روشی نوین در جذب نقدینگی و منابع مالی در حوزه تولید و توسعه معدن و صنایع معدنی است که توسط سازمان توسعه‌ و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) ابداع و با همکاری بورس کالا و یکی از بانک‌های کشور (به عنوان خزانه‌دار)، از اسفند ماه سال ۱۴۰۱ اجرایی شده است.

به گزارش ایسنا، طبق آمار شده توسط ایمیدرو از عملکرد سال ١۴٠٢، در مجموع سالی که گذشت بالغ بر ۴۲ میلیون و ۱۰۴هزار گواهی سپرده شمش طلا به ارزش بیش از ۱۴۷هزار و ۲۸۷ میلیارد ریال (بالغ بر ١۴ هزار و ٧٠٠ میلیارد تومان) معامله شد که برابر با ۴۲۱۰ کیلوگرم شمش فلز زرد رنگ بوده است.

طبق آمار، کل «شمش عرضه شده» ایمیدرو (مربوط به واحدهای طلای موته و زرشوران) ١٨٢۵ کیلوگرم بوده در حالی که «معاملات انجام شده» بر روی اوراق گواهی سپرده، با رشد بیش از دو برابری به ۴٢١٠ کیلوگرم رسیده است.

ویژگی‌های گواهی سپرده طلا

صمتقرارداد جذب نقدینگی و منابع مالی در حوزه تولید و توسعه معدن و صنایع معدنی سال 1401 بین سازمان توسعه‌ و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و یکی از بانک‌های کشور (به عنوان خزانه‌دار) به امضا رسید و با همکاری بورس کالا از اسفند همان سال اجرایی شد.

رئیس وقت هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، در مراسم امضای قرارداد خزانه‌داری شمش طلا با بانک ملت، ابراز امیدواری کرد که این اقدام منجر به افزایش سرمایه‌گذاری مردمی در این بازار وجذب بخشی از نقدینگی شود. وجیه‌الله جعفری در مراسم امضای قرارداد خزانه‌داری شمش طلا با بانک ملت که به منظور ارائه نخستین گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا که با حضور مدیران عامل بانک ملت، بورس کالای ایران و شرکت گسترش معادن و صنایع معدنی زرشوران در بانک ملت، برگزار شد، تصریح کرد: در حال حاضر شمش معدن طلای زرشوران به عنوان پشتوانه انتشار گواهی سپرده طلا عرضه می‌شود اما مقرر شده است معادن دیگر تولیدکننده شمش نیز با این روش، اقدام به عرضه طلای خود در بورس کالا کنند. امیدواریم که سرمایه مردمی بیشتری برای خرید گواهی سپرده طلا جذب بورس کالا شود؛ همکاری ایمیدرو با بانک ملت و بورس کالا به منظور توسعه این روش، در برنامه قرار دارد.

استقبال از معاملات گواهی سپرده طلا

صمتهمچنین جواد فلاح، کارشناس بازار سرمایه که سابقه مدیریت در بازارهای مالی بورس کالا را هم در کارنامه کاری خود داد در گفت‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، درباره معاملات گواهی سپرده شمش طلا و استقبال سرمایه‌گذاران از این ابزار مالی، اظهار داشت: تا پایان آذرماه سال جاری، بیش از 2‌.‌2 تن شمش طلا در قالب اوراق گواهی سپرده در بورس کالا معامله و بیش از ۳/۷ همت نقدینگی جذب این بازار شد. وی افزود: تاکنون روی این اوراق به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ۳۰۰ هزار نفر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و سه خزانه بانک‌های«ملت، صادرات و سپه» به عنوان انبار بورسی برای شمش طلا پذیرش شده‌اند و 5هزار و ۳۵۰ کیلوگرم ظرفیت پذیرش شمش طلا در سه خزانه مذکور ایجاد شده است.

گواهی سپرده شمش، اولین بازار رسمی طلا

فلاح تصریح کرد: شمش طلایی که از سوی معادن داخلی تولید و یا شمش طلایی که از سوی واردکنندگان وارد کشور شده در این بازار عرضه می‌شود. وی با بیان این که بازار شمش طلا، اولین بازار رسمی و متشکل طلا در کشور است، عنوان کرد: اوراق گواهی سپرده کالایی با توجه به قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید از شمول قانون مزایده و مناقصه معاف است، در نتیجه شرکت‌های دولتی که شمش طلا تولید می‌کنند به راحتی طلای تولیدی خود را با معافیتی که از تشریفات مناقصه و مزایده دارند، در این بازار عرضه می‌کنند. همچنین طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و همچنین طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، معاملات گواهی سپرده کالایی، ۱۰۰ درصد معافیت مالیات بر درآمد و ارزش افزوده دارد. فلاح ادامه داد: سرمایه‌گذاران در این بازار از نگهداری و اصالت طلایی که معامله می‌کنند، اطمینان خاطر دارند و اینها از جمله جذابیت‌هایی است که بازار شمش طلا برای سرمایه‌گذار در بورس و بازار سرمایه ایجاد کرده است.

۱۳ صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا

فلاح در ادامه درباره وضعیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا به عنوان بازیگر اصلی بازار گواهی سپرده طلا از نظر معاملاتی اظهار داشت: ۱۳صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا در بازار سرمایه راه‌اندازی شده که بیش از 5‌.‌5 همت نقدینگی از سوی این صندوق‌ها جذب شده است.

وی بیان کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری تا قبل از راه‌اندازی بازار شمش طلا، تنها می‌توانستند بر روی اوراق گواهی سپرده کالایی سکه طلا سرمایه‌گذاری کنند که با راه‌اندازی معاملات شمش طلا، مسیری برای صندوق‌ها باز شد که بتوانند در حوزه شمش طلا هم سرمایه‌گذاری کنند. البته غیر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، سایر صندوق‌های بازار سهام هم می‌توانند روی این گواهی شمش طلا سرمایه‌گذاری کنند و تاکنون ۱۸ صندوق سرمایه‌گذاری غیر طلا با استفاده از این ابزار اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به گفته فلاح در بازار سرمایه هم از طریق گواهی سپرده شمش طلا و هم واحدهای‌ صندوق‌های طلا، مسیر سرمایه‌گذاری با سرمایه‌های خیلی خرد برای مردم فراهم شده و مسیری مطمئن و قانونی که معافیت صد در صدی مالیات بر درآمد هم دارد شکل گرفته است.

وی اضافه کرد: این بازار نوپا است و به نظر می‌رسد با معرفی آن به عموم و اعتمادی که مردم به این بازار دارند، همانند کشورهای توسعه یافته که حدود ۵ درصد ارزش معاملات اوراق مالی در آن کشورها روی اوراق بهادار مبتنی بر طلا است، بتواند جایگاه واقعی خود را در بازار سرمایه کشور پیدا کند.

مدیر بازارهای مالی بورس کالا درباره استفاده از اوراق گواهی سپرده طلا به عنوان وثیقه دریافت وام، عنوان کرد: در بحث مربوط به توثیق اوراق گواهی سپرده کالایی، به دنبال آن هستیم که مسیر توثیق الکترونیک را برای بانک‌ها فراهم کنیم. البته علاوه بر اینکه زیرساخت توثیق الکترونیک باید از سمت ما برای بانک‌ها فراهم شود، بانک‌ها هم باید برخی مصوبات داخلی را فراهم کنند تا براساس آن، مجوزهای لازم برای توثیق اوراق گواهی سپرده کالایی برای افرادی که خواهان تسهیلات هستند، باز شود.

سخن پایانی

گواهی سپرده شمش طلا درحالی به عنوان روشی نوین در جذب نقدینگی و منابع مالی در حوزه تولید و توسعه معدن و صنایع معدنی مطرح است که میزان ذخایر محتوای طلا در کشور حدود ۳۶۰ تن اعلام شده و البته روند این اکتشاف ادامه خواهد داشت. براساس اخبار ذخایر جدید در استان‌هایی همچون آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، مرکزی، اصفهان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار گرفته است که با برنامه‌های این سازمان، شاهد افزایش استخراج، تولید و فرآوری خواهیم شد.